Prawo o stowarzyszeniach pozwala powoływać stowarzyszenia z oddziałami – tzw. jednostkami terenowymi. Stowarzyszenia z rozbudowaną siecią takich jednostek tworzą największe pozarządowe „organizmy” w Polskim trzecim sektorze. Od dwóch lat stowarzyszeniu z jednostkami łatwiej jest skonstruować statut.
Grafika: Grzegorz Laszuk
w PORADNIK.NGO.PL: Jednostki terenowe stowarzyszenia
Nowelizacja ustawy – Prawo o stowarzyszeniach weszła w życie (większość jej zapisów) 20 maja 2016 r. Pisaliśmy o niej wielokrotnie, ponieważ miała duże znaczenie dla trzeciego sektora w Polsce. Nowe przepisy zmieniły najwięcej w zasadach działania stowarzyszeń zwykłych, doniosła była też zmiana pozwalająca zakładać stowarzyszenia rejestrowe już siedmiu osobom.
Artykuły wpływające na działanie stowarzyszeń z jednostkami terenowymi („terenowymi jednostkami organizacyjnymi”), nie wzbudziły tak dużego zainteresowania, jak podane wyżej zagadnienia. Takich stowarzyszeń, jest po prostu z naturalnych powodów mniej. Jednak również tą zmianę warto odnotować, ponieważ była ona znaczącym rozwinięciem wcześniejszych – dość zdawkowych – zapisów.
Artykuł 10a – przepis na statut stowarzyszenia z jednostkami terenowymi
Artykuł 10a pojawił się w ustawie 20 maja 2016 r. Podstawą działania stowarzyszenia jest statut. Dla większości stowarzyszeń przepis na statut zawiera artykuł 10 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach. Dla stowarzyszeń z jednostkami terenowymi OBOWIĄZKOWYM uzupełnieniem przepisu podstawowego z art. 10 jest właśnie artykuł 10a.
Przed 20 maj 2016 r. powstawanie jednostek terenowych (w tym kształt zapisów w statutach stowarzyszeń z oddziałami) bazowało na jednym zdaniu wskazującym dwa dodatkowe, wymagane elementy statutu stowarzyszenia. Artykuł 10a wskazuje znacznie bardziej szczegółowo jak ma wyglądać statut stowarzyszenia tworzącego jednostki terenowe. Ponadto art. 10a przewiduje dwie sytuacje: możliwość uzyskania osobowości prawnej przez jednostkę terenową lub też brak takiej możliwości – i wskazuje na konkretne zapisy, które muszą znaleźć się w statucie, w przypadku wybrania jednej z opcji.
Znaczenie nowelizacji dla stowarzyszeń z oddziałami
Stowarzyszenia z oddziałami budują swoje statuty w oparciu o podstawowe przepisy (zawarte w art. 10) i przepisy uzupełniające (z art. 10a) dedykowane specjalnie dla nich. Nowy kształt regulacji to nie rewolucja – podobne rozwiązania stosowały stowarzyszenia z oddziałami przed nowelizacją (przed 20 maja 2016 r.). Statuty tworzone były jednak wtedy w niepewnej sytuacji prawnej, bez wyraźnych wskazówek, narażone na ryzyko zanegowania przez sądy rejestrowe. Artykuł 10a rozwiał część wątpliwości związanych z budową statutów i relacjami stowarzyszenie-jego oddziały, wskazując na obowiązkowe zapisy, nadrzędność macierzystego statutu i dopuszczalny podział ról.
więcej w PORADNIK.NGO.PL: Jednostki terenowe stowarzyszenia
Program Centrum Pro Bono jest realizowany przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych od 2007 roku. Inicjatywa Centrum Pro Bono zaspokaja rosnącą potrzebę pomocy prawnej pro bono na rzecz organizacji III sektora. Głównym obszarem działalności Centrum Pro Bono jest pośredniczenie pomiędzy organizacjami pozarządowymi poszukującymi wsparcia prawnego, a prawnikami, chętnymi do świadczenia pomocy prawnej pro bono. Dodatkowo, ścisła współpraca z kancelariami prawnymi i najlepszymi ekspertami w swoich dziedzinach pozwala nam podejmować wyzwania w postaci różnych projektów edukacyjnych i szkoleniowych skierowanych do organizacji non-profit. Obecnie z Centrum Pro Bono współpracuje 30 kancelarii z całej Polski.
Maria Grochowska – radca prawny
https://www.linkedin.com/in/maria-grochowska-9aa22815b/
Od wielu lat prowadzi kompleksową obsługę prawną przedsiębiorców w zakresie prawa gospodarczego, korporacyjnego, cywilnego, pracy oraz prawa ochrony środowiska i prawa autorskiego. W ramach tej obsługi przygotowuje umowy (w tym umowy wdrożeniowe), opinie prawne, dokumentację korporacyjną, części prawne prospektów emisyjnych spółek notowanych na GPW i doradza przy zakładaniu, przekształcaniu, łączeniu, podziale i likwidacji tych spółek. Uczestniczy również w negocjacjach, przeprowadza audyty i badania stanu prawnego nieruchomości oraz reprezentuje te spółki w sporach sądowych.
Posiada doświadczenie w udzielaniu pomocy prawnej urzędom administracji publicznej i jednostkom samorządu terytorialnego. Prowadzi kompleksową obsługę prawną tych podmiotów udzielając pomocy prawnej w ich bieżącej działalności oraz zastępując je w postępowaniach sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych.
Od 2016 r. współpracuje z Centrum Pro Bono udzielając porad prawnych polskim i zagranicznym organizacjom pozarządowym. Dwukrotnie, w 2016 r. i 2017 r., nominowana do tytułu „Prawnik Pro Bono". Współpracuje także z portalem internetowym www.ngo.pl i serwisem newsowym Rzeczpospolitej rp.pl. W ramach tej współpracy przygotowuje publikacje na temat działalności organizacji pozarządowych.
Prowadziła również szkolenia z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego i procedur administracyjnych m.in. dla pracowników NBP oraz administracji samorządowej.
Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
