Publicystyka - ngo.pl

Prekursorami Fundacji są przedstawiciele europejskich nacji, m.in.: Niemiec czy Polski, którzy po upadku muru berlińskiego ochoczo wspierali pomysły budowania miejsc spotkań. Krzyżowa do takiego celu zdawała się nadawać idealnie. Dodatkowo swoje trzy grosze dorzucili też politycy, którzy nadali rozgłosu miejscowości, wybierając właśnie Krzyżową na miejsce istotnego dla losów jednoczącej się Europy spotkania. W 1989 roku pierwszy polski demokratycznie wybrany powojenny premier Tadeusz Mazowiecki oraz niemiecki kanclerz Helmut Kohl spotkali się w Krzyżowej, gdzie razem uczestniczyli w polsko-niemieckiej mszy pojednania, której kulminacyjnym punktem był serdeczny uścisk obu polityków. Był to początek ocieplenia stosunków politycznych między oboma krajami, które już niespełna rok później doprowadziły do podpisaniem traktatu granicznego sankcjonującego granicę na Odrze i Nysie. W dalszej kolejności doszedł traktat o dobrym sąsiedztwie, a zjednoczone Niemcy stały się głównym adwokatem Polski w staraniach o członkostwo w NATO i Unii Europejskiej. W 20. rocznicę spotkania Mazowieckiego i Kohla w Krzyżowej odsłonięty został fragment muru berlińskiego, który ma upamiętniać rangę tamtego spotkania.

Wspaniały kompleks budynków i ważna z historycznego punktu widzenia lokalizacja sprawiły, że idea budowania mostów między historią a teraźniejszością, Europą Wschodnią a Zachodnią trafiła na niezwykle podatny grunt. W pierwszej połowie lat 90. za sprawą licznych dotacji (m.in. Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej) większość budynków znajdujących się pod opieką Fundacji przeszła gruntowny remont, odzyskując dawny blask i przeobrażając się w zapierający dech w piersiach kompleks konferencyjny.

Obecnie, jak można przeczytać na stronie internetowej Fundacji, jednym z najważniejszych i najdłużej realizowanych jej projektów jest prowadzenie Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży (MDSM) w Krzyżowej. Działalność ta zainicjowana została na początku lat 90. i nieprzerwanie trwa po dziś dzień. Każdego roku polsko-niemiecki zespół realizuje ok. 100 projektów, w których uczestniczy nawet kilkanaście tysięcy młodych ludzi z Niemiec, Polski, ale też i innych zakątków Europy.

• Wiele naszych działań wiąże się z nawiązywaniem partnerstw z instytucjami i grupami, które następnie mogą wziąć udział w naszych projektach. – mówi Monika Kretschmann, dyrektorka Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży. - Aby do nich dotrzeć prowadzimy szkolenia dla nauczycieli i multiplikatorów projektów międzynarodowych. Proponujemy także szereg projektów kulturalnych do których przyjmujemy uczestników z wolnego naboru. Grupy często zgłaszają się też do nas same. Krzyżowa jako miejsce znane z działań realizowanych na rzecz pojednania jest miejscem wymian międzynarodowych, zatem naszym częstym gościem są szkoły zainteresowane tego typu wymianami.

Od 2007 roku rozpoczęła swoją działalność także spółka Międzynarodowe Centrum Konferencyjne Krzyżowa Sp. z o. o., której właścicielem jest Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego. Całkowity dochód jaki generuje spółka przekazywany jest na działalność statutową Fundacji. Celem jej utworzenia, było oddzielenie działalności pożytku publicznego Fundacji od działalności działającego Centrum Konferencyjnego. W skład Międzynarodowego Centrum Konferencyjnego wchodzi zbudowany w XVIII wieku pałac, w którym mieszczą się m.in. sale konferencyjne oraz zaadaptowane na hotele budynki do niego przylegające. Łącznie Centrum oferuje 177 miejsc noclegowych oraz 16 sal konferencyjno-seminaryjnych, w tym mogącą pomieścić 350 osób salę Multimedialną wyposażoną w profesjonalne nagłośnienie i oświetlenie.

Wyjątkowa międzynarodowa geneza Fundacji sprawia, że także sposób jej zarządzania znacznie odbiega od większości funkcjonujących w naszym kraju organizacji pozarządowych. Najważniejszym gremium w strukturach Fundacji jest wybierana co trzy lata Rada Fundacji, która składa się z 22 członków z różnych krajów. Obowiązkowo zasiada w niej po jednym przedstawicielu Rządu Rzeczpospolitej Polski oraz Republiki Federalnej Niemiec. Rada Fundacji zbiera się dwa razy w roku, powołuje też na trzyletnie kadencje społeczną Radę Nadzorczą, której podstawowym zadaniem jest wspieranie i kontrola trzyosobowego Zarządu Fundacji.

Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego skupia się na swojej działalności, ale przy okazji także inspiruje innych. To właśnie po wizycie w Krzyżowej Jan Nowak-Jeziorański postanowił powołać do życia własną fundację, znaną obecnie jako Kolegium Europy Wschodniej.

• Wszystko rozpoczęło się wiosną 2000 roku, gdy wspólnie wybraliśmy się do Krzyżowej pod Świdnicą, gdzie już wtedy działał Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży. – tłumaczy Jan Andrzej Dąbrowski, prezez KEW. - To, co tam zastaliśmy, zrobiło na Janie Nowaku-Jeziorańskim bardzo pozytywne wrażenie. Niemal natychmiast po powrocie rzucił pomysł, aby powołać podobną instytucję dla kontaktów z naszymi wschodnimi sąsiadami.

Ostatecznie Fundacja Kolegium Europy Wschodniej przyjęła inną formułę działalności, nie umniejsza to jednak roli, jaką w jej powstaniu odegrała Fundacja „Krzyżowa”.

Poza prowadzeniem Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży Fundacja „Krzyżowa” podzieliła swoją działalność programową na jeszcze dwa inne obszary: Miejsce Pamięci oraz Akademia Europejska. W obu przypadkach chodzi głównie o upamiętnianie ruchów oporu, które w XX wieku walczyły z reżimami totalitarnymi, jak i o aktywne uczestnictwo w europejskim procesie zjednoczenia. W tym celu Fundacja organizuje liczne sympozja i konferencje, a chętni i zainteresowani tą tematyką zapraszani są do odbywania praktyk w Fundacji oraz uczestnictwa w organizowanych programach wolontariackich.