Publicystyka - ngo.pl

Miłosz Lindner, Interwencja Pasażerska: – To nasza odpowiedź na zauważalny wzrost ksenofobicznych i rasistowskich tendencji w polskim społeczeństwie. Oficjalne statystyki Prokuratury Krajowej i badania, między innymi Fundacji im. Stefana Batorego oraz Centrum Badań nad Uprzedzeniami na Uniwersytecie Warszawskim, pokazują większą w porównaniu do lat ubiegłych, liczbę przestępstw popełnianych z pobudek rasistowskich, antysemickich lub ksenofobicznych, a także wyraźnie ilustrują niechęć Polaków do imigrantów różnej narodowości.

W ramach „Interwencji” chcemy zastanawiać się z warszawiakami, jak skutecznie reagować w sytuacji, gdy jesteśmy świadkami werbalnego lub fizycznego ataku na drugą osobę w przestrzeni publicznej – w autobusie czy na ulicy. „Interwencja Pasażerska” ma przede wszystkim przygotować warszawiaków do podjęcia interwencji, lecz także promować wśród nich kulturę otwartości i szacunku dla innych nacji. Akcja miejska, która odbędzie się w dniach 22-24 czerwca będzie punktem kulminacyjnym projektu.

M.L.: – Z informacji, jakie zbieramy, wynika, że liczbowo dominują ataki słowne na tle ksenofobicznym czy rasistowskim. Trudno jednak bazować na nieformalnych doniesieniach. Również statystyki policyjne nie ilustrują zjawiska w pełni, jako że szereg ataków o podłożu rasistowskim lub ksenofobicznym nie zostaje zgłoszonych przez ofiary na Policję, a co gorsza, często pozostaje „niezauważonych” przez otoczenie.

Do mediów przebijają się przede wszystkim historie brutalnych pobić, nie mówi się natomiast za dużo o przypadkach agresji słownej, która występuje znacznie częściej i która również może pozostawiać w psychice ofiary głębokie ślady.

Chciałbym odnieść się tu do jednej ważnej kwestii. Przeciwnicy naszej akcji uważają, że widzimy wyłącznie jedną stronę medalu i ignorujemy kwestię agresji kierowanej przez cudzoziemców wobec Polaków. To nieprawda. Uważnie śledzimy doniesienia o niebezpiecznych zajściach w przestrzeni publicznej i w razie otrzymania sygnału o ataku, którego sprawcą byłby obcokrajowiec, również podzielilibyśmy się taką informacją. Myślę jednak, że nie powinno się relatywizować obecnej sytuacji, a dostrzegać, że to cudzoziemcy są grupą narażoną.

Na każdym kroku podkreślamy zresztą, że propagowane przez nas postawy i metody mają zastosowanie uniwersalne, niezależnie od kraju pochodzenia sprawcy, czy ofiary ataku.

M.L.: – Z pewnością jest wiele osób, które są gotowe zareagować. Jednak zależy nam na tym, żeby ludzie reagowali częściej, gdy widzą niebezpieczne zdarzenie lub nawet słyszą dyskryminujące komentarze. Czas przestać chować głowę w piach i poważnie porozmawiać o problemie. Brak reakcji wynika nie tylko ze strachu ludzi przed narażeniem się na agresję ze strony atakującego, lecz także z braku w społeczeństwie metodycznego przygotowania do przeprowadzenia skutecznej interwencji, to jest uleganie efektowi widza, dlatego chcielibyśmy ten stan rzeczy zmienić.

M.L.: – Tramwaj zostanie podzielony na trzy części, pomiędzy którymi będzie można swobodnie się poruszać. Z przodu odwiedzający będą mieli okazję przejść szkolenie i poznać podstawy metody „Bystander Intervention”. Na środku gotowi do rozmowy czekać będą nasi zagraniczni znajomi mieszkający w Warszawie. Koniec wagonu z kolei zajmie biblioteczka wypełniona publikacjami dotyczącymi kwestii antydyskryminacyjnych.

Przede wszystkim chcemy, żeby nasz tramwaj był przestrzenią dialogu. Interesuje nas perspektywa mieszkańców, ich doświadczenia i pomysły. Pomimo zaplecza metodologicznego, jakie uzyskaliśmy dzięki organizacji Hollaback! z Nowego Jorku, nie mamy gotowych odpowiedzi i scenariuszy na każdy z przypadków agresji. To zresztą oczywiste, bo okoliczności każdego ataku – słownego, czy fizycznego – są zupełnie inne i zawsze reakcja powinna być przemyślana, adekwatna do sytuacji i odbywać się z wykorzystaniem dostępnych środków, które również, jak wiadomo, bywają różne. Dlatego otwieramy dyskusję i tworzymy bezpieczną przestrzeń, gdzie będzie można się solidaryzować, ale też wymieniać spostrzeżeniami, dzielić obawami i dobrymi radami.

M.L.: – Nasza akcja skierowana jest do wszystkich – niezależnie od płci, wieku, narodowości, czy jakiejkolwiek innej cechy identyfikującej. Myślę, że choć najmłodszym zdecydowanie trudniej jest przeprowadzić skuteczną interwencję w komunikacji miejskiej, to warto uczulić również tę grupę wiekową na problem ksenofobii i rasizmu w społeczeństwie. Możemy zapewnić, że w naszej biblioteczce antydyskryminacyjnej znajdą się publikacje, które na pewno zachwycą najmłodszych.

M.L.: – Przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, skąd pochodzi organizacja Hollaback!. Tam opracowano metodę „Bystander Intervention”, zasadniczo do reagowania na akty napastowania seksualnego, ale w ostatnim czasie też wystąpień kseno- i islamofobicznych. Oczywiście wiele dobrego dzieje się także na polu teoretycznym, gdzie od lat na całym świecie szuka się przyczyn i sposobów niwelowania efektu widza. Jeśli chodzi o naszą akcję, jest ona lokalnym wydarzeniem skrojonym na miarę i potrzeby warszawskiej społeczności. Całą refleksję nad Interwencją Pasażerską rozpoczęliśmy w zeszłym roku, podczas letniej Akademii Praw Człowieka i Aktywności Obywatelskiej, organizowanej przez Fundację Humanity in Action Polska. To oni zaszczepili w nas ideę odnoszenia swoich działań do kontekstu lokalnego i tak też jest tym razem.

M.L.: – Pozostajemy w stałym kontakcie z Centrum Komunikacji Społecznej, nawiązaliśmy współpracę z Biurem Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, otrzymaliśmy patronat honorowy Prezydent Miasta. Nieocenionym partnerem pozostają też Tramwaje Warszawskie, które – skoncentrowane na swojej misji społecznej – przychylnie przyjęły nasze zapytanie o wynajem tramwaju pod wydarzenie.

M.L.: – Niedługo po zawiązaniu projektu otrzymaliśmy sygnał, że tego typu inicjatywa byłaby także mile widziana w innych polskich miastach. Na pewno nie chcemy się zamykać i ograniczać tylko do Warszawy, ponieważ problem w mniejszej, czy większej skali istnieje w całej Polsce. Póki co jednak koncentrujemy się na pierwszej, warszawskiej edycji wydarzenia. To ona pokaże nam, w jakim kierunku powinniśmy podążać. Nie wykluczamy poszerzenia naszych działań i skorzystania z zaproszeń do innych miast. Aż chce się powiedzieć: wpisujcie miasta!

Dowiedz się, co ciekawego wydarzyło się w III sektorze. Śledź wydarzenia ważne dla NGO, przeczytaj wiadomości dla organizacji pozarządowych.
Odwiedź serwis wiadomosci.ngo.pl.