Publicystyka - ngo.pl

PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ

Obowiązek dotyczący podatku od nieruchomości jest inaczej uregulowany w stosunku do osób prawnych (jakim jest stowarzyszenie) niż do osób fizycznych. Wiele osób zakładających organizację pozarządową nie ma doświadczenia w zarządzaniu osobami prawnymi, a co za tym idzie, często nie ma świadomości odmiennie ukształtowanych obowiązków.

Jeśli NGO jest właścicielem lokalu lub wynajmuje lokal będący własnością samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa – jest płatnikiem podatku od nieruchomości.

NGO nie zawsze płaci podatek od nieruchomości, jeśli bowiem organizacja pozarządowa wynajmuje lokal od osoby prywatnej lub firmy – wtedy podatnikiem i płatnikiem jest właściciel nieruchomości, a nie NGO (to dodatkowy powód ewentualnego pogubienia się w obowiązkach opłacania podatku od nieruchomości).

Jeśli zatem NGO wynajmuje lokal będący w zasobach m.st Warszawy to jest obowiązane do płacenia podatku od nieruchomości. To też oznacza, że organizacja musi zgłosić się do urzędu dzielnicy, na terenie której usytuowany jest lokal i wypełnić deklarację w sprawie podatku. Jeśli NGO wynajmuje kilka lokali to deklarację podatkową składa w Biurze Podatków i Egzekucji. Deklarację dpodtakowa składa się na specjalnym formularzu druków deklaracji. W Warszawie podstawowy druk dla osób prawnych (czyli również dla organizacji pozarządowych) jest oznaczony symbolem DN-18. W deklaracji tej podaje m.in. sposób wykorzystania lokalu i wielkość lokalu (od tego zależy wysokość podatku).

Co do zasady podatek jest płacony do urzędu gminy. W przypadku Warszawy – ze względu na podział administracyjny – organem właściwym jest burmistrz dzielnicy, na terenie której znajduje się nieruchomość.

Stawka podatku jest uzależniona od sposobu wykorzystywania lokalu (najwyższe stawki dotyczą działalności gospodarczej). Stawki W Warszawie stawki podatku od nieruchomości w 2018 roku wynoszą:

• za lokale służące do celów mieszkalnych – 0,77 zł od 1 m kw. powierzchni użytkowej
• za lokale zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 23,10 zł od 1 m kw. powierzchni użytkowej,
• za lokale pozostałe (tu mieszczą się lokale zajęte przez organizacje pozarządowe na prowadzenie działalności statutowej) – 7,77 zł od 1 m kw. powierzchni użytkowej;

Podane stawki dotyczą tylko lokalu, nie dotyczą innych nieruchomości – np. gruntów czy budowli.

Warto wiedzieć, że ustawa o podatkach i opłatach lokalnych w art. 7 wskazuje wiele zwolnień w zakresie podatku od nieruchomości, m.in. zwolnienia dla organizacji mających status OPP (ale też inne, warto sprawdzić, czy dana NGO może skorzystać ze zwolnienia). Zwolnienia są uzależnione od tego, kto jest odpowiedzialny za opłacanie podatku i od sposobu wykorzystywania nieruchomości.

Jeśli podatek od nieruchomości nie zostanie zapłacony w terminie, to narastają od niego odsetki (obecnie 8% w stosunku rocznym). Im wyższy podatek i im dłuższa zaległość, tym proporcjonalnie wyższe są odsetki. Dodatkową konsekwencją zaległości jest groźba wszczęcia egzekucji – w pierwszej kolejności z majątku organizacji, ale jest też możliwa egzekucja z majątku osobistego członków zarządu (na podstawie art. 116a Ordynacji Podatkowej).

Warto też zaznaczyć, że już samo niezłożenie deklaracji w terminie może być karalne – grozi za to kara grzywny oraz pozbawienia wolności.

Zgodnie z Ordynacją Podatkową w sytuacji zadłużenia z tytułu podatków można wystąpić o:

• odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę;
• umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę (lub opłaty prolongacyjnej)

Natomiast kiedy nie ma jeszcze zaległości, ale NGO już wie, że nie ma środków na zapłacenie należności, może wystąpić o odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty.

Ustawa określa te możliwości mianem ulg – gdyż dla wnioskodawcy oznacza brak negatywnych konsekwencji w postaci wszczęcia egzekucji oraz nienarastanie odsetek lub umorzenie zadłużenie (a dla gminy są to mniejsze wpływy do budżetu).

W wyżej wymienionych ulgach pojawia się pojęcie opłaty prolongacyjnej. Warto wyjaśnić, co to jest.

Otóż jeśli zostanie wydana decyzja o rozłożeniu zaległości podatkowej na raty (wraz z odsetkami), to od tej kwoty nie są naliczane odsetki, ale niejako w formie zamiennej – opłata prolongacyjna, która stanowi 50% wysokości odsetek. Można by więc w uproszczeniu powiedzieć, że opłata prolongacyjna to odsetki, ale zmniejszone o połowę.

W Warszawie miejsce złożenie wniosku jest uzależnione od wysokości zobowiązania podatkowego. Jeśli zaległość przekracza 20 tys. zł, to wniosek składa się do Biura Podatków i Egzekucji urzędu m.st. Warszawy (mieści się przy ul. Kredytowej 3 w Warszawie). Jeśli zaległość jest mniejsza – wniosek składa się do właściwej dzielnicy ze względu na położenie nieruchomości (w Wydziale Obsługi Mieszkańców lub Wydziale Budżetowo-Księgowym).

