Publicystyka - ngo.pl

Grupa znajomych – teraz zarząd Fundacji Human Doc, organizatora festiwalu – zaczynała w 2010 roku od pokazów filmów w Muzeum Etnograficznym w Warszawie i edycji objazdowej, dla łącznie 7000 osób. W tym roku filmy obejrzy 40 000 widzów. I skala wydarzenia coraz bardziej imponuje: 4 dni przeglądu w stolicy, równoległa edycja we Wrocławiu, w Kinie Nowe Horyzonty i w Poznaniu w Nowym Kinie Pałacowym, CK Zamek, przeglądy objazdowe w kilkunastu miastach, ogólnopolska kampania promocyjna, pokazy na platformie Iplex.pl,  możliwość obejrzenia filmu na tablecie dzięki specjalnej aplikacji i mikrogranty dla lokalnych kin. Do tego kilkudziesięciu partnerów – rządowych, biznesowych, wydawnictw, ambasad, koncernów prasowych, wytwórni i producentów. A przede wszystkim kilkadziesiąt filmów, każdy w polskiej i angielskiej wersji językowej.

Dominika Springer i Mateusz Mularski, z Fundacji Human Doc cieszą się tym sukcesem: – Przełamaliśmy formułę festiwalu skierowanego do wąskiego grona fascynatów, trafiamy do szerszej publiczności. Przekazujemy tematykę globalnego rozwoju uniwersalnym językiem kina. Udało nam się przekonać partnerskie instytucje, że coś, co jest społeczne i ideologicznie określone, nie musi być kiepskie artystycznie.

Jak się to udało? Prześledźmy ich kroki prowadzące do sukcesu.

Nabór filmów odbywa się na dwa sposoby: oficjalnie i poprzez „działania detektywistyczne”, czyli żmudne poszukiwania w internecie. Mateusz Mularski mówi przyznaje, że  nabór oficjalny jest traktowany uzupełniająco, gdyż filmy w nim zgłoszone niestety często nie odpowiadają kryteriom festiwalu, np. nie są to produkcje pełnometrażowe. Skąd zatem biorą się inspiracje i pomysły? – Najczęściej tropimy aktualne trendy wyznaczane przez festiwale amerykańskie – Sundance i Tribeca – patrzymy, jakie filmy są tam pokazywane. Producentów tych, które wpisują się w nasz profil, jak najszybciej zapraszamy do współpracy. Potem obywają się negocjacje licencji, czyli ustalanie z reżyserami, ile razy dany film może zostać pokazany podczas festiwalu. Decydują o tym pieniądze, czasami udaje się uzyskać licencje na dowolną ilość pokazów filmu, czasami tylko na jeden.

Jakie miejsce zajmują filmy z Polski? Dominika Springer wyjaśnia, że na początku był kłopot z polskimi reżyserami, dostępne były tylko produkcje krótkometrażowe. Ciężko było wyłuskać choćby trzy filmy. – Teraz już nie ma z tym problemu, choć nadal filmów o tematyce rozwojowej jest u nas dużo mniej niż za granicą.

Największy udział w budżecie Festiwalu mają granty pozyskiwane co roku od Ministerstwa Spraw Zagranicznych w konkursie „Edukacja globalna”. Promocja jest dofinansowana z grantu przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Pozostali partnerzy wybierani są bardzo świadomie – media i biznes muszą być ideologicznie bez zarzutu. – Nie zaprosimy do współpracy korporacji, która np. w swojej fabryce wykorzystuje dzieci do pracy niewolniczej. Potrzebna jest wspólna baza spojrzenia na świat – mówi Dominika Springer.

Do tej pory partnerzy biznesowi przekazujący pieniądze to głównie banki i towarzystwa ubezpieczeń: np. Bank Zachodni WBK zainteresował się zapłaceniem za audiodeskrypcję filmów dla niewidomych i napisy dla osób niesłyszących i słabosłyszących. Cała idea festiwalu była atrakcyjna dla Polskiego Towarzystwa Ubezpieczeń S.A., ale nowy, niemiecki właściciel firmy zmienił politykę wspierania działań charytatywnych i nie kontynuuje finansowania. – opowiada Dominika Springer. – Oczywiście, można pozyskać tylko takiego partnera z biznesu, który w działaniach Festiwalu aktualnie widzi szansę wzmocnienia pożądanego wizerunku swojej firmy.

Dla takich imprez, zwłaszcza prowadzonych przez pasjonatów, oprócz bezpośredniego dofinansowania z grantów, ważne jest pozyskanie partnerów medialnych. W tym roku partnerem Festiwalu jest koncern Agora, dzięki czemu przeprowadzona została kampania informacyjną na skalę ogólnopolską: w gazetach drukowanych i w internecie. Na co przekłada się pozyskanie koncernu do roli partnera? – Część działań promocyjnych Agora wykona za pieniądze z grantu, część pro bono. Podpisaliśmy trójstronne porozumienie między Agorą, Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej i Fundacją HumanDoc. To transakcja wiązana – wyjaśnia Dominika Springer.

– Takie imprezy, jak HumanDoc, dają gazetom różne możliwości – mówi Dominika Springer. – Gazeta nie zorganizuje spotkania z ciekawą osobą, to wydarzenie niespójne z głównym typem jej działań, ale my możemy je zaproponować publiczności jako imprezę towarzyszącą pokazowi konkretnego filmu. Może natomiast wypromować nasz pokaz, zrobić konkurs, rozdać wejściówki. Jest to szansa na dodatkową promocję książek dziennikarzy-reportażystów związanych z Agorą, np. z magazynu „Kontynenty”, jak Paulina Wilk, czy Paweł Smoleński. Z tych samych powodów, co Agora, na współpracę z HumanDoc zgodziło się również Wydawnictwo Czarne, którego, jak mówi Dominika Springer „festiwal jest lustrzanym odbiciem w filmie dokumentalnym”.

Trzeba przy tym pamiętać, że współpraca z partnerami to sztuka dyplomacji. –  Przy tej ilości partnerów różnego rodzaju harmonijne ułożenie mozaiki ich interesów jest niezłą gimnastyką. Trzeba pamiętać, że są firmy, które ze względów marketingowych nie chcą być łączone z innymi parterami, np. w materiałach promocyjnych – zdradza Dominika Springer.

Warto korzystać z bezkosztowych rozwiązań: – Wykorzystujemy barter: w trakcie Festiwalu używana jest platforma Iplex.pl, dzięki której filmy są dostępne w Internecie. W zamian za to promujemy Iplex podczas festiwalu i przez cały rok na naszej stronie. – mówi Dominika Springer i dodaje – Warto również zapewnić sobie wsparcie wolontariuszy. Do przeprowadzenia wydarzenia potrzebnych jest ok. 20 osób (3 osoby stałe, kilku pracowników tymczasowych, kilkunastu wolontariuszy), ale ich liczba rozkłada się różnie w ciągu roku. Zapewniliśmy sobie dopływ wolontariuszy poprzez umowę partnerską z Instytutem Stosunków Międzynarodowych UW, którego studenci odbywają staże, pomagając przy organizacji Festiwalu.

Za sukcesem imprezy stoi dobrze skonstruowana marka HumanDoc: spotkanie potrzeby i unikalnej propozycji. Mateusz Mularski wyjaśnia: – Zauważyliśmy, że w Polsce, jak i w Europie Środkowo-Wschodniej, nie ma festiwalu, który by poruszał tematykę stricte rozwojową, wyjaśniającą globalne zależności jako system naczyń połączonych. Chodzi o takie temat jak ten: jak zakup ubrań w sieciówkach w Polsce wpływa na sytuację ekonomiczną robotników fabryk odzieżowych w Chinach czy Bangladeszu. Zdiagnozowanie niszy (czyli braku takiej imprezy w naszym regionie) pozwoliło zaprojektować unikalną propozycję, jaką jest nasz festiwal. Na rosnące zainteresowanie filmem dokumentalnym o globalnym rozwoju wpłynęło, być może, pojawienie się kryzysu ekonomicznego w 2008 roku, jego masowość – bo dotyka on niemal każdej kieszeni – i  wynikająca z tej sytuacji dość powszechna potrzeba zrozumienia jego mechanizmów.

Skróty pochodzą od redakcji.