Publicystyka - ngo.pl

To informacje o organizacji i ogólne informacje wprowadzające do sprawozdania. Składa się na nie sześć punktów.

W punkcie tym należy podać pełną nazwę organizacji, nr w KRS lub innym rejestrze, a także jej adres (zgodnie z danymi zawartymi w KRS).

W przypadku organizacji pozarządowych przy tym punkcie należy wpisać „nie dotyczy” lub „czas trwania działalności jednostki jest nieograniczony”, gdyż działają one bez ograniczenia czasowego lub ograniczenie to jest nieprecyzyjne. Na przykład fundacje działają do momentu osiągnięcia celu, dla którego zostały powołane lub do wyczerpania w majątku – w praktyce jednak trudno jest określić datę, kiedy to nastąpi.

Przykładowy zapis: „nie dotyczy” lub „czas trwania działalności jednostki jest nieograniczony”.

Najczęściej okres objęty sprawozdaniem to rok kalendarzowy: od 1 stycznia do 31 grudnia. Zdarza się jednak np. jeśli organizacja prowadzi szkołę, że okres ten liczony jest inaczej. W takim przypadku informacja o okresie obrotowym jest określona w statucie organizacji i powinna być zawarta w polityce rachunkowości przyjętej przez organizację.

Przykładowy zapis: „Okres objęty sprawozdaniem finansowym: od 01-01-2014 do 31-12-2014”.

W punkcie tym organizacje mogą wskazać dwie zasady, z których korzystają jako jednostki mikro. Pierwszą jest stosowanie formularza sprawozdania wg załącznika 4. z Ustawy o rachunkowości. Drugą stosowanie zasady ostrożnej wyceny (wymaga ona przyjęcia najniższej możliwej wyceny majątku). Stosowanie tego uproszczenia zwalnia organizację z korygowania wyceny posiadanego, wycenionego wcześniej majątku, np. nie muszą zmniejszać wcześniej określonej wartości posiadanych walut obcych podczas spadku ich kursu.

Przykładowy zapis: „Organizacja stosuje następujące zasady rachunkowości przewidziane dla jednostek mikro: a) korzysta z niestosowania zasady ostrożnej wyceny, b) sporządza sprawozdanie wg załącznika 4 ustawy o rachunkowości”.

W tym punkcie należy odnieść się ogólnie do tego, czy organizacja będzie kontynuować działalność (nie tylko gospodarczą) i czy istnieją zagrożenia jej kontynuowania. Jeśli jednak organizacja jest w trakcie likwidacji, to właśnie tu należy to tutaj zapisać.

Przykładowy zapis (jeśli organizacja ma zamiar kontynuować działalność): „Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości, nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności”.

Tu opisuje się ogólnie zasady polityki rachunkowości. Szczególnie jest tu istotne, jakimi metodami księgowymi w organizacji wyceniono jej „majątek” – opisany w bilansie (w tabeli Aktywów i Pasywów). Metody wyceny są częścią polityki rachunkowości – dokumentu, którego posiadanie jest obowiązkiem każdej organizacji. (I zazwyczaj odpowiedni fragment polityki jest tu przytaczany). Wycena powinna odzwierciedlać rzeczywisty stan posiadania organizacji, a przyjęte metody powinny zależeć od rodzaju majątku posiadanego przez organizację.

Na co zwrócić uwagę? Często popełnianym błędem jest opisywanie wszystkich teoretycznie możliwych i dopuszczanych prawem składników majątku, których faktycznie organizacja nie posiada. Tymczasem należy opisać tylko realnie posiadane składniki majątku. Np. jeśli organizacja ma tylko pieniądze (w kasie, gotówce), to opisuje to przykładowym zdaniem: „Organizacja posiada tylko środki finansowe w walucie polskiej i wycenia je według wartości nominalnej”. Jeśli organizacja posiada waluty obce, powinna w tym miejscu podać sposób przeliczenia wartości walut na złotówki, np.: „Posiadane środki w euro wyceniane są według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień wyceny”. Jeśli organizacja posiada środki trwałe o znaczącej wartości, podlegające amortyzacji, to w tym miejscu podaje przyjętą zasadę amortyzowania.

Kolejną częścią sprawozdania finansowego jednostki mikro jest informacja uzupełniająca do bilansu. Wzór sprawozdania jednostki mikro nie obliguje organizacji do podawania informacji uzupełniających do rachunku zysków i strat. Informacja uzupełniająca do bilansu składa się z trzech obowiązkowych elementów. Oczywiście tak jak pozostałe części sprawozdania można ją rozbudowywać o inne elementy, jeśli zarząd organizacji tak zdecyduje (np. będzie chciał upublicznić więcej informacji na temat finansów organizacji).

Obowiązkowe punkty informacji uzupełniającej do bilansu:

Większości organizacji, będących jednostkami mikro, ten punkt nie dotyczy i w związku z tym będą mogły napisać po prostu, że organizacja nie posiada zobowiązań finansowych. Więcej informacji wpisują tutaj organizacje, które mają zobowiązania finansowe bo np. udzielały gwarancji lub poręczeń. W takim wypadku należy opisać charakter zobowiązania (np. komu udzielono gwarancji lub poręczenia) i w jaki sposób zostało ono zabezpieczone.

Przykładowy zapis „Organizacja nie ma żadnych zobowiązań z tytułu dłużnych instrumentów finansowych, gwarancji i poręczeń lub zobowiązań warunkowych nieuwzględnionych w bilansie”.

Większość organizacji, będących jednostkami mikro, nie może udzielać zaliczek i kredytów pracownikom, członkom zarządu czy komisji rewizyjnych. W takim wypadku należy wprost napisać, że organizacja nie udzielała zaliczek i kredytów członkom organów administrujących, zarządzających i nadzorujących.