Przede wszystkim wniosek powinien określać dane podmiotu ubiegający się o ulgę, tj.:

• nazwę (wraz z określeniem formy prawnej – należy określić czy jest to stowarzyszenie czy fundacja)
• dokładny adres (ewentualnie również adres do korespondencji)
• nr NIP
• wskazanie czy organizacja prowadzi działalność gospodarczą
• dookreślenie żądania (czy organizacja ubiega się o rozłożenie na raty czy o umorzenie całości lub części)
• uzasadnienie wniosku
• podpis osób uprawnionych do reprezentowania NGO
• spis załączników potwierdzających sytuację wnioskodawcy.

Wniosek o rozłożenie zaległości na raty lub umorzenie zaległości należy uzasadnić. Nie każdy wniosek musi być rozpatrzony pozytywnie. Zapisy ordynacji podatkowej mówią, że należy wykazać ważny interes podatnika (w tym przypadku - stowarzyszenia) lub interes publiczny. To oznacza, że we wniosku należy podać argumenty, które przekonają  osoby rozpatrujące wniosek o zasadności rozłożenia na raty zaległości lub umorzenia. Warto mieć na uwadze, że umorzenie należności jest najrzadziej stosowaną formą pomocy, bardziej realne jest rozłożenie zaległości na raty.

Przy rozpatrywaniu wniosku o rozłożenie zaległości na raty lub jej umorzenie będzie badana sytuacja organizacji pozarządowej ubiegającej się o ulgę. Przepisy nie określają, jakie dokumenty są niezbędne do przedstawienia sytuacji, określa to urząd dokonujący oceny wniosku, ale zazwyczaj niezbędne jest dołączenie następujących dokumentów:

• aktualny wypis z KRS
• sprawozdanie finansowe za poprzednie trzy lata wraz z informacją dodatkową
• opinia biegłego rewidenta (jeśli sprawozdania podlegały badaniu przez biegłego)
• informacja o liczbie zatrudnionych osób
• prognozy finansowe na dany rok i lata następne (jeśli są określone)
• aktualny wyciąg z rachunku bankowego
• aktualne zaświadczenie z ZUS i US o niezaleganiu z płatnościami (lub o wysokości zaległości)
• oświadczenie o posiadanych nieruchomościach, wraz z ich adresami i powierzchnią
• oświadczenie o posiadanych (w tym w formie leasingu) środkach transportowych
• oświadczenie o posiadanych środkach trwałych.

Ponadto w przypadku organizacji prowadzących działalność gospodarczą wymagane jest oświadczenie w zakresie korzystania z pomocy de minimis.

Urząd rozpatrujący wniosek organizacji może zażądać dodatkowych dokumentów lub wyjaśnień.

Podsumowując – stowarzyszenie posiadające zaległość z tytułu niezapłaconego podatku od nieruchomości powinno przeanalizować swoją sytuację, zastanowić się, co w jego sytuacji jest realne i wystąpić z odpowiednim wnioskiem – o umorzenie zaległości lub rozłożenie na raty. Jeśli jest to wniosek o rozłożenie zaległości na raty, warto wskazać ilość i wysokość rat. W uzasadnieniu warto zwięźle opisać działalność organizacji (nikt nie lubi czytać długich podań) i jej pozytywny wpływ na życie mieszkańców Warszawy lub danej dzielnicy i jej mieszkańców oraz wyjaśnić przyczynę niezapłacenia podatku. Warto też wskazać zagrożenie dla organizacji spowodowane koniecznością jednorazowej zapłaty całej należności oraz wykazać zysk i/lub stratę dla Warszawy czy danej dzielnicy przy zastosowaniu wnioskowanej formy ulgi (wykazać interes publiczny).

Wniosek powinien zawierać wszystkie niezbędne elementy i załączniki. Warto podać dane do kontaktu, też telefonicznego i odpowiadać na wszelkie wezwania ze strony urzędu. Warto współpracować i wykazać dobre chęci, bo konsekwencje niezapłaconego podatku mogą być dotkliwe.

1) które nie stanowią pomocy publicznej;

2) które stanowią pomoc de minimis - w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis;

3) które stanowią pomoc publiczną:

a) udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia,

b) udzielaną w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,

c) udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,

d) udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,

e) będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów,

f) na szkolenia,

g) na zatrudnienie,

h) na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,

i) na restrukturyzację,

j) na ochronę środowiska,

k) na prace badawczo-rozwojowe,

l) regionalną,

(…)

§  1. Od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 52 § 1 pkt 2 i art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę.

(…)

§  1. W decyzji wydanej na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, dotyczącej podatków stanowiących dochód budżetu państwa, organ podatkowy ustala opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej.

§  2.  Stawka opłaty prolongacyjnej jest równa obniżonej stawce odsetek za zwłokę.

(…)

§  1.       Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie,

podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

(…)

(…)

9.  Osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe są obowiązane:

1) składać, w terminie do dnia 31 stycznia, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;

2) odpowiednio skorygować deklaracje w razie zaistnienia zdarzenia, o którym mowa w ust. 3, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia;

3) wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości - bez wezwania - na rachunek właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do dnia 15. każdego miesiąca, a za styczeń do dnia 31 stycznia.

10.  Obowiązek składania informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości, o którym mowa w ust. 6 i w ust. 9 pkt 1, dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień na mocy przepisów niniejszej ustawy.

(…)

Szukasz informacji i porad dotyczących NGO? Masz problem z prowadzeniem NGO? Potrzebna ci jest pomoc prawna dla NGO?
Zadaj pytanie: poradnik.ngo.pl/zapytaj.