Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Publicystyka
Kształtowanie rynku pracy i zmiany struktury zatrudnienia a główne cele i priorytety NPR (relacja z konferencji)
Renata Koźlicka
18 października 2002 roku odbyła się w Ministerstwie Gospodarki konferencja konsultacyjna mająca na celu omówienie zagadnień rynku pracy w poszczególnych Programach Operacyjnych do Funduszy Strukturalnych oraz w Narodowym Planie Rozwoju.
Gospodarzem spotkania było Ministerstwo Gospodarki oraz przedstawiciele resortów biorących udział w programowaniu Funduszy Strukturalnych. Zaproszonymi uczestnikami byli przede wszystkim przedstawiciele Wojewódzkich Urzędów Pracy, Urzędów Marszałkowskich oraz nieliczni partnerzy społeczni. Organizacje pozarządowe reprezentowało Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych.
Sytuacja na rynku pracy
Podstawy planowania Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Zasobów Ludzkich omówił Krzysztof Pater, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.
Wśród czynników na rynku pracy, które miały wpływ na kształt programu Rozwoju Zasobów Ludzkich, można wyliczyć następujące zjawiska:
a) od 3 lat sytuacja na rynku pracy ulega pogorszeniu;
· struktura wiekowa społeczeństwa, tzn. do 2005 będzie miał miejsce wyż demograficzny na rynku pracy;
· wysoka stopa bezrobocia wśród młodzieży (30% bezrobocia to osoby od 15 do 24 roku życia);
· niski poziom kwalifikacji;
· wysoki odsetek osób pozostających długotrwale bez pracy;
· nierówność w dostępie do edukacji;
· niski udział dorosłych w szkoleniu ustawicznym;
W Polsce tylko 13% dorosłych w wieku 25 - 64 lata bierze udział w szkoleniach, w UE - 31%.
b) spadek liczby pracujących kobiet;
c) procesy restrukturyzacyjne w rolnictwie i przemyśle;
d) ukryte bezrobocie na wsi;
e) wzrost ilości osób zmarginalizowanych społecznie;
80% ogółu bezrobotnych nie miało uprawnień do zasiłków (na początku 2002);
niski jest współczynnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
f) byli pracownicy PGR-ów (w tym rodziny)
· bezrobocie dziedziczne
· osoby uzależnione od alkoholu
800 tys. – 1 mln alkoholików; w tym 17-24% bezrobotnych.
g) uzależnieni od narkotyków (tendencja wzrostowa);
45 - 65 tys. uzależnionych
h) osoby opuszczające zakłady karne;
· uchodźcy;
· bezdomni;
· młodzież zagrożona wykluczeniem społecznym;
· młodzież pozostająca poza rodzinnym środowiskiem wychowawczym
Ponad 170 tys. takiej młodzieży powyżej 17 roku życia.
Wzrost bezrobocia spowodowany był czynnikami społeczno-ekonomicznymi i demograficznymi. Z wzrostem bezrobocia związany jest wzrost ilości osób długotrwale bezrobotnych, a to z kolei wpływa na rozszerzanie strefy ubóstwa i wykluczenia społecznego (przede wszystkim dotyczy to dzieci, osób młodych i młodych rodzin; mitem jest, że najuboższe są osoby starsze).
Najbliższe działania Ministerstwa Pracy
Najbliższe działania Ministerstwa Pracy mają na celu przeciwdziałanie powyższym zjawiskom. Będą to:
· opracowanie Strategii Polityki Społecznej na lata 2002-2005;
· działania na rzecz wdrożenia szerszej formuły dialogu społecznego (tzn. szerszego niż komisja trójstronna);
· dokończenie reformy ubezpieczeń społecznych;
· rozwój systemu zabezpieczeń społecznych;
· osiągniecie europejskich standardów socjalnych.
Rynek pracy i zasoby ludzkie według Komisji Europejskiej
Georges Kinzele, przedstawiciel Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Komisji Europejskiej, wymienił największe, jego zdaniem, problemy strukturalne w zakresie rozwoju zasobów ludzkich:
· wysokie podatki
· wczesne emerytury
· niska mobilność na rynku pracy
· wysokie zasiłki socjalne
· ukryte bezrobocie.
