Publicystyka - ngo.pl

W piątek 3 października 2014 r. w Warszawie podczas spotkania z dziennikarzami, przedstawicielami administracji oraz organizacji konsumenckich komisarz Reicherts powiedziała: - 25 grudnia br. w Polsce wejdzie w życie nowa unijna dyrektywa w sprawie praw konsumentów. To dobra wiadomość dla Polaków, ale też dla wszystkich konsumentów w UE, zwłaszcza tych, którzy kupują przez internet. W całej Unii stanowią oni już 53 proc. kupujących, a w Polsce nawet więcej – 56 proc. Dzięki dyrektywie i ustawie, która ją wdraża w Polsce, łatwiej i bezpieczniej będzie można kupować w kraju i za granicą, wpłynie ona na cały sektor e-commerce.

Komisarz poinformowała również, że od 3 października startuje w Polsce kampania informacyjna, przedstawiająca prawa konsumentów zawarte w dyrektywie.

• Pięć głównych przekazów tej kampanii to: prawo do zwrotu towaru zakupionego przez internet w terminie 14 dni od zakupu, prawo do zgodniej z prawdą reklamy, prawo do wymiany lub naprawy uszkodzonego towaru, prawo do zawarcia umowy bez obciążających klauzul oraz prawo do bezpłatnej pomocy ze strony Europejskiego Centrum Konsumenckiego.

Reicherts przypomniała, że nowa dyrektywa uzupełnia wcześniej uchwalone akty prawne wzmacniające prawa konsumentów w UE, takich jak np. prawo do ochrony przed oszustwem, do bezpłatnej wymiany towaru uszkodzonego czy do zmiany np. operatora telekomunikacyjnego.

Podkreśliła, że 66 proc. konsumentów w Polsce (wynik zbliżony do średniej unijnej) uważa, że są odpowiednio poinformowani o przysługujących im prawach. Jednocześnie np. w Holandii wskaźnik ten wynosi aż 91 proc. - Jest zatem jeszcze pole do poprawy w tym zakresie, stąd decyzja o kampanii informacyjnej – wyjaśniała Reicherts.

W spotkaniu zorganizowanym w Przedstawicielstwie KE w Polsce uczestniczyła również wiceprezes Urzędu Ochroni Konkurencji i Konsumentów Dorota Karczewska. Przypomniała, że zapisy dyrektywy zostały w Polsce wprowadzone poprzez ustawę przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości. - Nowa ustawa jest aktem kompromisowym. Zmienia relację przedsiębiorcy i konsumenta. Pozwala tą relację równoważyć. Poziom ochrony konsumenta został podwyższony, pewne luki prawne wypełnione. Stworzono także warunki do wymiany transgranicznej z rynkami wewnętrznymi państw Unii.

Ustawa dotyczy również prawa do wymiany uszkodzonego towaru oraz zobowiązania się do wymiany handlowej bez narażania się na nieuczciwe klauzule. Dyrektywa pozwoli także na skorzystanie bezpłatnie z porady Europejskiego Centrum Konsumenckiego w sprawie zakupu towarów i usług.

Nowe przepisy będą korzystne także dla firm, ponieważ stworzą dla nich równe szanse, przez co oferowanie produktów i usług konsumentom w kontekście transgranicznym stanie się mniej kosztowne. Przewidują one na przykład, że na całym terytorium UE konsumenci będą mogli zmienić zdanie i wycofać się z zakupów dokonanych w internecie lub poza lokalem przedsiębiorstwa (gdy sprzedawca odwiedza konsumenta w domu) w terminie 14 dni, zamiast w obowiązującym do tej pory terminie 7 dni.

