Publicystyka - ngo.pl

Fundusz Kapitałowych Inwestycji Społecznych (FKIS) został utworzony w roku 2019 przez TISE – Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych w ramach projektu finansowanego z funduszy UE (PO WER) i środków TISE. Jego zadaniem jest inwestowanie typu venture capital w przedsiębiorstwa społeczne.

Pierwsze inwestycje kapitałowe (po roku przygotowań) zrealizowano w grudniu roku 2019. Rok 2020 miał być więc czasem pilotażu, dopracowywania warunków funkcjonowania i testowania współpracy z inwestobiorcami. Oczywiście uruchamiając program, nikt nie brał pod uwagę krytycznego ryzyka wystąpienia pandemii. Mimo tych trudności, Fundusz rozwija się w zaplanowanym tempie i w tym niełatwym czasie dokonał sześciu inwestycji na kwotę prawie 5 milionów złotych.

SVC to sposób finansowania wykorzystujący model strategii venture capital oraz instrumenty znane z rynku kapitałowego do finansowania inwestycji organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw społecznych lub działań, które generują duży wpływ społeczny. Najczęściej spotykanymi instrumentami finansowymi są pożyczki i gwarancje, a dzięki SVC przedsiębiorstwa społeczne mogą skorzystać z inwestycji kapitałowych lub quasi kapitałowych – pożyczek podporządkowanych uczestniczących w ryzyku i ewentualnych zyskach przedsięwzięcia i nie wymagających zabezpieczeń rzeczowych.

Wraz z analizą ekonomiczną przedsięwzięcia, obejmującą wyniki finansowe (już osiągnięte i oczekiwane) oraz przewidywany wzrost obrotów, sumy bilansowej czy wzmocnienie pozycji na rynku, z każdym beneficjentem ustalane są indywidualne wskaźniki społeczne, do których spełnienia musi on się zobowiązać w trakcie trwania umowy. Mogą one być mierzone np. liczbą dodatkowych godzin terapii, którą organizacja zaproponuje swoim podopiecznym, stanowisk pracy dla osób z niepełnosprawnością, które utworzy czy nowych miejsc w przedszkolu dla dzieci z niepełnosprawnościami.

Fundusz wspiera podmioty na terenie całego kraju inwestując w przedsiębiorstwa społeczne o różnej formule prawnej, realizujące m. in. przedsięwzięcia w obszarach usług opiekuńczych, tworzenia miejsc pracy dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, wspierania uzyskania lub utrzymania samodzielności oraz ekologii.

– Pierwszy rok naszej działalności pokazał, że innowacyjny instrument, jakim jest SVC, pozwala sfinansować inwestycje, które często nie spełniałyby wymogów dotyczących ryzyka i zabezpieczeń w klasycznym procesie pożyczkowym. Sześć transakcji kapitałowych i para-kapitałowych, które zrealizowaliśmy, to bardzo dobry wynik, nawet jeśli porównywać się z komercyjnymi funduszami typu VC, tym bardziej gdy uświadomimy sobie, że jesteśmy chyba jedynym funduszem uwzględniającym społeczne efekty działania naszych spółek portfelowych w Polsce i że dopiero przecieramy szlak dla tego typu inwestycji – mówi prezes FKIS Michał Radziwiłł. – Mam nadzieję, że jeśli nasz pilotażowy projekt się uda, możliwa będzie jego kontynuacja na szerszą skalę, co pozwoli na intensywniejszy rozwój sektora przedsiębiorczości społecznej w Polsce – deklaruje prezes FKIS.

