Publicystyka - ngo.pl

Portal
organizacji
pozarządowych
Serwisy regionalne
Warszawa
Narzędzia ngo.pl
Wpłacam Pożytek

Wyszukiwarka i logowanie

Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl. Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Prośba o wpłatę darowizny na Twój portal ngo.pl prowadzony przez Stowarzyszenie Klon/Jawor.

Fani Inicjatywy Lokalnej na Dolnym Śląsku

Dominika Chylińska

Sześć inicjatyw lokalnych w sześć miesięcy – tak można podsumować pewien krótki, ale intensywny proces w projekcie „Fani Inicjatyw Lokalnych”, który powoli zmierza do końca. Będzie to oczywiście happy end, a zaangażowane w jego realizację dolnośląskie gminy nie zamierzają na tym poprzestać. Ciąg dalszy nastąpi…

Realizatorki projektu oraz mieszkańcy sześciu dolnośląskich gmin, które wzięły w nim udział spotkali się we Wrocławiu podczas Forum Inicjatywy Lokalnej. Symboliczna data, czyli piątek trzynastego, tym razem nie miała nic wspólnego z pechem.

Reklama

Chociaż inicjatywa lokalna, jako forma współpracy mieszkańców z samorządem, została wprowadzona do „Ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie” już trzy lata temu, to nadal w niewielu gminach korzysta się z tej możliwości. Ostatnie badania przeprowadzone przez Fundację im. Stefana Batorego pokazały, że tylko w kilkudziesięciu gminach w całej Polsce przyjęto uchwały o realizacji inicjatyw lokalnych. Dodatkowo należy pamiętać, że niektóre samorządy na fali nowelizacji Ustawy z 2010 roku podjęły stosowne uchwały, które okazały się być jedynie martwymi zapisami.

Przyczyny tego stanu rzeczy są różne. Dyskutowano o nich m.in. podczas ostatniego, wrześniowego Ogólnopolskiego Forum Pełnomocników ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi. Urzędnicy często obawiają się kosztownych pomysłów mieszkańców, którym nie będą w stanie sprostać. Czasami niesłusznie zakładają też, że realizacja inicjatyw lokalnych będzie się wiązała ze zwiększeniem gminnych budżetów, na które ich po prostu nie stać.

Jednak dobra wola i świadomość, jak ważna jest współpraca samorządu z mieszkańcami coraz mocniej wybrzmiewają w działaniach urzędów. Przez ostatnie pół roku na mapie Dolnego Śląska dało się wyraźnie zauważyć zwiększenie wskaźnika „lokalnej aktywności na kilometr kwadratowy”. Wszystko to za sprawą projektu „Fani Inicjatywy Lokalnej” (współfinansowanej przez Fundusz Inicjatyw Obywatelskich) i jego realizatorek z Regionalnego Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych.

Kilka miesięcy spotkań, szkoleń i kompleksowego merytorycznego wsparcia RCWIP z jednej strony oraz świeże pomysły i chęć posłuchania głosu swoich mieszkańców po stronie kilku dolnośląskich samorządów przyniosło bardzo wymierne efekty.

Oddajmy głos samych realizatorkom oraz gminom zaangażowanych w projekt:

Przedstawiciele sześciu gmin zaangażowanych w projekt nie mają wątpliwości, że inicjatywa lokalna jest świetnym narzędziem do prowadzenia partnerskiego dialogu ze swoimi mieszkańcami. Tak podsumowali swoje bardzo świeże doświadczenie w tym zakresie:

