Nagroda RPO im. Pawła Włodkowica dla społeczności samorządowej Michałowa
Społeczność samorządowa Michałowa w woj. podlaskim została wyróżniona tegoroczną Nagrodą RPO im. Pawła Włodkowica. Nagrodę przyznaje Kapituła, w której skład wchodzą wszyscy rzecznicy praw obywatelskich i dotychczasowi laureaci Nagrody – za obronę podstawowych wartości i prawd, nawet wbrew zdaniu większości.
Działania władz samorządowych Michałowa wobec kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej to symbol wrażliwości na ludzkie nieszczęście oraz wyraz solidarności w niesieniu pomocy ludziom potrzebującym, cierpiącym, zagubionym. To działania głęboko ludzkie, broniące praw człowieka, wymagające odwagi i wznoszące się ponad podziały w naszym życiu publicznym.
Kapituła Nagrody obradowała 3 listopada 2021 r. W spotkaniu – w Biurze RPO i za pośrednictwem łączy internetowych – wzięli udział byli rzecznicy, profesorowie: Ewa Łętowska, Adam Zieliński, Andrzej Zoll, Irena Lipowicz i Adam Bodnar. W obradach uczestniczyli także wcześniejsi laureaci nagrody: Zbigniew Nosowski, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Irena Dawid-Olczyk, Ewa Kulik-Bielińska i Danuta Przywara.
RPO Marcin Wiącek mówił, że piękną tradycją Nagrody jest wyróżnianie tych osób i instytucji, które odważnie występują w obronie podstawowych wartości i prawd – nawet wbrew zdaniu i poglądom większości. Jej twórca RPO dr Janusz Kochanowski jako pierwszego laureata w 2006 roku wskazał redakcję miesięcznika „Więź”, czyli instytucję, która niezwykle odważnie mówiła o ówczesnej rzeczywistości i problemach, nie tylko związanych z Kościołem. W następnych latach nagrodę otrzymało wiele wybitnych osobistości z Polski i innych krajów.
→ Michał Rogalski: Trzeba uświadomić ludziom, że dostęp do danych daje im większą wolność [Wywiad]
→ Danuta Przywara laureatką Nagrody RPO im. Pawła Włodkowica
→ Trzy wyjątkowe kobiety odebrały nagrodę RPO im. Pawła Włodkowica
Marcin Wiącek zaproponował, aby również w tym roku wyróżnienie miało charakter zbiorowy, a laureatem została społeczność samorządowa miasta Michałowo w woj. podlaskim. Imiennie reprezentują ją burmistrz miasta Marek Nazarko i przewodnicząca Rady Miejskiej Maria Bożena Ancipiuk. Ale prawdziwym adresatem nagrody byliby wszyscy samorządowcy tej niezwykłej miejscowości i całej gminy.
Wiele osób i organizacji uczestniczy w akcji pomocy migrantom. Niewątpliwie zasługują one na nasze wsparcie i szacunek. Ale dzisiaj wskazując na społeczność samorządową Michałowa, także tym innym, pozostałym oddajemy cześć. Pokazujemy, że to nasza wspólna sprawa – dodał Marcin Wiącek.
Decyzję o uhonorowaniu Kapituła podjęła jednomyślnie.
Ewa Kulik-Bielińska:
Przedstawiciele Miasta działają właśnie zgodnie z ideą nagrody – wbrew zdaniu i opinii większości. Mają świadomość, że działają zgodnie z prawem. Szczególnie, że to przedstawiciele władzy samorządowej angażują do pomocy mieszkańców, lokalne organizacje. To postawa godna najwyższego uznania. Dodatkowo wspieramy zaufanie mieszkańców do władz, które sami wybrali.
Danuta Przywara:
Każda z osób pomagająca na granicy wymagałaby odznaczenia. Wspaniała postawa samorządowców z miasta Michałowo jest godna pochwały. Zgromadzili wokół siebie wspólnotę ludzi dobrej woli – samorządowców, działaczy i mieszkańców – by nieść codzienną pomoc tym, którzy jej potrzebują.
ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski:
Ta nagroda to również jasny i czytelny głos, co robić w sytuacji przygranicznej. Bardzo ważne jest działanie lokalne, narażone przez różnego rodzaju problemy. Wzorcowe zachowanie w czasie kryzysu humanitarnego, wbrew zdaniu i opinii większości.
Zbigniew Nosowski:
Ważne jest pokazanie, że dobro w RP nie musi być centralne; że wszędzie są ludzie, którzy będąc na miejscu robią to co trzeba, i jak trzeba.
Uroczystość wręczenia nagrody odbędzie się w terminie późniejszym.
Patron Nagrody
Patron nagrody Paweł Włodkowic (ok. 1370-1435 r.) był prawnikiem reprezentujący Królestwo Polskie w sporze z Krzyżakami. Wsławił się jako głosiciel idei tolerancji, twórca fundamentów myśli prawa międzynarodowego. Przekonywał, że także narody niechrześcijańskie mają prawo do zachowania swych wierzeń, a nikomu nie wolno atakować (zwłaszcza pod pretekstem szerzenia wiary) innowierców żyjących spokojnie we własnym państwie.
Brał udział w soborze w Konstancji (1414-1418), gdzie przedstawił „Tractatus de potestate papae et imperatoris respektu infidelium” (O władzy papieża i cesarza nad niewiernymi). Reprezentował Polskę przeciwko Krzyżakom na sądzie rozjemczym cesarza Zygmunta Luksemburskiego w 1420 roku we Wrocławiu oraz w 1421 roku na sądzie papieskim w Rzymie.
Dotychczasowi Laureaci
2006 – miesięcznik „Więź”. W imieniu Redakcji nagrodę odebrał red. nacz. Zbigniew Nosowski;
2007 – ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, polski Ormianin, duchowny katolicki obrządków ormiańskiego i łacińskiego, działacz społeczny, historyk Kościoła, wieloletni uczestnik, opozycji antykomunistycznej w PRL.
2008 – sędzia Antonin Scalia (Sąd Najwyższy USA).
2009 – Anna Walentynowicz, wybitna działaczka społeczna, opozycjonistka w PRL, współzałożycielka NSZZ „Solidarność”;
2010 – Lidia Olejnik, Dyrektor Zakładu Karnego w Lublińcu;
2011 – Irena Dawid-Olczyk, założycielka i członkini Zarządu Fundacji Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu "La Strada"
2012 – Krystyna Mrugalska, wiceprzewodnicząca Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym;
2013 – Bartłomiej Skrzyński, Rzecznik miasta Wrocławia ds. Osób Niepełnosprawnych
2014 – Aleksandr Bialacki, białoruski działacz społeczny, dyrektor Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiesna”;
2015 – Thomas Buergenthal, jeden z najwybitniejszych amerykańskich prawników specjalizujących się w prawach człowieka i w prawie międzynarodowym;
2016 – Wiktor Osiatyński, polski prawnik, pisarz, publicysta, nauczyciel akademicki. Wybitny konstytucjonalista i działacz społeczny.
2017 – Adam Strzembosz, polski prawnik, sędzia, naukowiec i działacz polityczny. Były pierwszy prezes Sądu Najwyższego i przewodniczący Trybunału Stanu. Kawaler Orderu Orła Białego.
2018 – s. Małgorzata Chmielewska, Ewa Kulik-Bielińska i Katarzyna Przybysławska, kobiety aktywnie działające na rzecz osób słabszych, w kryzysie bezdomności, migrantów, niepełnosprawnych.
2019 – Danuta Przywara, działaczka organizacji pozarządowych, prezeska HFPC
2020 – Michał Rogalski, wolontariusz, twórca ogólnodostępnej bazy danych o zakażeniach koronawirusem.