Publicystyka - ngo.pl

Przemyśl jest gminą typowo rolniczą z rozdrobnionymi gospodarstwami i niską produkcyjnością. Szanse mieszkańców na zatrudnienie poza rolnictwem są niewielkie. Dlatego tak ważnym okazało się zawarcie partnerstwa, które od początku zakładało pomoc podmiotom działającym w branży odnawialnych źródeł energii (OZE).

W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dlatego podejmowana działalność nie mogła zbyt drastycznie ingerować w środowisko naturalne. Planowana budowa urządzeń pozyskiwania OZE (wiatraki, kolektory i pompy ciepła) oraz ich instalacja idealnie odpowiadała na to zapotrzebowanie.

– Pomysł narodził się w Kuńkowcach. Mieszka tutaj kilka osób zainteresowanych tematem OZE. Samo partnerstwo z jednej strony wspiera przedsiębiorczość i aktywność osób dotkniętych problemem wykluczenia społecznego, a z drugiej promuje nowoczesne kierunki rozwoju społecznego i gospodarczego – tłumaczy Arkadiusz Wiśniowski, lider partnerstwa.

Okazuje się jednak, że w całym województwie podkarpackim ekonomia społeczna jest praktycznie nieobecna. Zgodnie z danymi bazy podmiotów ekonomii społecznej, w regionie działa 25 organizacji tego typu, z czego tylko jedna w powiecie przemyskim. W całym województwie podkarpackim funkcjonują 34 spółdzielnie socjalne. Dla porównania, w woj. mazowieckim zarejestrowanych jest 61 spółdzielni socjalnych, a w woj. dolnośląskim aż 137. Już same liczby potwierdzają to, ile pracy należy włożyć w rozwój ekonomii społecznej w Polsce południowo-wschodniej.

– Cały czas czekamy na ustawę o odnawialnych źródłach energii. Jej brak hamuje zatrudnienie w całym kraju. Szacuje się, że po jej wprowadzeniu minimum 40 tys. osób dostałoby pracę – mówi Arkadiusz Wiśniowski. Organizacje tworzące partnerstwo dobrze zdają sobie sprawę z powyższych problemów. Stowarzyszenie „Inicjatywy Podkarpacia” zostało założone przez specjalistów Zarządzania Funduszami Unii Europejskiej. Obecnie zrzesza ekspertów m.in. z prawa, ekonomii, finansów publicznych. Jako jedni z pierwszych na Podkarpaciu podjęli się prowadzenia niepublicznej placówki oświatowej oraz przedszkola. Stowarzyszenie Klub Sportowy Kuńkowce jest natomiast zaangażowane w propagowanie sportu, zdrowego stylu życia, postaw proekologicznych i organizację czasu wolnego blisko natury. Poza tym stowarzyszenie wniosło do partnerstwa wiedzę z zakresu odnawialnych źródeł energii i budowy urządzeń OZE. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej reprezentuje w partnerstwie samorząd gminy i zapewnia, że podejmowane działania będą spójne z realizowaną polityką społeczną samorządu.

Pomysł, aby partnerstwo zbadało możliwości rozwoju ekonomii społecznej w branży OZE był związany z coraz bardziej popularną na świecie ideą „Do it yourself” (zrób to sam). Produkcja urządzeń możliwa jest w przydomowym warsztacie, wykorzystując przy tym sprzęt i materiały powszechnie dostępne. Podmioty, które przeszły roczne szkolenia zgodnie z założeniami partnerstwa są w stanie rozpocząć działalność na własną rękę i utworzyć własne warsztaty. W razie potrzeby będą mogły korzystać z bardziej kosztownych narzędzi w laboratorium OZE tworzonym przy organizacjach partnerskich.

W efekcie współpracy z polskim biurem projektowym UNDP okazało się, że główną potrzebą było stworzenie koncepcji połączenia wszystkich działań i ukierunkowanie ich na realizację celów społecznych.

– Pomoc w ramach Projektu „Zintegrowany System Wsparcia Ekonomii Społecznej” skoncentrowała się głównie na sfinansowaniu modelu rozwoju podmiotów ekonomii społecznej działających w branży OZE w gminie Przemyśl – mówi Agnieszka Orzechowska, koordynatorka lokalnych partnerstw UNDP. Dzięki temu m.in. opracowano pomocnicze materiały szkoleniowe poświęcone zagadnieniu OZE. Stanowią one gotowe kompendium wiedzy przydatne we wszystkich nowych projektach polegających na tworzeniu podmiotów ekonomii społecznej na Podkarpaciu.

Równie interesującą inicjatywą, która jest pośrednim efektem działań partnerstwa w ramach Projektu ZSWES, jest tworzone Laboratorium Odnawialnych Źródeł Energii w Kuńkowcach.

– Zgodnie z zamysłem twórców, laboratorium będzie wyposażone w materiały, narzędzia i specjalistyczną aparaturę dostępną dla zainteresowanych osób, w tym także podmiotów ekonomii społecznej – dodaje Agnieszka Orzechowska. Ponadto będzie to także centrum edukacyjne i badawcze, w którym powstawać będą nowe modele urządzeń pozyskiwania OZE. W laboratorium i centrum znajdą się również stanowiska do badań, modele laboratoryjne, plansze i banery ze schematami instalacji, modele dydaktyczne oraz stanowiska komputerowe.

Wdrożenie działań partnerskich skutecznie przyczynia się do rozwiązywania problemów gminy. Poza tym, po zakończonym etapie wsparcia w ramach projektu ZSWES, partnerstwo podjęło samodzielne działanie, korzystając z zebranych wcześniej już doświadczeń. W efekcie powstały już 3 spółdzielnie a jedna z nich prowadzi działalność z zakresu OZE.