Publicystyka - ngo.pl

MRR wyjaśnia, że instrument ZIT zakłada delegację części zadań związanych z wdrażaniem programów operacyjnych (np. wybór projektów, przygotowanie kryteriów wyboru projektów etc) na poziom niższy niż regionalny (subregionalny lub lokalny) w celu realizacji zintegrowanych projektów, łączących działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Fundusz Społecznego.

Aby realizować ZIT na obszarach funkcjonalnych konieczne jest stworzenie partnerstwa reprezentującego dany obszar. Zgodnie z zapisami Założeń Umowy Partnerstwa Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w Polsce będą realizowane głównie w miastach i na ich obszarach funkcjonalnych (szczególnie dotyczy to największych ośrodków miejskich).

Celem realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce jest:

• realizacja zintegrowanych projektów odpowiadających w sposób kompleksowy na potrzeby i problemy miast i ich obszarów funkcjonalnych;
• zwiększanie udziału miast i ich obszarów funkcjonalnych w zarządzaniu programami operacyjnymi;
• sprzyjanie rozwoju współpracy i integracji na obszarach funkcjonalnych polskich miast, przede wszystkim tam gdzie skala problemów związanych z brakiem współpracy i komplementarności działań różnych jednostek administracyjnych jest największa.

ZIT w pierwszym rzędzie zostanie wykorzystany dla wsparcia obszarów funkcjonalnych miast wojewódzkich. Podejście takie realizuje jeden z celów nowej polityki regionalnej do roku 2020, określonej w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020, tj. Wzmacnianie funkcji metropolitalnych ośrodków wojewódzkich oraz integracja ich obszarów funkcjonalnych. Zgodnie z zapisami Założeń UP na realizację ZIT na obszarach funkcjonalnych miast wojewódzkich wyodrębnione zostaną dodatkowe środki z tzw. rezerwy programowej, które przekazane zostaną do Regionalny Programów Operacyjnych spełniających opisane niżej warunki.

ZIT mogą być również realizowane w miastach o charakterze regionalnym i subregionalnym (i ich obszarach funkcjonalnych). Środki na realizację ZIT w tych ośrodkach pochodzić będą z podstawowej alokacji poszczególnych RPO a decyzja o realizacji ZIT w tych miastach będzie zależna od woli poszczególnych samorządów województw.

Dodatkowo ZIT-y mogą być realizowane na innych obszarach (niekoniecznie obszarach miejskich), jeśli obszary te przedstawią strategię terytorialną a samorządy województw zdecydują o poparciu realizacji takiej strategii

Aby otrzymać fundusze na realizację ZIT konieczne będzie spełnienie określonych warunków, do których należą:

• przygotowanie Programu działań ZIT;
• zawiązanie zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa;
• posiadanie odpowiedniej zdolności instytucjonalnej;
• podpisanie porozumienia do realizacji ZIT w województwie z Instytucją Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym.

Dodatkowo pożądane będzie przygotowanie strategii rozwoju obszaru funkcjonalnego miasta.



Najważniejszym warunkiem realizacji ZIT jest udokumentowanie chęci jednostek samorządu terytorialnego do współpracy, która będzie wyrażać się zawiązaniem zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa – zwanej związkiem ZIT.



Możliwe są różne formy partnerstw:

• Związek międzygminny lub powiatowy;
• Stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego;
• Porozumienie międzygminne;
• Spółka założona wspólnie przez jednostki samorządu terytorialnego.

W skład Związku ZIT mogą wejść samorządy gminne, powiaty, jak i samorząd wojewódzki - w zależności od zakresu jego działania. Zadania jakie będzie pełnił Związek ZIT, jak też jego forma prawna uzależnione będą od stopnia powierzenia zadań w zarządzaniu RPO. W sytuacji powierzenia pełnej delegacji zadań instytucja reprezentująca ZIT powinna mieć silne umocowanie prawne np. związek międzygminny. Natomiast przy minimalnej delegacji zadań sprowadzającej się do wpływu na wybór projektów do dofinansowania zastosowana może być dowolna forma partnerstwa dopuszczona prawem o mniej sformalizowanej formule np.: stowarzyszenie, porozumienie administracyjne lub inne rozwiązania.


Więcej informacji dotyczących Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych można znaleźć w dokumencie: Zasady uwzględniania wymiaru miejskiego polityki spójności UE, w tym realizacja Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych.

Zobacz też: Ekspertyza: Zasady Realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce, Ireneusz Ratuszniak, Centrum Doradztwa i Rozwoju Kompetencji