Publicystyka - ngo.pl

W serwisie sejmowym pojawiła się opinia merytoryczna i prawna do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw. Opinia ta koncentruje się na regulacji mającej umożliwić przekształcanie stowarzyszeń w spółdzielnie socjalne.

Przekształcenie w noweli

Stowarzyszenie będzie mogło przekształcić się w spółdzielnię socjalną. W uzasadnieniu do ustawy projektodawcy wyjaśniają, że to uprawnienie ma dotyczyć zarówno stowarzyszeń rejestrowych, jak i zwykłych. O przekształceniu zadecyduje uchwała walnego zebrania członków (lub delegatów). Przekształcenie będzie możliwe, jeśli stowarzyszenie spełni warunki wynikające z innych przepisów, czyli warunki zapisane w ustawie o spółdzielniach socjalnych.

Wprowadzenie tego typu rozwiązań umożliwi pełniejsze wykorzystanie energii osób i zasobów angażowanych do realizacji działań społecznych, jak i stworzy warunki dla naturalnego rozwoju inicjatyw społecznych i poszukiwania przez nie najwłaściwszych form działania z zachowaniem sukcesji dotychczasowego dorobku. Proponowane rozwiązania są realizacją postulatów organizacji pozarządowych. Z tym jednak zastrzeżeniem, że nie została uwzględniona możliwość przekształcania w spółdzielnie pracy, z obawy skomercjalizowania dotychczasowego stowarzyszenia i podzielenia jego majątku.
(fragment uzasadnienia do projektu)

Wątpliwości z opinii BAS

Podstawowy zarzut Biura Analiz Sejmowych dotyczy braku dostatecznego merytorycznego uzasadnienia do zaproponowanych przepisów. BAS uznaje podane uzasadnienie za nie dość jasne. Autorzy ustawy wyjaśniają, że spełniają postulaty organizacji. Umożliwienie elastycznych przekształceń ma pomóc wykorzystywać energię społeczników i ułatwić im odnalezienie najwłaściwszej formy dla działań. Biuro Analiz Sejmowych domaga się jednak więcej.

Z uwagi na szczególny charakter spółdzielni socjalnych i kierowanie tej formy działalności do określonej (specyficznej) grupy osób szczegółowego uzasadnienia merytorycznego wymaga dopuszczenie prawnego przekształcania stowarzyszeń (które mają bardzo różny zakres działalności) w spółdzielnie socjalne.

Konieczna zmiana w ustawie o spółdzielniach

Autorzy opinii wskazują również na braki legislacyjne zapisów o przekształcaniu. Na początek przypominają, że w obecnym stanie prawnym stowarzyszenia mogą tworzyć spółdzielnie socjalne. Ustawa z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych umożliwia tworzenie spółdzielni osobom fizycznym i osobom prawnym. W tej drugiej grupie znajdują się organizacje pozarządowe w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (a więc także stowarzyszenia), jednostki samorządu terytorialnego oraz kościelne osoby prawne. Kiedy spółdzielnię tworzą osoby prawne musi ich być co najmniej dwie. Powołują przy tym do życia spółdzielnię jako odrębny podmiot.

Spółdzielnia musi spełniać określone warunki. Przedmiotem jej działalności ma być prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków. Spółdzielnia musi też działać na rzecz społecznej i zawodowej reintegracji swoich członków. Jeśli jest tworzona przez osoby prawne, zobowiązuje się, w terminie sześciu miesięcy od dnia wpisu spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego, zatrudnić co najmniej pięć osób z grup wyróżnianych przez ustawę (chodzi np. o osoby niepełnosprawne, bezrobotne, uzależnione, chore psychicznie). BAS wskazuje tu na lukę prezydenckiej propozycji.

(...) z chwilą przekształcenia stowarzyszenie nie będzie spełniało wszystkich warunków, bo nie dokonuje się równocześnie zmiany wskazującej, że spółdzielnia socjalna może powstać w wyniku przekształcenia stowarzyszenia. Przyjmując dopuszczalność przekształcenia stowarzyszenia w spółdzielnię socjalną należy przyjąć jednoznaczne przepisy, które zagwarantują, że spółdzielnia socjalna powstała w wyniku takiego przekształcenia będzie musiała spełniać warunki zawarte w ustawie o spółdzielniach socjalnych.

Zapisy z ustawy o spółdzielniach socjalnych nie są spójne z proponowaną regulacją, umożliwiającą stowarzyszeniom przekształcanie się w spółdzielnie. BAS wskazuje na potrzebę doprecyzowania w tym względzie prezydenckiego przedłożenia.



więcej:
Opinia merytoryczna i prawna do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3019), format word, sejm.gov.pl
http://orka.sejm.gov.pl/RexDomk7.nsf/0/70904C642E1BE3CBC1257DCD003DC7C6/$file/i22-15.rtf

Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw, przebieg procesu legislacyjnego, sejm.gov.pl
http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3019