Dzięki społecznym inwestycjom rozbudowana została placówka hipoterapeutyczna prowadzona przez Stowarzyszenie Klinika Jeździecka z Lubczy (woj. kujawsko-pomorskie). Powstaje linia technologiczna do produkcji ekologicznych domów pasywnych zarządzana przez spółkę non-profit Solace z Warszawy. Spółka non-profit Larigo z Woli Zaradyńskiej (łódzkie) zwiększy moc ekologicznej utylizacji dokumentów papierowych i nośników elektronicznych. W Żyrardowie powstało przedszkole dla dzieci ze spectrum autyzmu prowadzone przez Przedsiębiorstwo Społeczne ŚMA. Spółdzielnia Socjalna Progres z Tucholi w zakupionym i wyremontowanym ośrodku rozwinie zakres świadczonych usług psychologicznych i psychoterapeutycznych, a Fundacja Wspierania Rozwoju Społecznego Leonardo z Krakowa rozbuduje w Wieliczce Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dorosłych.

Każde z przedsiębiorstw społecznych chcących przystąpić do Programu musi spełnić pięć podstawowych kryteriów:

• Przedsiębiorstwo jest lub ma szansę stać się ekonomicznie samodzielnie funkcjonującym podmiotem lub rozwinąć się organizacyjnie zachowując zdolność obsługi instrumentu inwestycyjnego.
• Przedsiębiorstwo ma klarowną, realną wizję osiągnięcia, w wyniku realizacji inwestycji, konkretnych, mierzalnych i jakościowych efektów. Dodatkowym atutem będzie wypracowanie efektywnego, możliwego do powielenia modelu ekonomii społecznej opartej o zdrowe zasady biznesowe.
• Przedsiębiorstwo ma skuteczny i wspierający się zespół gotowy połączyć konsekwentną i długofalową realizację celów społecznych i biznesowych.
• Zarządzający przedsiębiorstwem wyrażają chęć, potwierdzoną porozumieniem, podjęcia długofalowej, transparentnej współpracy z TISE. Współpraca będzie opierać się na zasadach inwestycji kapitałowej lub quasi-kapitałowej.
• Przedsiębiorstwo poszukuje finansowania zewnętrznego do maksymalnej wartości inwestycji ok. 1 mln zł, ewentualnie, w przypadku większych potrzeb, jest skłonne połączyć różne dostępne na rynku instrumenty w ramach danego przedsięwzięcia.

Na inwestycje przeznaczono 11,4 mln zł. Transakcje mogą być zawierane do końca czerwca 2023 r. lub do wyczerpania środków. Inwestycje mogą mieć charakter długoterminowy – nawet do 8 lat. W ramach projektu oferowane jest wsparcie finansowe w postaci dwóch produktów finansowych: kapitału i pożyczek podporządkowanych (ułatwiających pozyskanie finansowania z innych źródeł) oraz usług doradczych. Więcej o programie SVC FKIS TISE na stronie: https://tise.pl/offers/social-venture-capital/.

Projekt jest realizowany w ramach Działania 4.1 PO WER i jest finansowany z funduszy UE oraz środków własnych Towarzystwa Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych SA.

Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych TISE SA jest działającym od 30 lat funduszem pożyczkowym dla organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw społecznych, mikro, małych i średnich firm. Zostało założone przez Bank BISE, obecnie jego właścicielem jest francuski bank Crédit Coopératif, który od ponad 120 lat zajmuje się finansowaniem projektów w dziedzinie ekonomii społecznej. Początkowo TISE było funduszem venture capital, a od 2008 r. udziela pożyczek organizacjom pozarządowym, przedsiębiorstwom społecznym oraz mikro, małym i średnim firmom, wykorzystując fundusze własne oraz środki finansowe UE. Od początku swego istnienia TISE angażuje się w różnego rodzaju inicjatywy wspierające budowę społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. TISE jest członkiem założycielem (w roku 2004) Stałej Konferencji Ekonomii Społecznej (SKES), której celem jest wspólne działanie na rzecz rozwoju i promocji modelu ekonomii społecznej w Polsce. TISE jest członkiem Europejskiej Federacji Banków Etycznych i Alternatywnych (FEBEA) i European Venture Philanthropy Association (EVPA). Między 2008 a 2020 rokiem TISE udzieliło 8 tys. pożyczek o łącznej wartości ponad 1 mld złotych.