Fundacja Sztuka Ciała rozpoczyna pracę nad nowością – spektaklem klaunowym. Tym razem do jego tworzenia zaangażowani zostaną warszawscy widzowie (nie tylko dzieci!) w ramach letnich wydarzeń cyklu „Latający Teatr Sztuki Ciała”.
Do końca lata 2022 r. pięciu aktorów w we wspaniałych kostiumach i fantazyjnej charakteryzacji spotka warszawiaków w czasie parad i otwartych działań teatralnych w plenerze, aby w wyniku tych doświadczeń jesienią utworzyć unikalny spektakl klaunowy.
– Od jakiegoś czasu tęskniłyśmy za klaunadą jako gatunkiem teatralnym. Temat wracał jak bumerang. Dlatego ekscytuje mnie ta produkcja, która ma tak nietypowy wymiar. Całe lato będziemy spotykać się z ludźmi, improwizować dla nich sceny i gromadzić materiał, z którego powstanie na jesieni zupełnie nowa propozycja w naszym repertuarze – mówi Joanna Płóciennik, Dyr. Artystyczna Teatru Sztuka Ciała.
Spektakl jest najnowszą produkcją teatru, która przez całe lato będzie ewoluowała pod wpływem interakcji z widzami. Prapremiera wydarzenia odbyła się już 10 czerwca w PROM Kultury Saska Kępa, ale kolejne (codziennie inne) występy zbliżają się wielkimi krokami:
9.07 (sobota), godz. 17.00 | „Klaunada” – parada | Skwer Wiecha, w ramach projektu Wakacje z Klaunami, Targówek
10.07 (niedziela), godz. 10.00 | „Klaunada” – parada teatralna | Park Herberta – prezentacja w ramach projektu Latający Teatr Sztuki Ciała na Bielanach
13.07 (środa), godz. 18.00 | „Klaunada” – parada | Centrum Praskie Koneser
28.08 (niedziela), godz. 11.00 | „Klaunada” – parada | Park Bródnowski, w ramach projektu Wakacje z Klaunami, Targówek
– Zaletą tej formuły spektaklu jest zmiana. Mamy stałe postaci, ale spektakl będzie rósł w miarę naszych doświadczeń. To prawdziwie interaktywna produkcja. Chcemy być czuli na reakcje publiczności i do jesiennego repertuaru włączyć przetestowane z widzami sceny – dodaje Joanna Płóciennik.
Oswojenie inności
Klaunada może kojarzyć się z widowiskiem dla dzieci, nic bardziej mylnego. W swojej najszlachetniejszej formie to teatr wartości. Tradycyjnie rola klauna polega bowiem na wyzwaniu, jakie rzuca status quo. Jego specjalnym zadaniem, ale też przywilejem, jest bycie ambasadorem chaosu. Często ten zabawny odkrywca niczego, samozwańczy wynalazca głupoty może nas zwieść, ale w swoim idiotyzmie staje się reprezentantem każdego/ każdej z nas. Lubimy go, bo odtwarza błędy i szaleństwa, na które mielibyśmy ochotę, ale z różnych powodów sobie nie pozwalamy. Śmiech staje się wentylem dla trudnych tematów i oswaja tabu.
– Klaunada to nieograniczona wolność bycia mistrzem niedorzeczności, prostaczkiem i głupkiem, któremu wiele uchodzi na sucho. – mówi Joanna Płóciennik, Dyr. Artystyczna Teatru Sztuka Ciała.
W spektaklu zobaczymy postaci zbudowane na podstawie 5 typów z systemu opisu osobowości “Enneagram”. Każdy z nas może dopasować się do charakteru postaci, który został karykaturalnie przerysowany – wyciągnięte na światło dzienne zostały najmroczniejsze cechy typów, tak, abyśmy mogli zobaczyć prawdę, ale i komizm ich perspektyw.
– Tworząc ten spektakl zaczęłyśmy od budowania postaci, bo to one są tutaj najważniejsze. W 2016 roku trafiłam na warsztaty scenopisarskie z Marcinem Cząbą, gdzie dowiedziałam się m.in. jak używać Enneagramu, żeby tworzyć wiarygodne zestawienia bohaterów. Ta metoda stanowiła esencję pracy przy „Klaunadzie”. Aktorzy sugerując się stypologizowanymi rysami psychologicznymi stworzyli postaci wyraziste i sprzeczne, ale głęboko ludzkie, do których charakteru zaprojektowano kostiumy – podkreśla Joanna Płóciennik.
– Posiłkując się Enneagramem szukamy ciekawych typów, ich cech, dziwności. Z jednej strony mamy więc klauna porządnego i uładzonego, będącego wcieleniem hiper-norm kultury, z drugiej – łamagę i naiwniaka, który jest chodzącą kpiną z tych norm. Patrzymy na dynamikę tych postaci, na ich interakcje. To one są źródłem fabuły. Potem włączamy do zabawy publiczność.– dodaje Katarzyna Markowska, prezeska Fundacji Sztuka Ciała.
Celem każdej komedii jest prześmiewcze uwypuklenie charakterystycznych cech, dlatego w “Klaunadzie” kostiumy, rekwizyty oraz wyrazista charakteryzacja mają wielkie znaczenie. Aktorzy w czasie prób pracowali nad scenami równolegle z szyciem kostiumów, które nie tylko mają podkreślić postać, ale też definiują ją i stają się często źródłem sceny lub gagu.
– Ważnym elementem tworzenia “Klaunady” było szycie kostiumów. Powstawały one równolegle do pracy nad rolą. Można powiedzieć: “rodziły się w pracy nad rolą”. Tak jak postaci, kostiumy również są przerysowane, "przegięte". Przykładowo “szczególara” będzie miała rys pedantycznej paranoiczki w zachowaniu, a do tego sztywny, kanciasty kostium z wielką kryzą i miareczkę do mierzenia, czy wszystko zgadza się z wytycznymi. – opowiada Katarzyna Markowska.
Spektakl wyśmiewa przywary nas wszystkich i stawia pytania o możliwość zaakceptowania inności oraz dialog i współpracę. Po krótkiej obserwacji mocowania między postaciami, zadajemy sobie pytania bardzo na czasie: „Czy w ich świecie jest miejsce, aby zaakceptować, to co odmienne”? “Jak w stworzonym przez różnice nieładzie odzyskać od nowa wspólny porządek?” Z tymi problemami zmierzy się ekipa klaunów, którzy plącząc się między widzami, bawiąc i mamiąc zgubią a potem znajdą odpowiedzi na najważniejsze dla nas kwestie.
– Będzie miejsce na śmiech i na wzruszenie oraz czułość. Tak jak w mojej ulubionej definicji klaunady, w której klaun jest figurą, co wszystko czuje bardziej, wszystko do niego dociera, jakby był pozbawiony warstwy ochronnej. Gdy się cieszy to do rozpuku, jak martwi to jest to koniec świata. – pointuje założenia spektaklu Katarzyna Markowska.
W spektaklu wystąpią: Anna Ługowska, Katarzyna Markowska, Joanna Płóciennik, Katarzyna Wróbel, Aneta Brzozowska. Reżyseria – aktorzy wraz z publicznością.
Wstęp jest całkowicie bezpłatny, dzięki dofinansowaniu miasta st. Warszawy, Biura Kultury oraz dzielnic: Targówek, Bielany, Wola.
Aktualny repertuar całego cyklu “Latający Teatr Sztuki Ciała” znajduje się na Facebooku Fundacji: fb/sztukaciala oraz stronie sztukaciala.com.
Źródło: Fundacja Sztuka Ciała
