Komisja podejmuje decyzje w sprawie wniosków o rejestrację dwóch nowych europejskich inicjatyw obywatelskich
Komisja Europejska 14 grudnia podjęła decyzję o zarejestrowaniu europejskiej inicjatywy obywatelskiej zatytułowanej „»Green VAT« – unijny zielony VAT sprzyjający zrównoważonym i ekologicznym produktom i usługom”. Organizatorzy inicjatywy wzywają Komisję do zaproponowania aktu prawnego mającego na celu „obniżenie stawki podatku VAT dla ekologicznych produktów i usług”.
Organizatorzy wzywają Komisję do wprowadzenia w Europie ulg podatkowych dla produktów ekologicznych, produkowanych w sposób zrównoważony i przyjaznych dla środowiska, w celu wspierania ochrony klimatu i środowiska. Inicjatywa ta spełnia niezbędne warunki, w związku z czym Komisja uważa, że jest ona prawnie dopuszczalna. Na tym etapie Komisja nie przeanalizowała tego wniosku pod względem merytorycznym.
Również tego dnia Komisja musiała odmówić rejestracji „inicjatywy EVE na rzecz ustanowienia prawa do decydowania”. W inicjatywie tej wezwano Komisję do przedstawienia wniosku w sprawie ustanowienia nowego prawa podstawowego, które miałoby ustanowić „system demokracji bezpośredniej” na szczeblu instytucji unijnych. W takim systemie obywatele mogą „w spójny sposób” podejmować decyzje w zakresie „spraw wspólnych lub publicznych”, tym samym korzystając z „suwerenności obywateli”. Osiągnięcie tego celu jest możliwe tylko poprzez wprowadzenie zmian do Traktatów. Rozporządzenie (UE) 2019/788 dopuszcza jednak jedynie inicjatywy, w których wzywa się Komisję do zaproponowania, w ramach jej uprawnień, aktów prawa wtórnego w celu wdrożenia Traktatów. Odmowa była następstwem dwuetapowej procedury - w pierwszym etapie poproszono organizatorów o naniesienie poprawek do pierwotnej inicjatywy na podstawie pierwszej oceny Komisji.
Kolejne działania
Po dzisiejszej rejestracji organizatorzy europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Green VAT” mają sześć miesięcy, aby rozpocząć zbieranie podpisów. Jeżeli w ciągu roku europejską inicjatywę obywatelską poprze milion osób z co najmniej siedmiu państw członkowskich, Komisja będzie musiała zareagować. Komisja może podjąć decyzję o przyjęciu wniosku bądź o jego odrzuceniu; w obu wypadkach będzie zobowiązana przedstawić uzasadnienie.
Kontekst
Europejska inicjatywa obywatelska została wprowadzona Traktatem z Lizbony jako narzędzie, przy pomocy którego obywatele mogą kształtować politykę. Oficjalnie zainicjowano ją w kwietniu 2012 r.
Warunki dopuszczalności są następujące: 1) proponowane działanie nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedkładania wniosku dotyczącego aktu prawnego, 2) nie jest ono oczywistym nadużyciem, nie jest w sposób oczywisty niepoważne, dokuczliwe ani 3) sprzeczne z wartościami Unii.
Od początku istnienia europejskiej inicjatywy obywatelskiej Komisja otrzymała 110 wniosków o uruchomienie EIO, z których 86 było prawnie dopuszczalnych i w związku z tym kwalifikowało się do rejestracji.
Odmowa rejestracji „inicjatywy EVE na rzecz ustanowienia prawa do decydowania” była pierwszym takim przypadkiem, od czasu gdy nowe rozporządzenie w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej weszło w życie w styczniu 2020 r. Od tego czasu Komisja zarejestrowała 16 inicjatyw (w tym 4 inicjatywy objęte nową dwuetapową procedurą rejestracji).
Źródło: Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce