Publicystyka - ngo.pl

Między innymi dzięki staraniom koalicji Masz Głos, Masz Wybór, do prawa wyborczego wprowadzono w ostatnich latach szereg ułatwień dla osób, które nie są w stanie dotrzeć do lokalu wyborczego.

Jednym z nich jest głosowanie korespondencyjne (od tego roku dostępne dla wszystkich wyborców i wyborczyń ). Chęć głosowania korespondencyjnego można zgłosić pisemnie, ustnie lub nawet mailowo w urzędzie gminy (za granicą w konsulacie). Nadanie przesyłki w kraju jest bezpłatne i choć z zasady trzeba ją nadać osobiście na poczcie to osoba z niepełnosprawnością może umówić się na odbiór przesyłki w domu.

Drugim rozwiązaniem, dostępnym tylko osobom z niepełnosprawnością i osobom powyżej 75. roku życia, jest głosowanie przez pełnomocnika. Dla ułatwienia wniosku o głosowanie przez pełnomocnika nie trzeba w urzędzie gminy składać osobiście, może to zrobić upoważniona osoba. Pełnomocnictwo sporządzane jest w obecności urzędnika w dowolnym miejscu wskazanym przez osobę udzielającą pełnomocnictwa – na przykład w domu.

Trudność z dotarciem do lokalu wyborczego dotyczy w szczególności osób starszych i osób z niepełnosprawnością. Członkini Stowarzyszenia Inicjatyw Kobiecych, wspierającego kobiety z niepełnosprawnością, opowiada: „Głosuję zawsze w szkole koło siebie. Mogę tam dojechać na wózku, ale już na piętro, na którym głosuje moja ulica, nie wjadę. Z góry przynoszą mi listę do podpisu i kartę, ale znowu – ani nie wjadę do kabiny, bo jest za wąska, ani sama nie wrzucę głosu do urny, bo jest za wysoka”. „Mój kolega, który porusza się z balkonikiem, w ogóle nie chodzi głosować. Nie chce czuć się nieporadny” – dodaje jej koleżanka z tej samej organizacji.

Rozmówczynie z SIK mówią, że większość znanych im osób z niepełnosprawnościami nie tylko chce brać udział w wyborach, ale chce też móc oddawać głos jak najbardziej samodzielnie. „Jestem w stanie dojechać do lokalu wyborczego, chciałabym nie musieć prosić nikogo o pomoc” – mówi jedna z nich.

Dlatego ważne jest informowanie także o narzędziach ułatwiających osobom starszym i z niepełnosprawnościami głosowanie bezpośrednio w lokalach wyborczych. W każdym lokalu wyborczym dostępna jest nakładka na kartę wyborczą w alfabecie Braille’a – wystarczy poprosić o nią komisję wyborczą. Ponieważ przedstawiciele Polskiego Związku Niewidomych zwracają uwagę, że tylko niektóre osoby niedowidzące i niewidome znają alfabet Braille’a, osobom, które się nim nie posługują radzimy zapoznanie się w domu z listami kandydatów. Można także poprosić członków komisji wyborczej o odczytanie list.

Osoby z niepełnosprawnością ruchu mogą z kolei zagłosować w lokalu dostosowanym, których tworzonych jest w Polsce coraz więcej – do 2017 roku mają stanowić już połowę wszystkich lokali. Choć nie pozostają bez wad (według raportu Biura Rzecznika Praw Obywatelskich z zeszłego roku ponad 80% lokali dostosowanych nie spełnia wszystkich kryteriów), jest to monitorowane przez Krajowe Biuro Wyborcze. O zauważonych niedociągnięciach radzimy informować BRPO. Adresy lokali sprawdzić można na przykład na stronie urzędu gminy lub dzwoniąc do urzędu.

Żeby zagłosować w lokalu dostosowanym znajdującym się poza naszym obwodem wyborczym możemy dopisać się w tamtejszym urzędzie gminy do rejestru wyborców lub do spisu wyborców (mamy na to czas do 20 października) albo pobrać ze swojego urzędu zaświadczenie o prawie do głosowania (zaświadczenie można pobrać nawet 23 października). Gminy z własnej inicjatywy organizują dowóz do lokali wyborczych.

Niestety wiedza o istniejących ułatwieniach jest niska – wg badań CBOS i BRPO z 2015 r. aż 60% osób nic nie wie o głosowaniu korespondencyjnym, tylko 20% wyborców i wyborczyń powyżej 75. roku życia wie o możliwości głosowania przez pełnomocnika!

W odpowiedzi na ten problem koalicja Masz Głos, Masz Wybór we współpracy między innymi ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji oraz z Polskim Związkiem Niewidomych prowadzi kampanię Głosuj Bez Przeszkód. Kampania opisuje ułatwienia dla osób starszych i z niepełnosprawnościami oraz dla osób uczących się i pracujących poza miejscem zameldowania. Ulotki, plakaty, infografiki i banery informujące o ułatwieniach zamieszczane są w mediach i na portalach oraz dystrybuowane w całej Polsce, między innymi przez organizacje osób z niepełnosprawnościami, uniwersytety i biblioteki.

Materiały można zobaczyć, pobrać oraz bezpłatnie zamówić na stronach www.maszglos.pl i www.glosuj.org.pl, do czego wszystkich zachęcamy! Pomóżmy innym dowiedzieć się, w jaki sposób mogą zagłosować!

Jak głosować korespondencyjnie

Ułatwienia dla osób z niepełnosprawnością i starszych

Koalicja Masz Głos, Masz Wybór stawia sobie za cel zachęcanie Polaków do licznego i świadomego udziału w wyborach. Koalicja nie prowadzi agitacji na rzecz określonych opcji politycznych, komitetów wyborczych czy kandydatów. Koalicja od lat realizuje kampanie profrekwencyjne np. „Zmień kraj, idź na wybory” (przed wyborami parlamentarnymi w 2007 roku), „Pępek Europy” (przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku) i „Każdy powód jest ważny“ (przed wyborami samorządowymi w 2014 r.). Członkowie koalicji: Fundacja im. Stefana Batorego (koordynuje prace Koalicji), Centrum Edukacji Obywatelskiej, Forum Obywatelskiego Rozwoju FOR, Fundacja Projekt: Polska, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Instytut Spraw Publicznych, Izba Gospodarcza Reklamy Zewnętrznej, Izba Wydawców Prasy, Polska Fundacja im. Roberta Schumana, Konfederacja Lewiatan, Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR, Stowarzyszenie Prasy Lokalnej, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Fundacja Szkoła Liderów.