Jak podaje słownik PWN, hasło „odpowiedzialność” możemy rozumieć jako przyjęcie obowiązku zadbania o kogoś lub o coś[1]. Co to znaczy być odpowiedzialnym? A może bardziej… w jaki sposób mamy być odpowiedzialni?
Wiele osób potrafi wprost powiedzieć – „przecież jestem w pełni odpowiedzialny_a za swoje życie i swoje wybory”. Pytanie jednak brzmi: czy nasze deklaracje przekładają się na nasze postawy i zachowania? Gdzie zaczyna się nasza odpowiedzialność i jak odpowiedzialnie zaistnieć w dzisiejszym świecie?
Odpowiedzialność to postawa, która kształtuje nie tylko obraz samego siebie, ale znacząco wpływa na nasze relacje i nasz obraz w oczach innych. Odpowiedzialny człowiek podejmuje wybory życiowe, mając na uwadze konsekwencje, jakie ze sobą niosą, nie tylko dla siebie, ale także dla innych. Iwona Majewska-Opiełka definiuje człowieka odpowiedzialnego, jako takiego, który „nie tylko zobowiązuje się do działań zgodnych ze słowami, ale też w tym, co się dzieje, szuka efektu swoich działań, własnego wpływu, odpowiedzialności”[1]. Dla mnie to ważna cecha, dzięki której możemy zarówno podjąć odpowiedzialne działanie, jak i mądrze się z niego wycofać.
Jedną z ważnych wartości w Programie PROJEKTOR jest dla nas odpowiedzialność społeczna. Wyraża się ona w dobrowolnym działaniu studentów_ek – wolontariuszy_ek na rzecz dzieci, które mają moc zmieniać swoje najbliższe otoczenie społeczne na lepsze. To właśnie przez te doświadczenia rozwijamy w nich poczucie sprawczości i odpowiedzialności społecznej, czyli odpowiedzialności wykraczającej poza „ja i moje życie”. Staramy się uczyć dzieci przybierania szerszej perspektywy obejmującej innych ludzi i nasz świat. Taka postawa musi mieć swoje źródło w empatii i chęci oddania czegoś innym.
Wiem, że wolontariat nierzadko kojarzymy, według mnie niesłusznie, z pewnego rodzaju zobowiązaniem się wobec innych. Czy jednak bycie odpowiedzialnym wolontariuszem_ką to naprawdę tylko zobowiązanie? Według mnie nie.
Moim zdaniem zaangażowanie się w wolontariat to dwustronna „transakcja”, myślenie o budowaniu przyszłości świata i kształtowaniu siebie oraz swojej wartości.
Kluczowym jest, żeby wolontariat w organizacjach był pokazywany właśnie przez pryzmat odpowiedzialności, bo to właśnie na niej należy oprzeć sens działań społecznych.
Decyzja o zostaniu wolontariuszem_ką i dołączeniu do organizacji powinna opierać się na odpowiedzialności – bo z tą decyzją łączą się konkretne zadania i role, które przyjmujemy. Powinniśmy także pamiętać, że podejmując się roli wolontariusza_ki, dajemy sygnał organizacji, że chcemy przeznaczyć swój czas i swoje umiejętności odbiorcom wolontariatu. Jest to swego rodzaju deklaracja, że zrobię to, co do mnie należy, najlepiej jak potrafię. Jeśli mam z czymś problem, to zgodnie z przyjętą rolą, poproszę o wsparcie. Nie bójmy się także prosić o pomoc i być w kontakcie z tymi, którzy za nas odpowiadają.
Czasem doświadczamy sytuacji, kiedy wolontariusz_ka znika bez udzielenia informacji czy to organizacji, w której miał działać, czy osób z nim współpracujących. W moim przekonaniu takie zachowanie zawodzi nie tylko tych, którym wolontariusz_ka miał_a pomagać, ale przede wszystkim siebie, nie dając sobie przestrzeni do przyznania, że nie sprostałem_am wybranemu zadaniu.
Od samego początku pracy w Programie Projektor wyznajemy zasadę, że dobry_a wolontariusz_ka, to taki_ka, który_a identyfikuje się z misją i wartościami organizacji. Jeśli w Fundacji będziemy mieli ludzi wyznających podobne wartości, będzie nam łatwiej budować tożsamość organizacji i realizować jej misję.
Poznaj nas lepiej: https://www.projektor.org.pl/.
Posłuchaj naszego podcastu „Warto Dla”: https://spoti.fi/3iKuEQn.
Kamil Wrzos, Dyrektor Programowy. Kieruje Programem i jego rozwojem. Zarządzanie projektami i zasobami ludzkimi to jego ulubione obszary. Absolwent psychologii organizacji i zarządzania w Lublinie i ekonomii – public relations w Rzeszowie. Z organizacjami społecznymi związany od kilkunastu lat. Niezmiennie wierzy, że praca w organizacji z misją daje ogromną satysfakcję i poczucie spełnienia. Po godzinach miłośnik turystyki rowerowej i filozofii slow travel.
Źródło: Program Projektor
