Instytut Spraw Publicznych przygotował podsumowanie swoich badań nad przedsiębiorstwami społecznymi. W wybranych podmiotach sprawdzano, jakie czynniki wzmacniają ich działalność, a co stanowi dla nich największe zagrożenie i negatywnie wpływa na skuteczność funkcjonowania. To dopiero pierwszy etap projektu badawczego, realizowanego przez Instytut.
Badanie było prowadzone na przełomie 2010 i 2011 roku. Badanych było 37 przedsiębiorstw społecznych o różnych formach prawnych i strukturach organizacyjnych, które klasyfikujemy jako nową ekonomię społeczną. Badaniom nie zostały poddane zatem tradycyjne spółdzielnie. Znajdziemy tu natomiast spółdzielnie socjalne, spółki z o.o. o charakterze non-profit, zakłady aktywności zawodowej oraz przedsiębiorstwa społeczne prowadzone w ramach działalności gospodarczej i/lub odpłatnej działalności statutowej przez fundacje, stowarzyszenia, a także kościoły i związki wyznaniowe. Badanie jest dopiero pierwszym etapem monitoringu przedsiębiorstw społecznych, który prowadzą eksperci Instytutu Spraw Publicznych. Całość zakończy się w 2013 roku.
W pierwszym, zakończonym obecnie, etapie badacze skupili się na czynnikach, warunkach i mechanizmach wzmacniających i osłabiających trwałość polskich przedsiębiorstw społecznych. W pracy badacze posługiwali się głównie obserwacjami terenowymi i wywiadami z osobami kluczowymi dla funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych.
Podsumowanie badań składa się z czterech części. W pierwszej autorzy dokonują ogólnej charakterystyki badanych przedsiębiorstw. Analizują ich cele i powody podjęcia takiej działalności. Biorą na warsztat również wewnętrzne czynniki funkcjonowania przedsiębiorstwa: organizację i zarządzanie, strategię biznesową i strukturę finansowania.
W drugiej części raportu zaprezentowano przedsiębiorstwa w ich szerokim otoczeniu społecznym i instytucjonalnym. Analizie poddano relację z władzami lokalnymi, zarówno na szczeblu powiatowym, jak i regionalnym. Badano również relacje ze społecznością lokalną, innymi przedsiębiorstwami społecznymi i instytucjami wsparcia ekonomii społecznej.
Najciekawsza wydaje się trzecia część, w której badacze zebrali wnioski dotyczące poszczególnych form przedsiębiorstw społecznych. I tak dowiadujemy się, że głównymi problemami spółdzielni socjalnych jest niedostateczne przygotowanie jej twórców do tego typu działalności, jak i brak przekonania do idei spółdzielczości. Zakłady Aktywności Zawodowej nie radzą sobie za to z niejasnymi przepisami prawnymi, jak również z brakiem osobowości prawnej w wielu przypadkach.
W czwartej części raportu autorzy dokonują podsumowania wniosków płynących z badania i próbują określić czynniki trwałości przedsiębiorstw społecznych.
Wkrótce pełna treść raportu będzie dostępna na łamach portalu Ekonomiaspoleczna.pl.
Źródło: Instytut Spraw Publicznych