Międzybórz (w ramach inicjatywy lokalnej zorganizował Święto Grzyba, podczas którego bawiło się prawie 500 mieszkańców całej gminy):
W naszym przypadku najważniejsze jest nie tylko to, co w wyniku realizacji inicjatywy lokalnej zostało zrobione – jej namacalne, wymierne efekty. Równie ważna jest integracja mieszkańców i ta świadomość, że możemy na siebie liczyć. Można powiedzieć, że miasto wyszło do wsi – mieszkańcy sołectw aż się wyrywali, by dać coś od siebie.
Świeradów Zdrój postawił na ekologię. Inicjatywa lokalna obejmowała szkolenia z zakresu segregowania śmieci, druk naklejek na kosze na śmieci wraz z instrukcją segregacji oraz happeningi zorganizowane przez młodzież, których ideą było zwrócenie uwagi na konieczność dbania o nasze najbliższe środowisko.
Realizując inicjatywę lokalną możemy przede wszystkim dowiedzieć, czego tak naprawdę potrzebują mieszkańcy. Możemy ich też zaangażować. Gmina często realizuje drogie, strategiczne projekty i zadania. Inicjatywa lokalna daje przestrzeń na to, by to sami mieszkańcy mogli uzupełniać działania samorządu, realizując działania nie wymagające tak dużego nakładu kosztów. Poza tym realizacja inicjatywy pozytywnie wpływa na to, co najważniejsze –czyli integrację społeczną.
Prusice – w tej gminie w ramach inicjatywy lokalnej mieszkańcy wspólnie usypali różany skwer w jednym z sołectw.
Najważniejsze, co możemy powiedzieć to: „Weźcie sprawy w swoje ręce. To, co się wam uda zrobić to zostanie, a dodatkowo ludzie wyjdą z domów”. Chcę też powiedzieć mieszkańcom, żeby nie bali się rozmawiać z urzędnikami. Często pomiędzy nimi jest dystans – dobrze byłoby to w końcu przełamać. Należy mieszkańców zachęcać do współpracy, nie obawiać się ich pomysłów.
Dzierżoniów – w gminie postanowiono zrealizować imprezę integracyjną, podczas której spotkali się mieszkańcy, a które było też okazją do podsumowania działalności młodego partnerstwa lokalnego.
Nie ma nic bardziej wartościowego od współpracy gminy ze swoimi mieszkańcami. Inicjatywa lokalna służy budowaniu społeczeństwa obywatelskiego – przedstawiciele władzy samorządowej nie mogą obawiać się podzielenia swoją władzą. Dzięki inicjatywom można też zrealizować wiele działań tak naprawdę niewielkim nakładem finansowym. To równocześnie sposób na promocję gminy.
Brzeg Dolny – w ramach inicjatywy lokalnej powstał Integracyjny Klub Międzypokoleniowy oraz przeprowadzono warsztaty fotograficzne.
Zaprosiliśmy do współpracy Środowiskowy Dom Pomocy Społecznej – jego niepełnosprawni pensjonariusze wnieśli tyle swojego zaangażowania i radości do tej inicjatywy, że chyba właśnie to spotkanie z nimi dało nam najwięcej. Ich radość, spontaniczność i emocje – to największa zachęta do kontynuowania tej inicjatywy.
Wleń – inicjatywa lokalna stała się okazją do przygotowań mieszkańców w kontekście przyszłorocznych obchodów 800-lecia miasta. (Wleń ma się czym poszczycić – na jego terenie znajduje się najstarszy w Polsce murowany zamek). Z tej okazji przygotowywanych jest osiem tablic upamiętniających osiem wieków historii Wlenia.
Inicjatywa lokalna oznacza dla nas przede wszystkim wysoką świadomość organizacji przestrzeni publicznej. Mówimy tu o przestrzeni opartej na synergii, w której ludzie, mieszkańcy mają duży wpływ na to, co się w niej dzieje. Kreatywność, świeżość są po naszej, mieszkańców stronie – ale sama ustawa pozwala na ich uporządkowanie. Wymiarem partycypacyjnego charakteru inicjatywy lokalnej są narzędzia służące budowaniu integracji społecznej, dialogowi między samorządem, organizacjami pozarządowymi oraz mieszkańcami.

Inicjatywa lokalna angażuje wszystkie zainteresowane strony: zarówno samorząd jak i mieszkańców, również tych niechętnie na co dzień wychodzących przed szereg i dzielących się swoimi pomysłami. Ważne miejsce zajmują w tym dialogu organizacje pozarządowe. Chociaż w realizacji samej inicjatywy NGO-sy mogą jedynie „użyczać” swojej formy prawnej dla mieszkańców, chcących zrealizować swój pomysł, to właśnie organizacje pozarządowe są głosem mieszkańców w wielu niewielkich gminach (szczególnie wiejskich).

Tylko dwie spośród sześciu gmin biorących udział w projekcie, miało wcześniej podjęte uchwały o inicjatywie lokalnej. Jednak mimo tego, mieszkańcy nie zgłaszali inicjatyw. Dużą rolę odgrywa tu samorząd, który powinien zachęcać mieszkańców i promować to narzędzie, które umożliwia wspólną realizację zadań publicznych. Pozostałe gminy przeszły cały proces prowadzący od podjęcia stosownej uchwały (poprzedzone szkoleniami i spotkaniami), demokratycznego wyboru wśród kilku zgłoszonych inicjatyw aż po samą ich realizację.

– Realizując projekt chciałyśmy przede wszystkim zachęcić mieszkańców do korzystania z mechanizmu inicjatywy lokalnej. Muszę przyznać, że kiedy pisałyśmy „Fanów…” , nie do końca zdawałyśmy sobie sprawę, że pomoc w doprowadzeniu do podjęcia czterech uchwał dotyczących realizacji inicjatyw lokalnych w pół roku jest bardzo ambitnym zadaniem. Tylko dwie gminy miały tę drogę już za sobą. I mogły się skupić na samej inicjatywie. Ale wszystko się udało. Najważniejsze jest to, że udało się zachęcić tak wielu mieszkańców do podjęcia trudu napisania wniosku o inicjatywę lokalną, a następnie do realizacji inicjatyw. Mamy nadzieję, że te osoby, które wzięły udział w projekcie będą ambasadorami inicjatywy i zachęcą do niej innych – mówi Marta Borowiec – Salwa, koordynatorka projektu „Fani …”.

Inicjatywa lokalna, w swojej idei zbliżona do budżetu partycypacyjnego czy obywatelskiego dosyć powoli przebija się w świadomości i mieszkańców i przede wszystkim samorządowców. Trzeba jednak pamiętać że to, co od trzech lat funkcjonuje pod nazwą „inicjatywa lokalna” tak naprawdę wiele gmin stosuje od dawna w ramach tzw. czynu społecznego (szczególnie w małych miejscowościach, w których i mieszkańcy i urzędnicy bardzo dobrze się znają). Wprowadzenie formalnych rozwiązań do „Ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie” pozwoliło na pewne formalne uporządkowanie, a przede wszystkim na wskazanie współodpowiedzialności mieszkańców za kształtowanie swojej społeczności lokalnej.

Więcej o zasadach realizacji inicjatywy lokalnej przeczytacie na stronach poradnik.ngo.pl:

Co to jest inicjatywa lokalna?

oraz w poradniku z serii 3W „Jak korzystać z inicjatywy lokalnej” (autor Łukasz Waszak, Centrum OPUS) i poradniku wydanym przez Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT: http://siecsplot.pl/static/upload/inicjatywa_lokalna_krok_po_kroku.pdf

Artykuł powstał w ramach projektu „Fani Inicjatywy Lokalnej”

współfinansowanego przez Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

  • Miniatura zdjęcia 1
  • Miniatura zdjęcia 2

Źródło: informacja własna dolnoslaskie.ngo.pl

Podziel się:
Facebook
Twitter
LinkedIn
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
Prośba o wpłatę darowizny. Wesprzyj Twój portal ngo.pl prowadzony przez Stowarzyszenie Klon/Jawor

Tagi