Przykładowy zapis: „Organizacja nie udziela kredytów członkom organów administrujących, zarządzających i nadzorujących, a także zobowiązań zaciągniętych w ich imieniu tytułem gwarancji i poręczeń wszelkiego rodzaju”.

Większości organizacji, będących jednostkami mikro, ten punkt nie dotyczy, gdyż nie posiadają udziałów i akcji.

Przykładowy zapis: „Organizacja nie posiada udziałów i akcji”.

Na tym kończą się obowiązkowe elementy informacji uzupełniającej. Ponieważ jednak mówią one niewiele o kondycji finansowej organizacji i na ich podstawie zarządowi organizacji trudno będzie zorientować się w poprawności sporządzenia sprawozdania, można pokusić się o rozszerzenie tej części o elementy opisujące aktywa i pasywa zawarte w bilansie oraz pozycje z rachunku zysków i strat.

Jeśli zarząd się na to zdecyduje, może poprosić księgowość o przygotowanie dodatkowych punktów według poniższego schematu.

Ponieważ obowiązkowym zakresie informacji uzupełniającej do bilansu nie ma punktów, które opisują specyfikę organizacji, można dodać te, które opisują poszczególne kwoty znajdujące się w tabeli Aktywów i Pasywów. Najlepiej, żeby opis zawierał informację o tym, co oznacza dana kwota i co się na nią składa.

I tak: w kolejnych podpunktach tej części informacji można zawrzeć informacje o tym, co składa się na Aktywa trwałe i obrotowe. Podaje się tu, jakie środki trwałe ma organizacja, jak je amortyzuje. Jeśli w bilansie wykazała jakieś należności, to informuje o ich pochodzeniu. Można też opisać, ile organizacja ma środków pieniężnych – ile środków jest ulokowanych na rachunku bankowym, a ile w kasie, w gotówce.

Jeśli chodzi o dodatkowe informacje o Pasywach, to tu warto podać informację o funduszu statutowym. Tu także powinna się znaleźć informacja o wykorzystaniu wyniku finansowego. Przypominamy, że możliwe są dwa sposoby jego „potraktowania”: dodanie wyniku do przychodów – jeśli jest dodatni (lub kosztów – jeśli jest ujemny) roku następnego. Druga możliwość to przesunięcie wyniku finansowego do funduszu statutowego – czyli jego zwiększenie, jeśli wynik był dodatni lub zmniejszenie – jeśli był ujemny. Decyzja taka jest podejmowana uchwałą zarządu (lub innego uprawnionego do tego organu organizacji). Informacje o funduszu statutowym są także podawane w dalszej części informacji dodatkowej.

Warto zwrócić uwagę na to, czy podany tu wynik finansowy jest taki sam, jak podany w rachunku zysków i strat.

Uwaga! Podawane w tym miejscu kwoty: suma aktywów i suma pasywów powinny się zgadzać.

Przykładowy schemat podawanych informacji:

Na majątek organizacji składają się (z podaniem wysokości):

1) Aktywa trwałe:

2) Aktywa obrotowe:

- zapasy: .

- środki finansowe w kasie:

- środki finansowe na rachunku bankowym:

- należności:

3) Pasywa – Fundusze Własne:

- fundusz statutowy:

- należne wpłaty od fundatorów:

- wynik finansowy:

4) Pasywa – Zobowiązania i rezerwy:

- zobowiązania:

- przychody przyszłych okresów (dotacje na rok przyszły):

Te informacje odnoszą się bezpośrednio do rachunku zysków i strat, do części dotyczącej przychodów i kosztów. Opisuje się tu rodzaje przychodów, które organizacja zyskała w rozliczanym roku. Grupuje się je według typu, np. składki, darowizny, dotacje. Dotacje powinny być opisane – podana powinna być ich wartość i to, z jakiego źródła zostały udzielone. Ponadto należy wyodrębnić przychody z działalności odpłatnej – jeśli organizacja ją prowadzi.

Według podobnego schematu można opisać koszty. Tu opisuje się, jakie koszty miała organizacja w rozliczanym roku, w podziale w podziale na koszty statutowe i administracyjne. Dobrze jest wyodrębnić koszty dotacji – pamiętając o tym, że podane kwoty powinny się zgadzać po obu stronach: kosztów i przychodów (opisanych wyżej). Jeśli kwoty nie są równe, powinno się podać wyjaśnienie, np. pojawiły się odsetki; dotacja nie została zrealizowana w całości.

Tu także można wykazać wyodrębnione koszty odpłatnej działalności pożytku publicznego, co będzie spełnieniem wymogu, zawartego w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.. Uwaga! Przypominamy, że koszty i przychody działalności odpłatnej powinny się bilansować.

Pozostała część kosztów może być opisana ogólnie (jako koszty statutowe) lub bardziej szczegółowo – w podziale na realizowane zadania lub projekty.

Przykładowy schemat podawanych tu informacji:

1) Informacje o strukturze zrealizowanych przychodów ze wskazaniem źródeł np.:

- składki członkowskie:.

- darowizna osoby fizycznej:

- dotacja (z podaniem źródła):,

- działalność odpłatna pożytku publicznego (z wyodrębnieniem prowadzonych projektów)

2) Informacje o strukturze kosztów

- koszty poszczególnych dotacji:,

- koszty działań statutowych, nieodpłatanych:

- koszty odpłatnej działalności pożytku publicznego (z wyodrębnieniem prowadzonych projektów)

Podanie dodatkowo tych informacji sprawi, że raport o finansach organizacji - a tym właśnie jest sprawozdanie finansowe – będzie bardziej przejrzysty.