Publicystyka - ngo.pl

Przepisy ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw wchodziły w życie w trzech momentach. Najwięcej z nich zaczęło obowiązywać 20 maja 2016 r.

1 stycznia 2017 r. wchodzi w życie ostatnia zmiana z nowelizacji. Wprowadza możliwość przekształcenia się stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenia rejestrowe (zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym).

Możliwość, która pojawia się 1 stycznia 2017 r. dotyczy tylko nowych stowarzyszeń zwykłych, to znaczy stowarzyszeń zwykłych w rozumieniu znowelizowanej ustawy. Mogą to być:

• nowe stowarzyszenia zwykłe, czyli takie które powstały po 20 maja 2016 r. (po tej dacie zgłosiły się do ewidencji i uzyskały wpis), jak również
• stowarzyszenia zwykłe działające przed 20 maja 2016, ale znajdujące się już w nowej ewidencji – czyli takie, które się "przerejestrowały".

O tym, jak stare stowarzyszenie zwykłe zgłasza się do nowej ewidencji, przeczytasz w informacjach:

• Jak dostosować stowarzyszenie zwykłe do nowych przepisów. 7 wskazówek
• Jak dostosować stowarzyszenie zwykłe do nowych przepisów. REGON i NIP

Od maja 2016 r. stowarzyszenia zwykłe mają nowe możliwości działania. We własnym imieniu nabywają prawa i zaciągają zobowiązania. Mogą ubiegać się o dotacje, rejestrować status pożytku publicznego i zbierać 1 procent. Powołują zarządy i organy kontroli wewnętrznej (choć nie muszą). W wielu przypadkach – jeśli tylko członkowie wykażą się aktywnością, pomysłowością i wytrwałością – będą działać niemal jak "poważniejsze" stowarzyszenia rejestrowe.

Korzystając z nowych uprawnień, stowarzyszenie zwykłe może okrzepnąć i "dorobić się": zgromadzić zespół, zebrać doświadczenie realizując projekty, zyskać zaufanie w lokalnym środowisku. Dla takiej organizacji formuła stowarzyszenia zwykłego może stać się ograniczająca. I tu właśnie pojawia się możliwość przekształcenia w bardziej rozwiniętą formę stowarzyszenia – stowarzyszenie rejestrowe. Co ważne: bez zerwania ciągłości działań stowarzyszenia.

Czym różni się stowarzyszenie rejestrowe od zwykłego? Sprawdź! [infografika]

Co zyska stowarzyszenie zwykłe przekształcając się w rejestrowe? Czego nie mogło jako stowarzyszenie zwykłe, a może jako rejestrowe?

Stowarzyszenie rejestrowe może:

• prowadzić odpłatną działalność pożytku,
• prowadzić działalność gospodarczą,
• tworzyć terenowe jednostki organizacyjne.

Za to obowiązkowo będzie musiało powołać zarząd i organ kontroli wewnętrznej (jako stowarzyszenie zwykłe mogło to zrobić, ale nie musiało). Musi też mieć co najmniej 7 członków (jako stowarzyszenie zwykłe mogło działać z minimum 3 członkami).

Żeby stowarzyszenie zwykłe przekształciło się w stowarzyszenie rejestrowe, musi mieć co najmniej 7 członków. Musi więc osiągnąć liczbę członków, którą ustawa – Prawo o stowarzyszeniach podaje jako potrzebną do zarejestrowania stowarzyszenia (art. 9).

Decyzja o przekształceniu stowarzyszenia zwykłego w rejestrowe należy do jego członków. To oznacza, że przekroczenie czy osiągnięcie liczby 7 wcale NIE ZOBOWIĄZUJE nas do przekształcenia. Stowarzyszenie zwykłe może działać nadal w swojej pierwotnej formule z dowolną liczba członków (tzn. od wymaganych trzech wzwyż).

Zgodę na przekształcenie się stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie rejestrowe muszą wyrazić w uchwale wszyscy członkowie stowarzyszenia zwykłego.

W uchwale zawierającej zgodę wszystkich członków stowarzyszenia zwykłego na przekształcenie, powinny się znaleźć również inne informacje, podstawowe dla rejestrowanego stowarzyszenia. Uchwała ta powinna więc zawierać (art. 42a. ust. 2. Prawa o stowarzyszeniach):

1. nazwę i siedzibę stowarzyszenia,
2. powołanie władz stowarzyszenia,
3. przyjęcie statutu stowarzyszenia (w formie załącznika do uchwały),
4. sprawozdanie finansowe stowarzyszenia zwykłego sporządzone na określony dzień w miesiącu poprzedzającym podjęcie uchwały o przekształceniu (jak wyżej – w formie załącznika).

Przekształcenie jest procesem. Samo podjęcie decyzji wymaga namysłu, a zorganizowanie przekształcenia – odpowiednich przygotowań. Przepisy nakazują, żeby o zamiarze przekształcenia powiadomieni byli wszyscy członkowie. W przypadku większości przekształcanych stowarzyszeń zwykłych, nie powinno być to bardzo trudne, biorąc pod uwagę, że rzecz będzie działa się w wąskim gronie współpracujących ze sobą osób, które to grono rzadko będzie liczyć więcej niż 7 członków.

Ustawa wymaga jednak (art. 42b), żeby WSZYSCY członkowie stowarzyszenia zostali zawiadomieni o zamiarze przekształcenia nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia uchwały. Zawiadomienie musi zawierać dwa elementy:

• projekt statutu stowarzyszenia (tzn. dokumentu, który będzie podstawą działania powstałego w wyniku przekształcenia stowarzyszenia rejestrowego),
• informacje o aktywach i pasywach stowarzyszenia zwykłego.

Przekształcając stowarzyszenie zwykłe w rejestrowe, podobnie jak w przypadku standardowej rejestracji stowarzyszenia, składamy wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego (na formularzu KRS-W20, zobacz formularze w PORADNIK.NGO.PL).

Wniosek o wpis stowarzyszenia do KRS składają i podpisują wszyscy członkowie zarządu (przekształcając stowarzyszenie zwykłe w rejestrowe zobowiązani jesteśmy do powołania zarządu). Do wniosku trzeba dołączyć:

• uchwałę o przekształceniu (zawierającą opisane powyżej elementy, a więc przede wszystkim statut organizacji),
• zaświadczenie o wpisie stowarzyszenia zwykłego do ewidencji (starosty), wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed dniem podjęcia uchwały o przekształceniu.

Sąd informuje starostę o tym, że stowarzyszenie zostało zarejestrowane w KRS. Na podstawie tej informacji starosta wykreśli stowarzyszenie z ewidencji.

Zgodnie z ustawą - Prawo o stowarzyszeniach "przekształcenie stowarzyszenia zwykłego następuje z chwilą wpisu stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego " (art. 42c. ust. 1).

Od tej chwili działamy jako stowarzyszenie rejestrowe.

Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.