• większej przejrzystości cenowej;
• eliminacji zawyżonych opłat za płacenie kartą kredytową i korzystanie z usług telefonicznych typu hotline;
• zakazu stosowania z góry zaznaczonych pól wyboru w internecie, na przykład przy zakupie biletów lotniczych;
• przedłużenia terminu na zmianę decyzji z 7 do 14 dni, przy czym termin ten będzie taki sam w całej UE;
• większych uprawnień do uzyskania zwrotu pieniędzy w ciągu 14 dni od odstąpienia przez konsumenta od zakupu;
• zasad eliminujących pułapki w internecie, takich jak oferty, w których pewne produkty lub usługi reklamowane są jako bezpłatne, choć w rzeczywistości takie nie są (na przykład horoskopy lub przepisy);
• lepszej ochrony w odniesieniu do treści cyfrowych, w szczególności w kontekście informacji na temat oprogramowania i sprzętu wymaganego do korzystania z produktów.

• Strona internetowa unijnej komisarz ds. sprawiedliwości
• Martine Reicherts na Twitterze: @ReichertsEU
• Komisja Europejska — dyrektywa w sprawie praw konsumentów
• Wymiar sprawiedliwości UE na Twitterze: @EU_Justice

Konsumenci zyskają ochronę przed „pułapkami cenowymi” w internecie. Są to między innymi sytuacje, gdy oszuści próbują wabić konsumentów rzekomo nieodpłatnymi usługami, takimi jak horoskopy lub przepisy kulinarne. Teraz konsumenci będą musieli wyraźnie potwierdzić, że zdają sobie sprawę z konieczności uiszczenia opłaty.

Sprzedawcy będą musieli ujawniać całkowity koszt towaru lub usługi, jak również wszelkie dodatkowe opłaty. Klienci dokonujący zakupów w internecie nie będą musieli ponosić żadnych opłat ani innych kosztów, o których nie zostali odpowiednio poinformowani przed złożeniem zamówienia.

Zdarza się, że podczas zakupów w internecie – na przykład gdy kupujemy bilet lotniczy – na jednym z etapów transakcji oferowane są nam opcje dodatkowe, takie jak ubezpieczenie podróżne lub wynajem samochodu. Te dodatkowe usługi mogą być oferowane za pośrednictwem z góry zaznaczonych pól wyboru. Obecnie konsumenci, którzy nie są zainteresowani takimi dodatkowymi usługami, zmuszeni są usuwać zaznaczenia z odpowiednich pól. Nowymi przepisami dyrektywy wprowadzony zostanie zakaz stosowania w Unii Europejskiej pól wyboru zaznaczonych z góry.

Okres, w którym konsumenci mogą odstąpić od umowy zakupu, został przedłużony do czternastu dni kalendarzowych (w porównaniu z siedmioma dniami, które wynikały z dotychczasowych przepisów prawa unijnego). Oznacza to, że w przypadku zmiany decyzji konsumenci mogą zwrócić towar, niezależnie od przyczyny.

-  Dodatkowa ochrona w przypadku braku informacji: jeżeli sprzedawca nie poinformował klienta wyraźnie o prawie do odstąpienia od umowy zakupu, okres, w którym możliwy jest zwrot towaru, zostanie przedłużony do jednego roku.

-  Konsumenci będą również chronieni w przypadku zamówionych wizyt, które będą mogli odwołać – dotyczy to sytuacji, gdy handlowiec dzwoni i nakłania konsumenta do umówienia się na wizytę. Ponadto zniesione zostanie rozróżnienie między wizytą umówioną a nieumówioną, co zapobiegnie obchodzeniu przepisów.

- Prawo do odstąpienia od umowy zostaje rozszerzone na aukcje internetowe, na przykład w serwisie eBay – aczkolwiek zwrot towarów kupionych na aukcji będzie możliwy jedynie wtedy, gdy zostały one zakupione od zawodowego sprzedawcy.

-  Okres, w którym można odstąpić od umowy, będzie liczony od momentu otrzymania towaru przez konsumenta, nie zaś od momentu zawarcia umowy, jak to ma miejsce obecnie. Przepisy będą miały zastosowanie do zamówień składanych przez internet, telefon czy pocztę, a także do sprzedaży poza sklepem: na przykład na progu mieszkania konsumenta, na ulicy, podczas imprezy u znajomych połączonej ze sprzedażą bezpośrednią czy też podczas wycieczki zorganizowanej przez firmę handlową.

