Publicystyka - ngo.pl

Lekarze bez Granic zabiorą głos w polskim parlamencie, przedstawiając to, czego personel medyczny był świadkiem w ciągu ponad dwóch lat na granicy. Lekarze bez Granic wzywają Polskę i wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej do pilnej zmiany kursu: do ochrony prawa do ubiegania się o azyl terytorialny i zaprzestania narażania życia ludzi szukających schronienia w UE. Zbyt długo ustawodawstwo przekładało się na przemoc fizyczną wobec bezbronnych osób poszukujących bezpieczeństwa.

Od listopada 2022 roku do listopada 2024 roku Lekarze bez Granic leczyli 442 osoby uwięzione w puszczy na granicy polsko-białoruskiej. Około 50 procent z nich cierpiało z powodu urazów fizycznych związanych z przemocą. Ich obrażenia były spowodowane pobiciem, ugryzieniem przez psa, gumowymi kulami, drutem kolczastym. Oprócz przemocy, ponad połowa pacjentów cierpiała na odmrożenia, stopę okopową lub hipotermię z powodu długotrwałego narażenia na trudne warunki. Inne schorzenia obejmowały infekcje, odwodnienie, wyczerpanie, urazy psychiczne, głębokie skaleczenia i złamania związane ze wspinaczką lub upadkiem z zapory granicznej.

Ustawy przyjęte w 2021 i 2024 roku przyznały dodatkowe uprawnienia straży granicznej i żołnierzom, umożliwiając im niemal całkowitą swobodę w odmawianiu ludziom azylu bez należytego procesu. W niektórych przypadkach doprowadziło to do rozdzielenia rodzin. Pomimo zapewnień o pomocy humanitarnej dla migrantów i uchodźców, Lekarze bez Granic i inne organizacje napotykają na ograniczenia ze strony polskich władz.

Pracownicy humanitarni i wolontariusze organizacji społecznych, którzy odgrywają kluczową rolę w udzielaniu pomocy humanitarnej na granicy, nie mają dostępu do strefy buforowej i są narażeni na rosnące ryzyko kryminalizacji. W rezultacie duża część krytycznego obszaru jest niedostępna dla pomocy humanitarnej i medycznej, również tej niesionej przez Lekarzy bez Granic.

Tymczasem polski rząd proponuje jeszcze surowsze przepisy, które nie tylko nie poprawią tych polityk i praktyk, ale umożliwią zawieszenie prawa do ubiegania się o azyl dla niektórych grup.

– Nowe i szeroko zakrojone propozycje zawieszenia prawa do azylu są nie do przyjęcia. Polski rząd i białoruskie władze muszą uznać, że są to istoty ludzkie, a nie pionki wykorzystywane do celów politycznych. System w obecnym kształcie wpycha osoby poszukujące schronienia w długotrwały cykl przemocy, bez możliwości skorzystania z pomocy. Ludzie ci absolutnie nie mają się do kogo zwrócić – mówi Uriel Mazzoli, szef działań humanitarnych Lekarzy bez Granic w Polsce.

Obecnie Polska sprawuje prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, a ostatnie przepisy azylowe zostały poparte w publicznych oświadczeniach przez Komisję Europejską. Odkąd tak zwany „kryzys migracyjny” rozpoczął się w Europie w 2015 roku, instytucje UE i państwa członkowskie systematycznie niszczyły podstawy azylu w UE. Zamiast tego wprowadzono politykę powstrzymywania w krajach trzecich, wypychania i przemocy na granicach.

Odczłowieczająca retoryka, charakteryzująca migrantów i uchodźców jako zagrożenie, była kluczem do wspierania tej polityki. Koncepcja „wojny hybrydowej”, do której odwołują się polscy i unijni urzędnicy, w odniesieniu do osób przekraczających granicę z Białorusi do Polski, jest jednym z najwyraźniejszych tego przykładów.

Podczas polskiej prezydencji w Radzie UE, Polska ma okazję wykazać się przywództwem w przedkładaniu ludzkiego życia i humanitarnych zobowiązań azylowych nad polityczną walutę. Od 2015 roku zespoły Lekarzy bez Granic są świadkami kolosalnej porażki państw członkowskich i instytucji UE w zaspokajaniu potrzeb migrantów i uchodźców, konsekwentnie wybierając przemoc i powstrzymywanie zamiast humanitarnej polityki azylowej. Polska musi zapewnić potrzebującym ludziom dostęp do sprawiedliwych procedur azylowych i pomocy humanitarnej.