Publicystyka - ngo.pl

Kwestie edukacji, środowiska, transportu publicznego, kultury, sportu, nowoczesnych technologii i lokalnej polityki to obszary o których młodzież może nie tylko debatować, ale mieć realny wpływ. Jednym z narzędzi, które umożliwia młodym ludziom aktywne uczestnictwo w życiu publicznym, są młodzieżowe rady gmin. To ciała doradcze rad gmin i miast, które dają młodym obywatelom szansę na wyrażenie swojego zdania, a także inicjowanie działań na rzecz lokalnej społeczności.

Choć młodzieżowe rady nie mają osobowości prawnej, ani formalnej mocy decyzyjnej, ich znaczenie systematycznie rośnie. Mimo że w Polsce nie funkcjonuje żaden oficjalny rejestr młodzieżowych rad, to z dostępnych źródeł wiemy, że młodzieżowych rad gmin jest w Polsce ponad 500. Do tej liczby doliczyć należy jeszcze kilkadziesiąt młodzieżowych rad powiatów i kilkanaście młodzieżowych rad sejmików województw. To właśnie w nich – na różnym szczeblu samorządu, młodzi uczą się jak prowadzić debatę, jak formułować wnioski, jak szukać kompromisów i jak pomysły zamieniać w realne rozwiązania. 

Z czasem te kompetencje przekładają się na większą odwagę w zabieraniu głosu w dyskusjach publicznych i podejmowanie odpowiedzialności za wspólne dobro.W wielu gminach młodzieżowe rady pełnią rolę pomostu między uczniami, lokalnymi instytucjami, organizacjami społecznymi a dorosłymi radnymi. Dzięki temu głos młodzieży nie ginie, lecz staje się inspiracją dla działań samorządu - od organizacji wydarzeń kulturalnych po wprowadzanie nowych inwestycji.

Dobrym przykładem aktywności młodych jest Młodzieżowa Rada Gminy Święciechowa, która funkcjonuje przy lokalnym samorządzie od 11 lat. Przez ten okres w działania młodzieżowej rady zaangażowało się kilkadziesiąt młodych osób, którzy wcześniej zostali wybrani w wyborach bezpośrednich przez młodzież z poszczególnych sołectw. Młodzieżowa Rada aktywnie uczestniczy w życiu publicznym, spotyka się z młodzieżą w szkołach, prowadzi zajęcia o wolontariacie, wspiera działania związane z Młodzieżowym Budżetem Partycypacyjnym, uczestniczy w wydarzeniach gminnych, zaznaczając swoją obecność podczas Dni Gminy Święciechowa, Jarmarku Świątecznego. 

Dzięki tej obecności młodzież wie, że w lokalnym samorządzie ma swojego rzecznika, którym jest młodzieżowa rada. Konkretnym przykładem jest także znaczący udział w procesie tworzenia Strategii Rozwoju Polityki Młodzieżowej Gminy Święciechowa na lata 2024-2028, w ramach której młodzi mieszkańcy mogli podzielić się swoimi pomysłami na rozwój gminy. Dzięki takim inicjatywom młodzież nie tylko uczy się odpowiedzialności obywatelskiej, lecz także pokazuje dorosłym, że warto inwestować w energię i kreatywność młodych.

Siłą młodzieżowych rad jest świeże spojrzenie i entuzjazm. To inna perspektywa i nieszablonowe podejście, bez uprzedzeń. Młodzi radni nie boją się zadawać pytań, które dla dorosłych są oczywistością, ani proponować rozwiązań, które wymagają odejścia od utartych schematów. To sprawia, że wnoszą nową jakość do lokalnej polityki. Zarówno w większych miastach, jak i w mniejszych gminach młodzieżowe rady stają się przestrzenią, w której młodzi uczą się współpracy, a jednocześnie realnie zmieniają otoczenie. To doskonała szkoła demokracji – nie teoretyczna, ale praktyczna, w której liczy się działanie. 

To prawdziwa kuźnia, w której młodzi nabywają nowych umiejętności i uczą się odpowiedzialności. Dlatego tak ważne jest, aby młodzież właśnie tutaj odnalazła swoją przestrzeń - do rozmowy, debaty, działania, ale także do popełniania błędów. Młodzieżowe rady pokazują, że zmiana zaczyna się od rozmowy, a kiedy młodzi biorą sprawy w swoje ręce – gmina staje się miejscem bardziej otwartym, kreatywnym i dbającym o potrzeby wszystkich mieszkańców.

Ścieżka od debaty do działania wcale nie musi być długa. Wystarczy otwartość samorządu na pomysły młodych i zaangażowanie tych, którzy chcą zmieniać swoje otoczenie. Dzięki temu gmina zyskuje aktywnych obywateli, a młodzież wie, że ich głos naprawdę ma znaczenie. Bo dzięki takim radom młodzi ludzie uczą się, że polityka lokalna to nie tylko wielkie słowa, ale konkretne decyzje, które wpływają na codzienne życie. I że ich udział naprawdę ma znaczenie. A jak sytuacja wygląda w Twojej gminie? Może to wartościowa przestrzeń do tego, aby podjąć temat włączenia się w działania młodzieżowej rady, a jeśli jej nie ma, aby to właśnie Twój głos rozpoczął proces, dzięki któremu taka młodzieżowa rada powstanie.

Artykuł powstał w ramach projektu "Młodzieżowe Wulkany Partycypacji" realizowanego przez Stowarzyszenie "ZMW". Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Młodzieżowy na lata 2022-2033.