Sprzedawcy muszą zwrócić konsumentowi pieniądze za towar w ciągu 14 dni od momentu odstąpienia przez konsumenta od umowy. Kwota zwrotu obejmuje koszty dostawy.Co do zasady sprzedawca będzie ponosił ryzyko uszkodzenia towarów podczas transportu, do momentu gdy konsument wejdzie w posiadanie towaru.

Konsumenci będą mieli do dyspozycji wzór formularza, z którego będą mogli (ale nie będą musieli) skorzystać, gdy zmienią zdanie i zdecydują się na odstąpienie od umowy zawartej na odległość lub na progu mieszkania. Ułatwi to i przyspieszy wycofanie się z umowy zawartej w dowolnym miejscu na terytorium Unii.

Handlowcy nie będą mogli obciążać konsumentów za płacenie kartą kredytową (lub innymi środkami płatności) kwotą większą niż koszty, jakie handlowiec faktycznie ponosi za oferowanie takiej możliwości zapłaty. Handlowcy, którzy korzystają z linii telefonicznych typu hotline, umożliwiając konsumentom kontakt w związku z umową, nie będą mogli obciążać konsumentów wyższymi kosztami niż koszty podstawowej taryfy za rozmowy telefoniczne.

Jeżeli handlowiec chce, aby to klient, który zmienił zdanie, ponosił koszty zwrotu towaru, musi wyraźnie poinformować o tym konsumenta przed zakupem, w przeciwnym razie sam poniesie koszty takiego zwrotu. W przypadku towarów o dużej objętości, takich jak sofa, zakupionych przez internet lub w ramach sprzedaży wysyłkowej, handlowcy muszą wyraźnie podać konsumentowi jeszcze przed zakupem przynajmniej szacunkowy maksymalny koszt zwrotu towaru, tak aby mógł on dokonać świadomego wyboru, podejmując decyzję, gdzie zakupić dany towar.

Jaśniejsze muszą być również dane dotyczące treści cyfrowej, w tym informacje o kompatybilności ze sprzętem i oprogramowaniem oraz o zastosowaniu jakichkolwiek zabezpieczeń technicznych, na przykład ograniczeniu prawa konsumenta do kopiowania zawartości.

Konsumenci będą mieli prawo odstąpienia od zakupu treści cyfrowych, takich jak pliki muzyczne lub wideo, jednak jedynie do momentu, w którym zacznie się proces pobierania pliku.

Obejmują one:

-  Jednolity zestaw podstawowych przepisów dotyczących umów na odległość (sprzedaż przez telefon, za pośrednictwem poczty lub przez internet) oraz umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa (na przykład na ulicy lub na progu mieszkania) na terenie Unii Europejskiej; zapewni to handlowcom prowadzącym działalność międzynarodową, szczególnie sprzedaż przez internet, równe szanse oraz obniżenie kosztów transakcji.

-  Wykorzystanie standardowych formularzy, takich jak wzór pisma informującego o odstąpieniu od umowy zakupu zawierający wszystkie wymagane informacje, ułatwi handlowcom prowadzenie działalności.

Szczególne przepisy będą miały zastosowanie do małych przedsiębiorstw i rzemieślników, takich jak hydraulicy. Prawo do odstąpienia od umowy nie będzie przysługiwało konsumentom w przypadku pilnych napraw i prac konserwacyjnych. Państwa członkowskie mogą również zdecydować o zwolnieniu z pewnych obowiązków związanych z udzieleniem informacji tych handlowców, do których konsumenci zwracają się z prośbą o wykonanie w domu prac remontowych i konserwacyjnych o wartości nieprzekraczającej kwoty 200 euro.