Obywatelskie obchody Akcji „Wisła”. „Wspominamy ofiary wielkiej czystki etnicznej”
– Nie pozwólmy, by nasilające się i służące obcym interesom prowokacje i akty agresji zagroziły dobrosąsiedzkim relacjom Polaków i Ukraińców – czytamy w apelu odczytanym dziś podczas obchodów 70 rocznicy Akcji Wisła.
Apel został odczytany 28 IV 2017 w Przemyślu w czasie obchodów 70 rocznicy Akcji „Wisła”
Wspominamy dziś ofiary wielkiej czystki etnicznej. 70 lat temu, wiosną 1947 roku, w ciągu trzech miesięcy wypędzono z domów i przesiedlono około 140 tysięcy obywateli RP – Ukraińców i Łemków. Z tętniących życiem wiosek pozostały stare sady, resztki wypalonych zabudowań, zniszczone cerkwie i cmentarze. Przez wiele dekad aparat propagandy PRL-u próbował zatrzeć pamięć o ukraińskich mieszkańcach i ich kulturze, ostatecznie w 1978 roku, kiedy usuwano z mapy Polski tradycyjne ukraińskie nazwy.
Deportacja, połączona z rozproszeniem wspólnoty ukraińskiej w Polsce, była jednym z wielu – oby ostatnim – ogniwem w tragicznym łańcuchu polsko-ukraińskich konfliktów. Pochylając się nad losem przesiedlonych w ramach Akcji „Wisła”, pamiętamy o wszystkich tragicznych ofiarach tych konfliktów, Polakach i Ukraińcach. Jednocześnie doceniamy ogromny wspólny wysiłek poszczególnych osób, Cerkwi i Kościoła, a szczególnie organizacji obywatelskich i pozarządowych, na rzecz budowania dialogu i wzajemnego zrozumienia. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat Polacy i Ukraińcy dzięki staraniom obydwu stron zapisali wiele nowych, pięknych kart wspólnej historii. W Polsce i w Ukrainie. Polska, podobnie jak Ukraina, jest wspólnym dobrem wszystkich obywateli i mieszkańców. Nie pozwólmy, by nasilające się i służące obcym interesom prowokacje, akty agresji zagroziły dobrosąsiedzkim relacjom Polaków i Ukraińców, dobrosąsiedzkim stosunkom Polski i Ukrainy.
Tegoroczne obchody, jedne z ostatnich, na których obecne są osoby uczestniczące w tragicznych wydarzeniach sprzed 70 lat, są szczególne. Po raz pierwszy od 1989 roku uroczystości rocznicowe nie uzyskały wsparcia władz państwowych. Dlatego mając poczucie, że dialog społeczny i pamięć są dobrem wspólnym, razem z tysiącami darczyńców zdecydowaliśmy się wesprzeć tegoroczne obchody.
Dziś, wspólnie ze społecznością ukraińską w Polsce przywołujemy pamięć tragicznego losu tych, którzy 70 lat temu w wyniku Akcji „Wisła” stracili życie oraz tych, którzy bezpowrotnie utracili swoje domy rodzinne i małe ojczyzny.
Apel podpisali:
Adam Balcer
prof. Jerzy Bartmiński
Jan Bartmiński
Zbigniew Benedyktowicz
Bogumiła Berdychowska
Ryszard Bill
Włodzimierz Bogaczyk
Martyna Bogaczyk
Halina Bortnowska-Dąbrowska
Marcin Bosacki
Andrzej Brzeziecki
Zbigniew Bujak
prof. Wojciech Burszta
Alina Cała
Andrzej Celiński
Katarzyna Chimiak
prof. Andrzej Chojnowski
Iza Chruślińska
prof. Przemysław Czapliński
Anna Dąbrowska
o. Tomasz Dostatni OP
Mikołaj Dowgielewicz
prof. Roman Drozd
Wojciech Duda
prof. Anna Engelking
Przemysław Fenrych
prof. Andrzej Friszke
Grzegorz Gauden
Michał Gauza
Konstanty Gebert
prof. Lucyna Gebert
Aleksander Gleichgewicht
Ewa Gładysz-Jeż
prof. Janusz Grzelak
prof. Igor Hałagida
prof. Ola Hnatiuk
Agnieszka Holland
Witold Horowski
Jerzy Illg
prof. Bożena Iwaszkiewicz-Wronikowska
Karol Jałochowski
Zbigniew Janas
Krystyna Janda
prof. Grzegorz Janusz
Andrzej Jaroszyński
prof. Zbigniew Jasiewicz
Ksenia Kaniewska
Basil Kerski
Anna Kertyczak
Natalia Kertyczak
Michał Klinger
Jacek Kluczkowski
prof. Jan Kofman
Marcin Kołodziejczyk
Piotr Kosiewski
Julia Maria Koszewska
dr Paweł Kowal
prof. Andrzej Kowalczyk
prof. Katarzyna Kuczyńska-Koschany
prof. Marcin Kula
Ewa Kulik
prof. Jacek Kurczewski
Danuta Kuroń
Jarosław Kurski
ks. Wojciech Lemański
Włodzimierz Lengauer
Piotr Leszczyński
Agnieszka Lichnerowicz
Agnieszka Magdziak-Miszewska
Barbara Malak
Wojciech Maziarski
Agnieszka Mazurczyk
prof. Andrzej Mencwel
Jacek Michałowski
Adam Michnik
prof. Włodzimierz Mokry
Janusz Mucha
Marcin Nawrot
Zbigniew Nosowski
Stanisław Obirek
Teresa Oleszczuk
Maja Ostaszewska
Adam Ostolski
Grzegorz Pac
Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz
prof. Marta Petrusewicz
Jacek Piechota
Bartosz Piechowicz
Józef Pinior
Piotr Pogorzelski
Marcin Przeciszewski
Danuta Przywara
o. Józef Puciłowski OP
Jerzy Rejt
Wiesław Romanowski
prof. Shoshana Ronen
Andrzej Rosner
dr Julita Rybczyńska
prof. Andrzej Rzepliński
Łukasz Saturczak
Adam Sauer
Andrzej Seweryn
Tomasz Siemoniak
Sławomir Sierakowski
Radosław Sikorski
Mirosław Skórka
prof. Magdalena Smoczyńska
Aleksander Smolar
Paweł Smoleński
Jerzy Sosnowski
Grażyna Staniszewska
Barbara Stanowska
Krzysztof Stanowski
Andrzej Stasiuk
prof. Jerzy Stępień
Michał Sutowski
Michał Szczerba
Andrzej Szeptycki
Adam Szłapka
Monika Sznajderman
prof. Małgorzata Szpakowska
Marcin Święcicki
Jacek Taylor
Ewa Teleżyńska
Marta Titaniec
prof. Joanna Tokarska-Bakir
Barbara Toruńczyk
Marian Turski
Piotr Tyma
Andrzej Urbanik
prof. Piotr Węgleński
ks. Alfred Wierzbicki
Ewa Wilk-Będkowska
Aleksandra Winczuk
Katarzyna Winiarska
Paweł Winiarski
prof. Anna Wolff-Powęska
Henryk Wujec
Ludwika Wujec
Krystyna Zachwatowicz-Wajda
Janusz Zaorski
prof. Antoni Ziemba
Maria Zmarz-Koczanowicz
Piotr Zmelonek
Krzysztof Żuk