Określił też priorytety, które według Komisji Europejskiej, powinny zostać uwzględnione przez Polskę w zakresie rynku pracy:
· dokończenie reformy edukacji
· stworzenie spójnego systemu edukacji dorosłych
· odpowiedni wzrost płac
· skoordynowanie systemu podatkowego i systemu ulg
· zwiększenie roli partnerów społecznych
· polityka równouprawnienia kobiet i mężczyzn
Zdaniem Komisji Europejskiej, Europejski Fundusz Społeczny (EFS) powinien być wykorzystany w następujących dziedzinach:
1. wsparcie dla administracji (wsparcie dla kadr i struktur; otoczenie prawne, komputery, szkolenia); dotyczy to głównie Ministerstwa Pracy oraz administracji regionalnej;
2. przejście z pasywnych do aktywnych form aktywizacji zawodowej (przede wszystkim rozwój doradztwa indywidualnego, wzrost ilości doradców zawodowych);
3. podniesienie poziomu kwalifikacji (program dla nauczycieli, trenerów, szkoleniowców itp.);
4. zwalczanie wykluczenia społecznego, ale z zastrzeżeniem: ESF może wspierać proces reintegracji z rynkiem pracy, a nie może finansować pomocy socjalnej;
5. strategia równouprawnienia kobiet (integracja i reintegracja). Szczególnie ważne jest, aby z ESF finansować miejsca opieki nad dziećmi;
6. szkolenia i wsparcie techniczne dla partnerów społecznych – trzeba pamiętać, aby byli oni włączeni w proces programowania ESF oraz aby byli członkami Komitetu Monitorującego.
Zagadnienia rynku pracy w innych sektorowych programach operacyjnych, przedstawione przez reprezentantów poszczególnych województw
1. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Wzrost konkurencyjności gospodarki
Priorytetami tego programu są:
· Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości i innowacji z udziałem instytucji pośredniczących.
· W ramach tego priorytetu przewidziane są m.in. granty insytucjonalne; wspierające (ze sfery innowacyjności, np. inkubatory przedsiębiorczości); granty na wsparcie kapitałowe oraz doradztwo specjalistyczne dla przedsiębiorstw
-· Zwiększanie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw.
W ramach tego priorytetu przewidziane jest wsparcie (poprzez granty) na inwestycje oraz wsparcie promocji i wymiany handlowej.
2. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Ochrona środowiska i gospodarka wodna
Program ten związany jest z rynkiem pracy, gdyż opiera się na koncepcji zrównoważonego rozwoju (głównie na Strategii zrównoważonego rozwoju, Göteborg 1999).
Priorytety programu:
· gospodarka wodna
· ochrona środowiska na obszarach zanieczyszczonych
· wspieranie zrównoważonego rozwoju.
Przewiduje się, że w ramach tego programu powstanie 20 tys. miejsc pracy.
3. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Transport i gospodarka morska
Przewiduje się, że bezpośrednio dzięki projektom realizowanym w ramach tego programu zatrudnionych zostanie 40 tys. osób, a 200 tys. pośrednio.
4. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich
W ramach tego programu przewidziane są szkolenia zawodowe wyłącznie dla rolników.
5. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Rybołówstwo i przetwórstwo ryb
W 2001 zatrudnionych w tym sektorze było 28 tys.; w ciągu paru ostatnich lat spadek zatrudnienia w tym sektorze o 10 %.
W ramach programu Sektorowego przewiduje się wycofanie części floty, co spowoduje wzrost ilości bezrobotnych w tym obszarze.
Dobra wiadomość dla NGOsów
Prof. Jacek Szlachta, Przewodniczący Krajowej Rady Rozwoju Regionalnego zapowiedział, iż prawdopodobnie Polska zdecyduje się na konkursy (drugą możliwością są przetargi), jako główna forma ubiegania się o dofinansowanie na projekty w zakresie Rozwoju Zasobów Ludzkich. Jest to przede wszystkim dobra wiadomość dla organizacji pozarządowych, które mają przede wszystkim doświadczenie w takiej formie pozyskiwania funduszy.
