NGO-sy prowadzą zbiórki - w tym zbiórki publiczne - przez cały rok. Jednak okres świąteczny i noworoczny to wyjątkowy czas, kiedy intensywność takich działań jest szczególnie widoczna. Dlatego przypominamy materiały o zbiórkach publicznych. Przydadzą się one zarówno organizatorom zbiórek, którym powinno zależeć, żeby wszystko zrobić jak trzeba (zgodnie z prawem), jak i darczyńcom zainteresowanym zasadami dotyczącymi tej formy pozyskiwania funduszy przez organizacje.
W potocznym i dość powszechnym rozumieniu zbiórki mogą oznaczać wiele różnych działań organizacji pozarządowych (i innych podmiotów). Są jednak takie zbiórki, które spełniają definicję z ustawy o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych. Te zbiórki trzeba rejestrować a także sprawozdawać się z ich przeprowadzenia i z wydatkowania zebranych w ten sposób środków. Zbiórki takie mogą prowadzić tylko wskazane w ustawie podmioty.
ZBIÓRKI W SKRÓCIE
[regulacja] Określenie "zbiórki publiczne" jest opisane i zdefiniowane w prawie - znajduje się w ustawie o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych.
[definicja] Zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku, oraz na cele religijne.
[kto może zbierać] Organizacja pozarządowa (ale też związek zawodowy, organizacje pracodawców, spółdzielnie socjalne), tzw. organizacja kościelna lub wyznaniowa oraz komitet społeczny powołany w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej.
[rejestracja] Zbiórki publiczne, które mieszczą się w definicji z ustawy muszą zostać zgłoszone do portalu zbiórek publicznych zbiorki.gov.pl. Można je zgłosić elektronicznie lub "w postaci papierowej".
[co nie jest zbiórką] Zbiórkami publicznymi nie są przelewy na konto bankowe, crowdfunding, SMS-y charytatywne, zbiórki na cele religijne, prowadzone na terenie kościołów, zbiórki koleżeńskie, w zamkniętym gronie (np. w zakładzie pracy, urzędzie, szkole), loterie pieniężne czy fantowe.
Definicja zbiórki publicznej
art. 1 ust. 1 ustawy o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych
Zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057), oraz na cele religijne.
Które zbiórki trzeba zgłaszać, bo podlegają regulacji ustawowej?
Regulowane jest zbieranie pieniędzy i darów rzeczowych w miejscach publicznych, ponieważ gotówka lub dary zbierane w ten sposób nie są ewidencjonowane i nie pozostaje ślad ich przepływu – informacje o przekazanej gotówce i darach, a także o darczyńcy są niedostępne dla kontroli skarbowej.
Zbiórki publiczne, które mieszczą się w definicji z ustawy muszą zostać zgłoszone do portalu zbiórek publicznych zbiorki.gov.pl. Można je zgłosić elektronicznie lub "w postaci papierowej" (art. 6).
Więcej o definicji zbiórki i zasadach zgłaszania zbiórek: ZBIÓRKI PUBLICZNE
Zbiórki, których nie trzeba rejestrować
W działaniach NGO-sów możemy spotkać się często z zastosowaniem określenia „zbiórki” do szerszego spektrum działań polegających na zbieraniu środków i rzeczy, niż te, które wskazuje ustawa. Zgłaszać na zbiorki.gov.pl trzeba jednak tylko zbiórki odpowiadające definicji z ustawy.
Przykłady zbiórek, które nie wymagają rejestracji na portalu zbiórek publicznych:
- wszelkie zbiórki, których efektem jest dokonanie przelewu na konto bankowe NGO,
- przekazywanie darów, pieniędzy za pomocą wirtualnych platform (np. crowdfunding),
- SMS-y charytatywne dla organizacji pozarządowych,
- zbiórki na cele religijne, prowadzone na terenie kościołów,
- zbiórki koleżeńskie, w zamkniętym gronie, np. w pracy, w urzędzie,
- loterie pieniężne, fantowe.
Art. 2. ustawy o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych
Zbiórką publiczną nie jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze:
1) na cele religijne, na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz na utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywa się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony;
2) w drodze loterii pieniężnych i fantowych;
3) wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzającym zbiórkę;
4) wśród młodzieży szkolnej na terenach szkolnych, odbywające się na podstawie pozwolenia władz szkolnych;
5) w ramach zbiórek koleżeńskich odbywających się w:
a) lokalu urzędu publicznego na podstawie pozwolenia kierownika urzędu, lub
b) innym zakładzie pracy.
Kto może organizować zbiórki publiczne?
Zbiórkę może zorganizować:
- organizacja pozarządowa (fundacja, stowarzyszenie, stowarzyszenie zwykłe, klub sportowy, ale też związek zawodowy, organizacje pracodawców, spółdzielnie socjalne),
- tzw. organizacja kościelna lub wyznaniowa,
- komitet społeczny powołany w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej.
więcej o organizatorach: Kto może prowadzić zbiórkę publiczna
Infografika: Co jest, co nie jest zbiórką publiczną
Co jest zbiórką publiczną, którą zgłasza się na portalu zbiorki.gov.pl, a co nią nie jest, i nie zgłasza się na portalu zbiórek? Pomocna w zrozumieniu i zapamiętaniu może okazać się INFOGRAFIKA [zobacz] Zbiórka publiczna
O zbiórkach i nie tylko. Zobacz nagranie z #ngoplLIVE
Omawiamy trzy dostępne źródła finansowania działań NGO, z których możecie skorzystać od razu - zaraz po założeniu NGO, kiedy dopiero zaczynacie działać. Jednym z takich źródeł jest zbiórka publiczna👇
Zbiórki publiczne – obowiązek sprawozdawczy
Przebieg zbiórek, jak również sposób wydatkowania środków, które pozyskaliśmy w trakcie zbiórki (także rozdysponowania darów), powinien być sprawozdany. Podobnie jak informacje o zbiórce, również sprawozdania dotyczące zbiórki udostępniane są przez portal zbiorki.gov.pl.
Przeczytaj o sprawozdawaniu zbiórek w poradnik.ngo.pl: Jak sprawozdajemy się ze zbiórki publicznej.
Dla obywateli - darczyńców
Portal zbiorki.gov.pl służy m.in. do tego, żeby każdy mógł sprawdzić: kto prowadzi zbiórkę, w jaki sposób, co się stało z pieniędzmi lub darami rzeczowymi, które przekazaliśmy, jak zostały rozliczone. Korzystając z wyszukiwarki, można odszukać zbiórki o określonych cechach (np. takim samym celu).
Więcej informacji, które mogą się przydać darczyńcom: Jakie informacje mogą znaleźć obywatele i organizatorzy na zbiórki.gov.pl, jak sprawdzić czy zbiórka jest zgłoszona.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23
