Publicystyka - ngo.pl

Było to pierwsze spotkanie, poświęcone ogólnej ocenie działania przepisów o dostępie do informacji publicznej. Dyskusja toczyła się przede wszystkim wokół zagadnień poruszonych przez dr Grzegorza Sibigę w artykule "Niezbędna reforma prawa do informacji" opublikowanym w Rzeczpospolitej. Autor ten zgłosił trzy postulaty, które jego zdaniem konieczne są , aby skutecznie zreformować obowiązujący w Polsce system dostępu do informacji publicznej. Te postulaty to po pierwsze, zmiana definicji informacji publicznej, aby była ona jednocześnie dostatecznie precyzyjna i obejmowała jak najszerszy zakres informacji. Po drugie, wprowadzenie nowych zasad ochrony informacji tajnych (m.in. podział na tajemnice bezwzględne i względne oraz wprowadzenie monitoringu i ograniczeń we wprowadzania tajemnic w innych ustawach), które to zasady uniemożliwiałyby wprowadzanie nowych ograniczeń jawności w sposób nieskoordynowany, wynikający z potrzeby chwili (co ma miejsce obecnie). Po trzecie, dr Sibiga postuluje utworzenie niezależnego organu administracyjnego właściwego w sprawach dostępu do informacji, który zajmowałby się kontrolą prawidłowej realizację ustawowych zasad dostępu do informacji publicznej, m.in. ważeniem interesów w sprawach indywidualnych wniosków osób zainteresowanych.

Uczestnicy spotkania podkreślali, że potrzebne są rozwiązania systemowe, a nie jedynie szybka i nie uwzględniająca wszystkich obszarów i argumentów nowelizacja konkretnych przepisów.

Wśród poruszanych tematów, wybrzmiał szczególnie problem zakresu informacji publicznej, również z perspektywy urzędników, według których brak precyzyjnej definicji informacji publicznej stwarza bariery w jej udostępnieniu. Ich zdaniem, niepewność co jest, a co nie jest informacją publiczną powodować może nieuzasadnione odmowy jej udostępnienia. Krzysztof Izdebski z Pozarządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej zwrócił uwagę, że taka definicja jest zawarta w art. 61 ust 1 Konstytucji i powinna być traktowana jak najszerzej. Minister Boni zadeklarował, że celem dyskusji nad definicją nie jest dążenie do jej ograniczenia, ale wyeliminowania problemów interpretacyjnych. Zgodził się również ze stanowiskiem dr Sibigi, że należy przy okazji zreformować system tajemnic i innych ograniczeń w dostępie do informacji publicznej w sposób kompleksowy, a nie, jak jest do tej pory umiejscowiony w różnych ustawach.

Dyskusja dotyczyła również funkcji Biuletynów Informacji Publicznej oraz innych stron prowadzonych przez administrację rządową i samorządową, a także problemów z dostępem do informacji udostępnianych elektronicznie np. osobom przebywającym w więzieniach, które nie mogą zapoznać się z treścią BIP-ów.

Większość uczestniczących w spotkaniu osób pozytywnie odnosiła się do pomysłu powołania organu do spraw informacji publicznej. Nie rozmawiano o konkretnych kompetencjach, natomiast wskazywano, że mógłby on posiadać m.in. uprawnienia do nakazywania udostępnienia informacji oraz do upowszechnienia wiedzy o informacji publicznej.

Minister Boni zapowiedział, że w ciągu najbliższych trzech tygodni zorganizuje kolejne spotkanie dotyczące już szczegółowych kwestii.