Konkursów obawiają się Wojewódzkie Urzędy Pracy, którym często przypadnie rola ich administratora (tzw. beneficjent końcowy, zlecający zadania), a urzędy te nie są to tej funkcji kadrowo i instytucjonalnie przygotowane.
Możesz się wypowiedzieć!
Konferencja była kolejną w ramach konsultacji społecznych w procesie przygotowań Programów Operacyjnych dla Funduszy Strukturalnych oraz Narodowego Planu Rozwoju. Przypominamy, że zainteresowane organizacje pozarządowe mogą przysyłać swoje stanowiska i uwagi do interesujących je zapisów poszczególnych Programów. Uwagi najlepiej zgłaszać do końca października.
Gdzie znaleźć szczegółowe informacje?
Narodowy Plan Rozwoju:
Ministerstwo Gospodarki, Departament Programowania Rozwoju Regionalnego;
ul. Wspólna 4, 00-926 Warszawa, tel. (22) 661 91 48, fax 661 91 45, e-mail: sekrprr@mg.gov.pl, http://www.mg.gov.pl/regiony
SPO Wzrost konkurencyjności gospodarki
Ministerstwo Gospodarki, Departament Strategii Gospodarczej, tel. 693 58 54, http://www.mg.gov.pl
SPO Rozwój zasobów ludzkich
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (obecny Departament Programów Przedakcesyjnych), tel. 642 24 68, http://www.mpips.gov.pl/
SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich
Ministerstwo rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Pomocy Przedakcesyjnej i Funduszy Strukturalnych, tel. 623 25 25, http://www.mrirw.gov.pl
SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Rybołówstwa, tel. 623 14 71, http://www.mrirw.gov.pl
SPO Transport i gospodarka morska
Ministerstwo Infrastruktury, Departament Rozwoju Transportu, tel. 830 03 67, http://www.mi.gov.pl
SPO Ochrona środowiska i gospodarka wodna
Ministerstwo Środowiska, Departament Integracji Europejskiej, tel. 579 23 77
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
Ministerstwo Gospodarki, Departament Programowania Rozwoju Regionalnego, tel. 661 91 48, http://www.mg.gov.pl
Urzędy Marszałkowskie (dla poszczególnych regionalnych programów operacyjnych).
Sytuacja na rynku pracy
Podstawy planowania Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwoju Zasobów Ludzkich omówił Krzysztof Pater, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.
Wśród czynników na rynku pracy, które miały wpływ na kształt programu Rozwoju Zasobów Ludzkich, można wyliczyć następujące zjawiska:
a) od 3 lat sytuacja na rynku pracy ulega pogorszeniu;
· struktura wiekowa społeczeństwa, tzn. do 2005 będzie miał miejsce wyż demograficzny na rynku pracy;
· wysoka stopa bezrobocia wśród młodzieży (30% bezrobocia to osoby od 15 do 24 roku życia);
· niski poziom kwalifikacji;
· wysoki odsetek osób pozostających długotrwale bez pracy;
· nierówność w dostępie do edukacji;
· niski udział dorosłych w szkoleniu ustawicznym;
W Polsce tylko 13% dorosłych w wieku 25 - 64 lata bierze udział w szkoleniach, w UE - 31%.
b) spadek liczby pracujących kobiet;
c) procesy restrukturyzacyjne w rolnictwie i przemyśle;
d) ukryte bezrobocie na wsi;
e) wzrost ilości osób zmarginalizowanych społecznie;
80% ogółu bezrobotnych nie miało uprawnień do zasiłków (na początku 2002);
niski jest współczynnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
f) byli pracownicy PGR-ów (w tym rodziny)
· bezrobocie dziedziczne
· osoby uzależnione od alkoholu
800 tys. – 1 mln alkoholików; w tym 17-24% bezrobotnych.
g) uzależnieni od narkotyków (tendencja wzrostowa);
45 - 65 tys. uzależnionych
h) osoby opuszczające zakłady karne;
· uchodźcy;
· bezdomni;
· młodzież zagrożona wykluczeniem społecznym;
· młodzież pozostająca poza rodzinnym środowiskiem wychowawczym
Ponad 170 tys. takiej młodzieży powyżej 17 roku życia.
