21 września 2016 roku w Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej, przy ul. Rektorskiej 4, w Warszawie odbyła się konferencja naukowa „Miasto Dostępne”. Wzięli w niej udział naukowcy, architekci, deweloperzy oraz osoby z niepełnosprawnością, zainteresowane architekturą i budowaniem miast dostępnych dla wszystkich.
W Polsce mieszka prawie 5 milionów osób z niepełnosprawnością. Bariery architektoniczne bardzo często mocno utrudniają poruszanie się w przestrzeni publicznej. Niekiedy są nie do pokonania bez pomocy drugiej osoby.
- Niedostępność architektoniczna jest powszechna. Wąskie przejścia, wysokie krawężniki, zbyt mała liczba podjazdów – to najczęściej spotykane bariery architektoniczne, utrudniające życie osobom poruszającym się wózkach. Ale nie tylko im, bo problem dotyczy również osób starszych, chodzących o kulach, słabowidzących, niewidomych, czy też rodziców z małymi dziećmi w wózkach - mówi Piotr Pawłowski – prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji.
- Postulat budowy miast zrównoważonych i dostępnych dla wszystkich jest dziś jednym z ważniejszych wyzwań współczesnej urbanistyki. Nie jest to jednak hasło, które można łatwo i szybko wcielić w życie – tłumaczy prof. Piotr Lorens - prezes Towarzystawa Urbanistów Polskich. Jak dodaje - potrzebne są zmiany w rozmaitych przepisach prawnych, ale - przede wszystkim - zmiany w sposobie myślenia i działania wszystkich tych, którzy mają związek z kształtowaniem przestrzeni zurbanizowanej. Już na etapie kształtowania polityki miejskiej, strategii rozwoju i tworzenia rozmaitych programów operacyjnych w samorządach, konieczne jest przewidywanie potrzeb rożnych użytkowników przestrzeni i określanie spójnych sposobów ich zaspokojenia. Także przy sporządzaniu planów miejscowych i projektów urbanistycznych w miastach i gminach potrzebne jest myślenie o takim zaplanowaniu przestrzeni publicznych, by wszyscy mogli z nich korzystać. W każdej skali - kończąc na budynkach i elementach wyposażenia wnętrz, jest to wyzwanie o innym charakterze lecz służące jednemu celowi - udostępnianiu miast wszystkim użytkownikom. Niezwykle ważne jest przekazywanie tej wiedzy urbanistom, planistom, samorządowcom, urzędnikom oraz zwiększanie świadomości i wrażliwości wszystkich projektantów przestrzeni i tego zadania podjęło się Towarzystwo Urbanistów Polskich, czego przejawem jest ta konferencja.
Jak podkreśla Piotr Pawłowski: – Błędy inwestorów pojawiają się już na etapie planowania, wynikają z jednej strony z braku wiedzy, ale też z wciąż niedostatecznych regulacji prawnych. Nadal odnotowujemy brak zrozumienia dla idei „projektowania dla wszystkich”, zakładającej też dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Bardzo często już na etapie projektowania architekci i inwestorzy traktują dostępność architektoniczną jako zbędną fanaberię, która tylko podnosi koszty realizacji projektu.
- Od ponad dwudziestu lat na niektórych polskich uczelniach wyższych przekazuje się studentom wiedzę o projektowaniu uniwersalnym, inaczej mówiąc - projektowaniu dla wszystkich, czy też - projektowaniu, które nie wyklucza nikogo z możliwości użytkowania przestrzeni i budynków - mówi dr hab. inż. arch. Krystyna Solarek – Prodziekan ds. Nauki Wydziału Architektury PW. I wyjaśnia: – Ciągle jednak jest to wiedza dla nielicznych - tych studentów, którzy wybierają określone specjalistyczne zajęcia i tylko na kierunkach architektura i urbanistyka. Inne bardzo popularne kierunki - np. gospodarka przestrzenna- nie przewidują w swoich programach tego typu zajęć. Tymczasem jest ważnym wyzwaniem cywilizacyjnym takie kształtowanie miast, by były one nie tylko konkurencyjne, dobrze i pięknie zagospodarowane ale i wygodne - wygodne i przyjazne dla wszystkich użytkowników. Wśród nich są osoby z niepełnosprawnościami, a do ich potrzeb należy odnieść się nie tylko z odpowiednią wrażliwością i zrozumieniem, ale i dużą wiedzą oraz odpowiednimi umiejętnościami. To wszystko powinny przekazywać uczelnie, a jak to zrobić, by przekaz ten był najlepszy i najszerszy, ma pokazać dyskusja i wymiana poglądów, przewidziana podczas konferencji.
Celem całodziennej konferencji „Miasto Dostępne” jest promocja działań na rzecz poprawy dostępności miast – przestrzeni publicznych i budynków, oraz wymiana dobrych praktyk realizacyjnych w zakresie budowy przestrzeni przyjaznych dla wszystkich. Konferencja ma także zainicjować działania na rzecz wypracowania nowych metod nauczania, dających wiedzę i kompetencje przyszłym projektantom miast dostępnych, czyli architektom, urbanistom oraz planistom.
Konferencję zorganizowały: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji i Towarzystwo Urbanistów Polskich, we współpracy z Wydziałem Architektury Politechniki Warszawskiej, Wydziałem Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej i Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki.
Patronat honorowy nad konferencją objął Pełnomocnik Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych.
***
Integracja od ponad 20 lat działa na rzecz wyrównywania społecznych szans osób z niepełnosprawnościami, kształtowania świadomości obywatelskiej oraz integracji społecznej. Od 1994 r. wydaje magazyn "Integracja", od 1997 r. produkuje program telewizyjny, od 2003 r. prowadzi portal
www.niepelnosprawni.pl i od dwóch lat
www.sprawniwpracy.pl Jest organizatorem wielu kampanii społecznych, m.in. „Nie chcę być strażakiem”, „Płytka wyobraźnia to kalectwo”, „Czy naprawdę chciałbyś być na naszym miejscu”, „Dlaczego traktujesz nas inaczej”.
Towarzystwo Urbanistów Polskich założyła w 1923 r. grupa wybitnych twórców i naukowców a jednocześnie społeczników, skupionych wokół Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Dziś Towarzystwo liczy około 1000 członków w kilkunastu oddziałach regionalnych i sekcjach problemowych. Towarzystwo Urbanistów Polskich jest rzecznikiem interesu społecznego w zagospodarowaniu i użytkowaniu polskiej przestrzeni. Jest organizacją społeczną i obywatelską, otwartą dla wszystkich, którzy przez swą działalność gospodarczą i polityczną oraz tworzoną wiedzę i dzięki posiadanym umiejętnościom, podnoszą jakość polskiej przestrzeni i chcą by była ona coraz bardziej atrakcyjną i konkurencyjną we współczesnym świecie.