Jak działa Kompakt, czyli porozumienie brytyjskiego III sektora i rządu na poziomie krajowym i lokalnym wyjaśnia Natalia Drożyńska.
Kompakt krajowy
Za realizację porozumienia na poziomie ogólnobrytyjskim odpowiedzialna jest Komisja ds. Kompaktu, Głos Kompaktu i Biuro ds. Trzeciego Sektora (zob. Instytucje stowarzyszone przy Kompakcie pod artykułem). Instytucje te pełnią wzajemnie komplementarne role, współpracując ze sobą „w sposób jawny, przejrzysty i pełen poszanowania”, co ma stanowić dobry przykład urzeczywistnienia idei Kompaktu. Nad rozwojem Kompaktu pracują również dwaj strategiczni partnerzy: reprezentujący organizacje Program Wsparcia Kompaktu i Stowarzyszenie Lokalnego Samorządu (LGA), reprezentujące interesy Angielskich i Walijskich władz lokalnych.
Partnerzy współorganizują doroczne spotkania i tygodnie Kompaktu (Compact Annual Meeting, Compact Annual Week) oraz zarządzają rocznymi planami działania (Compact Action Plan). Dzięki nim nadzorują działanie Kompaktu, zapewniają jego wdrażanie i promują go.
Podczas wspomnianego tygodnia Kompaktu w całym kraju odbywa się szereg krajowych i lokalnych wydarzeń, których zadaniem jest promowanie Kompaktu. Przyznawane są m.in. prestiżowe nagrody Kompaktu w kategorii Czempion Roku, Lokalny Kompakt Roku, Regionalna i Krajowa Nagroda Doskonałości oraz Nagroda Komisarza.
Kompakty w wymiarze regionalnym i lokalnym
Kompakty regionalne są katalizatorami współpracy partnerskiej pomiędzy jednostkami sektora publicznego i pozarządowego na poziomie regionalnym. Ponadto wspierają one już istniejące i tworzone Kompakty Lokalne, a ich praca koordynowana jest przez Rządowe Biura dla Regionów.
Na poziomie lokalnym, czyli tam, gdzie stosunki administracja publiczna – organizacje pozarządowe są najbardziej intensywne, relacje między oboma sektorami kształtują Kompakty lokalne, czyli porozumienia o współpracy partnerskiej między lokalnym samorządem, instytucjami publicznymi i organizacjami pozarządowymi.
Dziesięć lat wdrażania Kompaktu przyczyniło się do prawdziwego rozkwitu współpracy partnerskiej w wymiarze lokalnym i krajowym. Kompakt krajowy reguluje relacje finansowe pomiędzy rządem centralnym a trzecim sektorem, które, obok wytycznych Skarbu Państwa, muszą być zgodne z wytycznymi wynikającymi ze zbioru dobrych praktyk w dziedzinie finansowania i zamówień publicznych. Ponadto dokument Consultation and Policy Appraisal Code określa zasady prowadzenia konsultacji z III sektorem i zapewnia włączanie sektora w kształtowanie polityki społecznej i lepsze planowanie usług. Podobnie Kompakty lokalne kształtują stosunki sektor publiczny – pozarządowy na poziomie lokalnym.
Dodatkowe informacje:
Instytucje stowarzyszone przy Kompakcie krajowym
Komisja ds. Kompaktu, powołana w 2007 roku, jest niezależną, poza-resortową jednostką, której misją jest promowanie, poprzez Kompakt i jego zbiór Dobrych Praktyk, efektywnego partnerstwa pomiędzy rządem a sektorem pozarządowym, przynoszącego korzyści obywatelom i społecznościom lokalnym. Komisji przewodniczy niezależny Komisarz ds. Kompaktu, współpracujący z zarządem o funkcji doradczej oraz 15 pracownikami z siedzibą w Birmingham. Komisarz dba o to by zasady Kompaktu rozprzestrzeniały się i były stosowane w obrębie całego Rządu.
Głos Kompaktu jest niezależnym ciałem reprezentującym sektor pozarządowy w działaniach, dotyczących rozwoju Kompaktu. Tworzy go autonomiczne porozumienie wiodących organizacji infrastrukturalnych o zasięgu krajowym, regionalnym i lokalnym, które wspólnie pełnią rolę reprezentacyjną wobec rządu i Komisarza w zakresie zagadnień dotyczących Kompaktu.
Biuro ds. Trzeciego Sektora wspiera polityczne i finansowo Komisje i Komisarza ds. Kompaktu oraz Głos Kompaktu, respektując ich niezależność.
Program Wsparcia Kompaktu (Compact Advocacy Programme) Program oferuje bezpłatne poradnictwo i wsparcie dla organizacji, mających problemy ze statutowymi partnerami na poziomie centralnym lub lokalnym i dba o to by rząd traktował sektor demokratycznie oraz w oparciu o zasady Kompaktu i jego dobre praktyki (np. weryfikuje, czy rząd płaci organizacjom w terminie, zaliczkowo, finansuje pełne koszty i konsultuje szeroko, dając na konsultacje minimum 8-12 dni).
Stowarzyszenie Lokalnego Samorządu (Local Government Association – LGA), powstałe w 1997, promuje interesy angielskich i walijskich władz lokalnych oraz ideę samorządu lokalnego, który umożliwia obywatelom wpływać na kształtowanie przyszłości miejscowości, w których mieszkają.
Przykłady Kompaktów lokalnych
Kompakt z Derby został ogłoszony w 2001 roku przez władze miasta Derby i organizacje pozarządowe z tego terenu. W jego ramach powstało strategiczne, ogólnomiejskie forum wolontariatu (Volunteer Co-ordinators Forum), umożliwiające dzielenie się najlepszymi praktykami i identyfikowanie obszarów strategicznych dla rozwoju idei wolontariatu. Forum dba również, aby określony Kompaktem zbiór dobrych praktyk w zakresie wolontariatu był właściwie realizowany.
W 2008 roku Kompakt został zrewidowany i wzbogacony o plan promocji i nową procedurę rozwiązywania konfliktów. Również w 2008 roku Kompakt z Derby otrzymał prestiżową nagrodę Lokalnego Kompaktu Roku za swoją pracę na rzecz wzmocnienia powiązań między Kompaktem a Partnerstwem Miasta Derby (LPS z terenu Derby).
Kompakt hrabstwa Oxford ogłoszono w 2004 roku i stanowi on strategię dla poprawienia wzajemnych relacji i wzmocnienia efektywnego partnerstwa lokalnego poprzez wspieranie LSPs. Jego sygnatariusze – władze lokalne, agencje statutowe i organizacje pozarządowe z hrabstwa Oxford – zobowiązują się do wzajemnej współpracy w ramach sześciu LSPs, dodając w ten sposób większego znaczenia swoim działaniom. Analogicznie do Kompaktu krajowego, współpraca ta opiera się na szczegółowych wytycznych zebranych w zbiór pięciu zasad dotyczących obszarów: finansowania, konsultacji, angażowania organizacji reprezentujących mniejszościowe grupy etniczne, wolontariat i lokalne społeczności.
Kompakt z Plymouth to kolejny przykład silnego i praktycznego powiązania Kompaktu i LSP. Określa on zasady, jakimi kierować się mają partnerzy w ramach Partnerstwa Plymouth 2020 oraz sieć powiązań z lokalnymi mieszkańcami, w tym siecią zrzeszającą przedstawicieli lokalnej społeczności.
Źródło: inf. własna (ngo.pl)