O działaniach z zakresu ochrony zdrowia i pomocy społecznej
‘Ochrona zdrowia w Polsce jest obszarem, w którym inicjatywy pozarządowe odgrywają ważną rolę, zarówno w zakresie profilaktyki, jak i świadczeniu usług specjalistycznych. Organizacje pozarządowe mają duży udział w realizacji krajowych strategii pomocy społecznej zabezpieczając dostęp grup docelowych do informacji o serwisach, prowadząc programy pomocy doraźnej, a także programy readaptacyjne i reintegracyjne’ - pogląd Stowarzyszenia MONAR o roli i miejscu organizacji pozarządowych w działaniach z zakresu ochrony zdrowia oraz pomocy społecznej przytaczamy jako kolejną opinię organizacji działającej w danym zakresie na temat swojej branży. Cykl tych wypowiedzi nosi tytuł "Podsumowania i rozrachunki trzeciego sektora".
Ochrona zdrowia
Ochrona zdrowia w Polsce jest obszarem, w którym inicjatywy
pozarządowe odgrywają ważną rolę, zarówno w zakresie profilaktyki, jak i świadczeniu usług
specjalistycznych. Oferta organizacji pozarządowych w tym obszarze jest realizowana w ramach
ogólnokrajowej strategii ochrony zdrowia oraz zgodnie z istniejącymi regulacjami formalno-prawnymi.
Są to przeważnie działania promujące zdrowy tryb życia, informujące o zakresie opieki medycznej,
warunkach dostępu oraz ułatwiające dostęp do serwisów ochrony zdrowia. Przepisy prawne ograniczają
udział organizacji pozarządowych w świadczeniu wielu usług specjalistycznych, czyli działań
bezpośrednio skierowanych na poprawę zdrowia jednostki. Niemniej jednak, niektóre rodzaje
interwencji klinicznej, takie jak na przykład terapia uzależnień, są przeważnie w gestii
organizacji pozarządowych.
Rozwój branży ochrony zdrowia opiera się na zwiększeniu zasięgu i
skuteczności działań profilaktycznych. Pozwoli to z jednej strony polepszyć ogólną kondycje
zdrowotną ludzi, a z drugiej strony zmniejszyć koszty funkcjonowania branży. Jednak w Polsce, bez
względu na istniejącą świadomość potrzeby takiego rozwiązania strategicznego, nadal ma miejsce
przewaga priorytetu oddziaływań klinicznych nad profilaktycznymi.
Ochrona zdrowia jest reprezentowana w Polsce agendami państwowymi
zajmującymi tworzeniem i koordynacją realizacji strategii ogólnokrajowej. Organizacje samorządowe i
pozarządowe biorą aktywny udział w realizacji zadań, jednak również mają możliwość uczestniczyć w
tworzeniu założeń strategicznych będąc członkami ciał doradczych przy parlamencie, premierze oraz w
ministerstwie zdrowia. Głównymi instytucjami reprezentującymi środowisko są Komisja Zdrowia przy
parlamencie, Naczelna Izba Lekarska reprezentowana przez oddziały w regionach.
Pomoc społeczna
Pomoc społeczna w Polsce jest oferowana w dwóch podstawowych
kierunkach: dystrybucja świadczeń socjalnych w celu zapobiegania zubożenia oraz działania
podejmowane w celu integracji społecznej i zawodowej grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Organizacje pozarządowe mają duży udział w realizacji krajowych strategii pomocy społecznej
zabezpieczając dostęp grup docelowych do informacji o serwisach, prowadząc programy pomocy
doraźnej, a także programy readaptacyjne i reintegracyjne. Organizacje pozarządowe odgrywają
szczególnie ważną rolę oferując pomoc grupom zagrożonym wykluczeniem społecznym, między innymi
bezdomnym, osobom starszym samotnym, osobom opuszczającym zakłady karne, samotnym matkom z
dziećmi.
Strategicznym kierunkiem rozwoju pomocy społecznej jest przywrócenie
osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym i wykluczonym społecznie zdolności funkcjonowania w
społeczeństwie. W warunkach wysokiego bezrobocia i wzrastającego zubożenia społeczeństwa kluczową
jest pomoc w zmianie zawodu lub zdobywaniu kwalifikacji i ułatwienie wchodzenie na rynek pracy
poprzez zatrudnienie socjalne.
Organizacje, koalicje, porozumienia i reprezentacje
Kluczową organizacją pozarządową zajmującą się przeciwdziałaniem
narkomanii jest Stowarzyszenie MONAR (obejmuje 75% ogólnokrajowej oferty terapii uzależnień).
Pozostałe organizacje to: Stowarzyszenie "Betania", Stowarzyszenie "Familia",
Stowarzyszenie "KARAN", Stowarzyszenie "Mrowisko", Polskie Towarzystwo ds.
Przeciwdziałania Narkomanii, Stowarzyszenie "Powrót z U", Stowarzyszenie "Solidarni
Plus", oraz Polska Federacja Społeczności Terapeutycznych zrzeszająca organizacje i ośrodki
zajmujące się terapią i rehabilitacją uzależnień.
Kluczowymi organizacjami pozarządowymi działającymi w dziedzinie
pomocy osobom bezdomnym i najuboższym są: Stowarzyszenie MONAR, Stowarzyszenie BARKA, Caritas,
Fundacja im. Brata Alberta. Są one realizatorami krajowej i regionalnej strategii przeciwdziałania
bezdomności. Obecnie organizacje te nie tworzą koalicji.
Tekst został przygotowany przez Stowarzyszenie MONAR. Jest częścią cyklu podsumowującego
dokonania organizacji pozarządowych, działających w różnych branżach.
Źródło: Stowarzyszenie MONAR