Publicystyka - ngo.pl

Grzegorz Piskalski i Marta Bełza z Fundacji Centrum CSR.PL przypominają, że społeczna odpowiedzialność firm nie jest filantropią. Mimo że brzmi to jak „oczywista oczywistość”, dobrze, że raz na jakiś czas ktoś próbuje wprowadzić porządek w terminologii i politykach działań prowadzonych przez biznes. Jak już porządkujemy pojęcia, warto też wyjaśnić, że filantropia nie ma nic wspólnego ze sponsoringiem, a sponsor to nie darczyńca.

Co jest, a co nie jest filantropią

Społeczna odpowiedzialność biznesu to sposób, w jaki firmy prowadzą biznes, jak objawia się ich odpowiedzialność w takich obszarach jak zatrudnienie, relacje z dostawcami, wpływ na środowisko i społeczność lokalną, płacenie podatków, etyka reklamy itd. W marketingu, który jest działalnością biznesową, mieści się sponsoring – promocja sponsora prowadzona przez inny podmiot w zamian za świadczenie na rzecz sponsorowanego, na przykład klubu sportowego. W filantropii wzajemnych świadczeń nie ma. Filantropia to działania, których celem są korzyści społeczne, a nie zysk firmy. Sponsoring nie zastąpi CSR-u, CSR nie zastąpi filantropii, filantropia nie zastąpi sponsoringu.

Jako Forum Darczyńców – organizacja ekspercka zajmująca się między innymi społecznym zaangażowaniem przedsiębiorstw – uczulamy firmy na to, aby swoje działania filantropijne starannie wyodrębniały ze swojej działalności biznesowej, na przykład w postaci fundacji korporacyjnej. Służy to zarówno biznesowi, który może się skupić na wypracowywaniu zysku (w sposób odpowiedzialny), jak też podniesieniu efektywności swoich działań społecznych, ich uporządkowaniu i zwiększeniu przejrzystości. Między innymi o tym mówią standardy działania fundacji korporacyjnych.

Profesjonalizm działań społecznych

Firma może zaprosić swoich pracowników, aby przyłączyli się do jej działań społecznych, na przykład poprzez wolontariat pracowniczy czy program dobrowolnych darowizn na rzecz fundacji powołanej przez firmę lub innych organizacji pozarządowych. Tego typu działania od kilku lat bardzo mocno rozwijają się w polskich firmach i przynoszą coraz lepsze rezultaty. Można to stwierdzić, gdyż firmy coraz częściej prowadzą ewaluacje i sprawdzają efektywność swoich inwestycji w społeczeństwo. Jak czytamy w artykule Grzegorza Piskalskiego i Marty Bełzy, „przedsiębiorstwa często autonomicznie określają, które problemy społeczne rozwiązywać i w jaki sposób. Menadżerowie czy prezesi nie mają mandatu, żeby podejmować takie decyzje”. Uważamy, że niezwykle istotne jest osadzenie działalności filantropijnej firmy w realnych problemach społecznych, jednak menadżerowie i prezesi, którzy zarządzają firmami i są odpowiedzialni za ich finanse, mają prawo do decydowania, którymi z tych problemów się zajmą. Istotne jest odpowiedzialne podjęcie takiej decyzji, rzetelne uzasadnienie wyboru obszaru, poparcie go diagnozami społecznymi. I do tak kompleksowego podejścia, poznania problemu, z którym filantrop chce się zmierzyć, oraz wyznaczania sobie określonych celów gorąco zachęcamy, nie tylko biznes, ale wszystkich społecznie zaangażowanych.

Odnosząc się do dalszych stwierdzeń w artykule: „Fundacje korporacyjne nie mogą prowadzić szantażu moralnego i sprawiać wrażenia, że są bardziej skuteczne od państwa, wchodząc w jego rolę. Nie mogą stanowić konkurencji dla społeczeństwa obywatelskiego”, warto podkreślić, że można tylko życzyć sobie, abyśmy mieli jak największą liczbę podmiotów działających na rzecz pożytku publicznego, gdyż potrzeb nigdy nie zabraknie, a zaangażowanie biznesu w rozwiązywanie problemów społecznych często pomaga również mniejszym organizacjom w skuteczniejszym i bardziej stabilnym działaniu. Zresztą, przecież sektor biznesu także wpisuje się w społeczeństwo obywatelskie. W nowoczesnym państwie o ustroju demokratycznym pożądaną sytuacją jest współdziałanie i uzupełnianie się różnych podmiotów w celu rozwiązywania problemów społecznych. Rolą filantropów (zarówno indywidualnych, jak i korporacyjnych darczyńców) jest działanie w tych sferach, w których nie sięga interwencja publiczna albo jest ona niewystarczająca. Współdziałanie trzech sektorów: publicznego, prywatnego i pozarządowego to ogromny potencjał, który jest szansą na efektywniejsze rozwiązywanie problemów dzisiejszego świata.

Potrzebujemy biznesu

Strategiczne myślenie o filantropii przez biznes przejawia się też w licznych partnerstwach zawieranych z innymi organizacjami, do czego zachęca również Fundacja Centrum CSR.PL. Należy jednak pamiętać o tym, że to nie rodowód NGO-sowy czy biznesowy świadczy o profesjonalizmie i eksperckości. Dzielenie świata na zły biznes i dobre NGO czy skostniałe instytucje publiczne lub odwrotnie (zależnie od punktu widzenia) to droga uprzedzeń, zamykająca możliwości współpracy w realizacji dobrych pomysłów. A warto po raz kolejny przypomnieć, że przy kończących się środkach strukturalnych oraz coraz większej rywalizacji organizacji pozarządowych o środki publiczne, biznes ma szansę stać się jednym z ważniejszych partnerów i źródeł finansowania działań obywatelskich. Ostrożność w relacji z biznesem (jak i wszystkimi innymi podmiotami) nigdy nie zawadzi, a najlepszym zabezpieczeniem jest wiedza i rzetelne poznanie swojego ewentualnego darczyńcy i partnera.

Zgadzając się całkowicie ze stwierdzeniem, że każda firma powinna prowadzić biznes w sposób odpowiedzialny, nie traktujmy filantropii jako „dodatku” do biznesu. Filantropia korporacyjna to wyraz postawy obywatelskiej przedsiębiorców, którzy postawili sobie cele społeczne i w ich osiąganie inwestują wypracowane przez firmy zyski. Takie firmy-obywatele to sojusznicy dobrej sprawy.

Masz zdanie? Czekamy na Wasze głosy (maks. 4500 znaków) plus zdjęcie na adres:redakcja@portal.ngo.pl.

Agata Tomaszewska – koordynatorka projektów w Forum Darczyńców, organizacji zrzeszającej fundacje i stowarzyszenia grantodawcze, która od jedenastu lat działa na rzecz rozwoju filantropii instytucjonalnej w Polsce.

Opr.: Ignacy Dudkiewicz, opinie.ngo.pl (ignacy.dudkiewicz@portal.ngo.pl)

Czym żyje III sektor w Polsce? Jakie problemy mają polskie NGO? Jakie wyzwania przed nim stoją. Przeczytaj debaty, komentarze i opinie. Wypowiedz się! Odwiedź serwisopinie.ngo.pl.

Biznes ma szansę stać się jednym z ważniejszych partnerów i źródeł finansowania działań obywatelskich.