Publicystyka - ngo.pl

Dotychczas w ramach II edycji Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego realizowanych jest pięć programów, które Darczyńcy zatwierdzili wiosną tego roku. 6 grudnia 2012 r. podpisano umowy ws. kolejnych pięciu programów:

• Ochrona różnorodności  biologicznej i ekosystemów;
• Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych;
• Poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości;
• Wsparcie służby więziennej, w tym sankcji pozawięziennych;
• Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć.

W sumie w Polsce ma być realizowanych 17 programów.

Aktualnie na podpisanie umów oczekują jeszcze kolejne trzy programy - dwa w obszarze zdrowia i jeden dotyczący ochrony kulturowego dziedzictwa. Cztery kolejne programy (z zakresu: efektywności energetycznej, technologii CCS, współpracy w obszarze Schengen) są wciąż na etapie oceny Darczyńców.

Czego dotyczą zatwierdzone ostatnio programy?

Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów
Projekty, które będą realizowane w ramach tego programu, będą dotyczyć:

• zarządzania oraz monitorowania obszarami Natura 2000;
• poprawy warunków środowiskowych dla gatunków na obszarach Natura 2000;
• wzrost odporności rodzimych ekosystemów przed presją inwazyjnych gatunków obcych;
• zwiększenie świadomości społecznej na temat różnorodności biologicznej;
• promowanie postaw proekologicznych.

Planuje się przeprowadzenie dwóch naborów wniosków. Nabory będą ogłaszane przez Ministerstwo Środowiska we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Oba konkursy mają zostać ogłoszone w I kwartale 2013 r. Nabory będą się różnić wielkością dofinansowania („duże” i „małe” projekty), a także kategorią podmiotów, które będą mogły ubiegać się o dofinansowanie. Duże projekty (od 170 000 do 800 000 euro) będą mogły być realizowane przez m.in.: jednostki samorządu terytorialnego i ich stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, Lasy Państwowe, nadleśnictwa, firmy prywatne, parki krajobrazowe, rezerwaty, parki narodowe, instytucje naukowe. Natomiast, o dofinansowanie projektów „małych” (od 50 000 do 250 000 euro) będą mogły się starać jedynie organizacje pozarządowe.
Ponadto realizowany będzie jeden projekt predefiniowany (czyli z góry określony) pt. "Różnorodność biologiczna i działania na rzecz ekosystemów”. W ramach projektu zostanie przeprowadzena ogólnopolskiea kampania informacyjna nt. różnorodności biologicznej.

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć
Program będzie miał na celu:

• zwiększenie wiedzy na temat zjawiska przemocy w rodzinie;
• podnoszenie świadomości i wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie;
• podnoszenie kompetencji i profesjonalizacja służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie;
• zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych – edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie;
• działania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
• dostosowanie istniejącej infrastruktury instytucjonalnej do potrzeb osób dotkniętych przemocą w rodzinie.

Pierwsze cztery zadania będą realizowane przez następujące podmioty: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości oraz Centralnym Zarządem Służby Więziennej. Nie będzie naborów wniosków na projekty związane z tymi zadaniami.
Natomiast ostatnie dwa zadania będą realizowane poprzez projekty wyłonione w naborze wniosków. Planuje się przeprowadzenie jednego naboru dla jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych, które zajmują się udzielaniem bezpośredniej pomocy.
Na program przeznaczono 3 529 412 euro, w tym 3 mln euro z funduszy EOG.
 
Więcej informacji nt. programu Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć

Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych
Celem programu jest poprawa efektywności i jakości monitoringu środowiska.  
Program będzie realizowany głównie poprzez cztery projekty predefiniowane, przy czym przewiduje się również przeprowadzenie naboru wniosków.
Projekty predefiniowane będą miały na celu m.in. zakup urządzeń pomiarowych i wyposażenia laboratoryjnego Inspekcji Ochrony Środowiska. Zostanie też opracowany model baz przestrzennych dotyczących środowiska przyrodniczego. Program będzie też wspierał służby geodezyjne i kartograficzne.
Nabór wniosków będzie dotyczył projektów wzmocnienia instytucjonalnego administracji ochrony środowiska w odniesieniu do zintegrowanego planowania i kontroli.
Za realizację programu odpowiada Ministerstwo Środowiska we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W realizację jest też zaangażowana norweska Agencja ds. Klimatu i Zanieczyszczeń (Climate and Pollution Agency). 
Na program przeznaczono 17 647 059 euro, w tym 15 mln euro z funduszy EOG.

Poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości
Program będzie dotyczyć m.in.: informatyzacji sądów, wsparcia dla osób pokrzywdzonych przestępstwem, a także promowania alternatywnych metod rozwiązywania sporów. W programie będą realizowane wyłącznie projekty predefiniowane (nie będzie naboru wniosków).
Za realizację tego celu będzie odpowiedzialne Ministerstwo Sprawiedliwości. Ministerstwo będzie współpracować z Norweską Krajową Administracją Sądów (Norwegian National Courts Administration). 
Na wsparcie wymiaru sprawiedliwości przeznaczono 16 470 589 euro, w tym 14 mln euro z Norwegii.

Więcej informacji nt. programu Poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości



Wsparcie służby więziennej, w tym sankcji pozawięziennych
Program będzie dotyczył poprawy systemu więziennictwa w Polsce. Nacisk zostanie położony na zwiększenie kompetencji zarówno osadzonych, jak i pracowników i funkcjonariuszy Służby Więziennej. Ponadto, program będzie promował częstsze stosowanie rozwiązań alternatywnych aniżeli kara pozbawienia wolności. Program będzie realizowany wyłącznie poprzez projekty predefiniowane (nie będzie naboru wniosków).
Za realizację programu jest odpowiedzialny Centralny Zarząd Służby Więziennej, który będzie współpracował z Norweskimi Służbami Więziennymi (Norwegian Correctional Services).
Wartość programu to 15 294 118 euro, w tym 13 mln euro grantu Norwegii.

Więcej informacji nt. programu Wsparcie służby więziennej, w tym sankcji pozawięziennych

Programy zatwierdzone do tej pory:

Promocja różnorodności w kulturze i sztuce w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego
Program wspiera inicjatywy kulturalne i artystyczne, realizowane przez artystów polskich i artystów z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii. Projekty dotyczą: muzyki, sztuk scenicznych, plastyczne, archiwów i dokumentacji historii. Od 15 czerwca do 15 października 2012 r. miał miejsce pierwszy nabór wniosków na kwotę blisko 5 mln euro. Złożono 133 wnioski, które obecnie są oceniane. Kolejny nabór wniosków planowany jest na I/II kwartał 2013 r.
Więcej na stronie Operatora programu


Lokalne i regionalne inicjatywy na rzecz zmniejszenia nierówności i promowania spójności społecznej
Program będzie wspierał m.in. współpracę miast i regionów. Rezultatami programu będą m.in. opracowane strategie rozwoju dla całego obszaru miejskiego, a także plany operacyjne. W realizację programu zaangażowany jest Związek Miast Polskich i jego odpowiednik w Norwegii (Związek Władz Lokalnych i Regionalnych). Otwarty nabór wniosków w ramach programu planowany jest na styczeń 2013 r.
Więcej na stronie Operatora programu

Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy
Program ma na celu wymianę studentów oraz pracowników wyższych uczelni pomiędzy Polską a państwami-darczyńcami, a także promowanie współpracy pomiędzy instytucjami w sferze edukacji (pomiędzy Polską a Darczyńcami). Najbliższy nabór zostanie ogłoszony na początku 2013 r.
Więcej na stronie Operatora programu


Norwesko-Polska Współpraca Badawcza
Program wspiera polsko-norweską współpracę badawczą. 30 listopada zakończono tzw. główny nabór wniosków z alokacją blisko 39 mln euro. Obecnie (do 31 stycznia 2013 r.) trwa nabór projektów skierowany do kobiet - naukowców.
Więcej na stronie Operatora programu

Globalny fundusz na rzecz godnej pracy i dialogu trójstronnego
Program realizowany jest bezpośrednio przez darczyńców. Celem programu jest promowanie dialogu społecznego dotyczącego kwestii godnej pracy. Ponadto wspierana jest współpraca trójstronna pomiędzy organizacjami pracodawców, związkami zawodowymi i władzą publiczną we wspieraniu sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego.
Więcej na stronie Operatora programu