Wzrost bezrobocia spowodowany był czynnikami społeczno-ekonomicznymi i demograficznymi. Z wzrostem bezrobocia związany jest wzrost ilości osób długotrwale bezrobotnych, a to z kolei wpływa na rozszerzanie strefy ubóstwa i wykluczenia społecznego (przede wszystkim dotyczy to dzieci, osób młodych i młodych rodzin; mitem jest, że najuboższe są osoby starsze).
Najbliższe działania Ministerstwa Pracy
Najbliższe działania Ministerstwa Pracy mają na celu przeciwdziałanie powyższym zjawiskom. Będą to:
· opracowanie Strategii Polityki Społecznej na lata 2002-2005;
· działania na rzecz wdrożenia szerszej formuły dialogu społecznego (tzn. szerszego niż komisja trójstronna);
· dokończenie reformy ubezpieczeń społecznych;
· rozwój systemu zabezpieczeń społecznych;
· osiągniecie europejskich standardów socjalnych.
Rynek pracy i zasoby ludzkie według Komisji Europejskiej
Georges Kinzele, przedstawiciel Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Komisji Europejskiej, wymienił największe, jego zdaniem, problemy strukturalne w zakresie rozwoju zasobów ludzkich:
· wysokie podatki
· wczesne emerytury
· niska mobilność na rynku pracy
· wysokie zasiłki socjalne
· ukryte bezrobocie.
Określił też priorytety, które według Komisji Europejskiej, powinny zostać uwzględnione przez Polskę w zakresie rynku pracy:
· dokończenie reformy edukacji
· stworzenie spójnego systemu edukacji dorosłych
· odpowiedni wzrost płac
· skoordynowanie systemu podatkowego i systemu ulg
· zwiększenie roli partnerów społecznych
· polityka równouprawnienia kobiet i mężczyzn
Zdaniem Komisji Europejskiej, Europejski Fundusz Społeczny (EFS) powinien być wykorzystany w następujących dziedzinach:
1. wsparcie dla administracji (wsparcie dla kadr i struktur; otoczenie prawne, komputery, szkolenia); dotyczy to głównie Ministerstwa Pracy oraz administracji regionalnej;
2. przejście z pasywnych do aktywnych form aktywizacji zawodowej (przede wszystkim rozwój doradztwa indywidualnego, wzrost ilości doradców zawodowych);
3. podniesienie poziomu kwalifikacji (program dla nauczycieli, trenerów, szkoleniowców itp.);
4. zwalczanie wykluczenia społecznego, ale z zastrzeżeniem: ESF może wspierać proces reintegracji z rynkiem pracy, a nie może finansować pomocy socjalnej;
5. strategia równouprawnienia kobiet (integracja i reintegracja). Szczególnie ważne jest, aby z ESF finansować miejsca opieki nad dziećmi;
6. szkolenia i wsparcie techniczne dla partnerów społecznych – trzeba pamiętać, aby byli oni włączeni w proces programowania ESF oraz aby byli członkami Komitetu Monitorującego.
Zagadnienia rynku pracy w innych sektorowych programach operacyjnych, przedstawione przez reprezentantów poszczególnych województw
1. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Wzrost konkurencyjności gospodarki
Priorytetami tego programu są:
· Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości i innowacji z udziałem instytucji pośredniczących.
· W ramach tego priorytetu przewidziane są m.in. granty insytucjonalne; wspierające (ze sfery innowacyjności, np. inkubatory przedsiębiorczości); granty na wsparcie kapitałowe oraz doradztwo specjalistyczne dla przedsiębiorstw
-· Zwiększanie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw.
W ramach tego priorytetu przewidziane jest wsparcie (poprzez granty) na inwestycje oraz wsparcie promocji i wymiany handlowej.
2. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Ochrona środowiska i gospodarka wodna
Program ten związany jest z rynkiem pracy, gdyż opiera się na koncepcji zrównoważonego rozwoju (głównie na Strategii zrównoważonego rozwoju, Göteborg 1999).
Priorytety programu:
· gospodarka wodna
· ochrona środowiska na obszarach zanieczyszczonych
· wspieranie zrównoważonego rozwoju.
Przewiduje się, że w ramach tego programu powstanie 20 tys. miejsc pracy.
3. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Transport i gospodarka morska
Przewiduje się, że bezpośrednio dzięki projektom realizowanym w ramach tego programu zatrudnionych zostanie 40 tys. osób, a 200 tys. pośrednio.
4. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich
W ramach tego programu przewidziane są szkolenia zawodowe wyłącznie dla rolników.
5. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) Rybołówstwo i przetwórstwo ryb
W 2001 zatrudnionych w tym sektorze było 28 tys.; w ciągu paru ostatnich lat spadek zatrudnienia w tym sektorze o 10 %.
W ramach programu Sektorowego przewiduje się wycofanie części floty, co spowoduje wzrost ilości bezrobotnych w tym obszarze.
Dobra wiadomość dla NGOsów
Prof. Jacek Szlachta, Przewodniczący Krajowej Rady Rozwoju Regionalnego zapowiedział, iż prawdopodobnie Polska zdecyduje się na konkursy (drugą możliwością są przetargi), jako główna forma ubiegania się o dofinansowanie na projekty w zakresie Rozwoju Zasobów Ludzkich. Jest to przede wszystkim dobra wiadomość dla organizacji pozarządowych, które mają przede wszystkim doświadczenie w takiej formie pozyskiwania funduszy.
Konkursów obawiają się Wojewódzkie Urzędy Pracy, którym często przypadnie rola ich administratora (tzw. beneficjent końcowy, zlecający zadania), a urzędy te nie są to tej funkcji kadrowo i instytucjonalnie przygotowane.
Możesz się wypowiedzieć!
Konferencja była kolejną w ramach konsultacji społecznych w procesie przygotowań Programów Operacyjnych dla Funduszy Strukturalnych oraz Narodowego Planu Rozwoju. Przypominamy, że zainteresowane organizacje pozarządowe mogą przysyłać swoje stanowiska i uwagi do interesujących je zapisów poszczególnych Programów. Uwagi najlepiej zgłaszać do końca października.
Gdzie znaleźć szczegółowe informacje?
Narodowy Plan Rozwoju:
Ministerstwo Gospodarki, Departament Programowania Rozwoju Regionalnego;
ul. Wspólna 4, 00-926 Warszawa, tel. (22) 661 91 48, fax 661 91 45, e-mail: sekrprr@mg.gov.pl, http://www.mg.gov.pl/regiony
SPO Wzrost konkurencyjności gospodarki
Ministerstwo Gospodarki, Departament Strategii Gospodarczej, tel. 693 58 54, http://www.mg.gov.pl
SPO Rozwój zasobów ludzkich
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (obecny Departament Programów Przedakcesyjnych), tel. 642 24 68, http://www.mpips.gov.pl/
SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich
Ministerstwo rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Pomocy Przedakcesyjnej i Funduszy Strukturalnych, tel. 623 25 25, http://www.mrirw.gov.pl
SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Rybołówstwa, tel. 623 14 71, http://www.mrirw.gov.pl
SPO Transport i gospodarka morska
Ministerstwo Infrastruktury, Departament Rozwoju Transportu, tel. 830 03 67, http://www.mi.gov.pl
SPO Ochrona środowiska i gospodarka wodna
Ministerstwo Środowiska, Departament Integracji Europejskiej, tel. 579 23 77
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
Ministerstwo Gospodarki, Departament Programowania Rozwoju Regionalnego, tel. 661 91 48, http://www.mg.gov.pl
Urzędy Marszałkowskie (dla poszczególnych regionalnych programów operacyjnych).
Źródło: inf. własna
Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.ngo.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych wymaga zgody Redakcji portalu.
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
