Dwa sposoby na zlecanie

Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl. Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).

Prośba o wpłatę darowizny na Twój portal ngo.pl prowadzony przez Stowarzyszenie Klon/Jawor.

Publicystyka

Dwa sposoby na zlecanie

Łukasz Komuda

4 lipca 2014

Nowelizacja Ustawy o promocji zatrudnienia dała powiatowym urzędom pracy (PUP) do dyspozycji nowy mechanizm outsourcingu działań aktywizacyjnych. Ale to nie wszystko – wygląda na to, że udrożniony został istniejący w akcie od sześciu lat zapis o zlecaniu aktywizacji, który do tej pory był martwy. Na czym polegają i czym się różnią te dwa sposoby na kontraktowanie?

Grafika Łukasz Komuda (na podstawie fot. Tom Green, źr. wikimedia.org, lic. CC-BY-SA 2.0)

Pomysł, by PUPy zlecały działania aktywizacyjne na zewnątrz nie jest w żadnym stopniu odkrywczy. W wielu krajach publiczne służby zatrudnienia w różnych modelach współpracują i kontraktują usługi aktywizacyjne na rynku, korzystając z doświadczenia firm prywatnych i organizacji pozarządowych. Takie rozwiązanie wiąże się z faktem, że w niewielu państwach służby mają wystarczające kadry, a trudno wskazać takie miejsca na mapie, gdzie publiczne służby mają specjalistów z każdej możliwej dziedziny potrzebnej do efektywnej pracy z osobami z różnorodnymi formami oddalenia od rynku pracy i różnymi potrzebami.

Reklama

W Polsce taką możliwość urzędy uzyskały za sprawą nowelizacji Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która została uchwalona 19 grudnia 2008 roku. Instrument okazał się niewypałem – nie doprowadził bowiem do nawet jednego skutecznie zrealizowanej kontraktacji aktywizacji zawodowej, choć przymiarki ku temu były. Dlaczego tak się stało? Niektórzy urzędnicy postrzegają kontraktowanie jako sposób na to, by czarno na białym udowodnić nieefektywność publicznych służb zatrudnienia (bo muszą zlecać swoją pracę na zewnątrz, bo inni w niektórych dziedzinach wykonują ją lepiej) i z takim argumentem dążyć do ich redukcji lub wręcz całkowitej likwidacji. Ale zapis nie znalazł uznania także ze strony wykonawców. Artykuł 61b Ustawy, opisujący zasady zlecania, zawierał bowiem zapisy, które zniechęcały agencje zatrudnienia do starań o takie zamówienia. W zamian za maksymalnie 150% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej brutto (podawanego przez GUS – w I kwartale wyliczone zostało ono na 3895,31 zł) miały one doprowadzić do zatrudnienia wskazanych bezrobotnych przez co najmniej 12 miesięcy, i to w formule umowy o pracę, a niepowodzenie oznaczało zwrot całości środków otrzymanych na ten cel. Przy takich założeniach nie było chętnych do podjęcia ryzyka.

Reforma, którą przygotowywał wiceminister Jacek Męcina, pierwotnie nie tykała powyższego fragmentu Ustawy, skupiając się na nowej formule zlecania opisanej w nowym rozdziale 13c (rozpoczynaącym się artykułem 66d) – o czym napiszemy poniżej. W toku pracy nad nowelizacją w „starym” artykule 61b pojawiły się jednak następujące zmiany:
- celem stało się zatrudnienie na co najmniej 6 miesięcy*; - zaakceptowane zostały umowy cywilnoprawne**; - zwrot w przypadku niepowodzenia jest proporcjonalny do niespełnienia celu – czyli w przypadku uzyskania zatrudnienia trwającego 3 miesiące, agencja zwraca połowę otrzymanych środków**.

W rezultacie PUPy mają dziś dwie drogi kontraktowania, które porównuje poniższa tabela:

Kwestia	Zlecanie aktywizacji zawodowej poza PUP wg art. 61b (tzw. małe kontraktowanie)	Zlecanie aktywizacji zawodowej poza PUP wg rozdziału 13c (tzw. duże kontraktowanie)
Jaki jest cel zatrudnieniowy zlecania?	nie mniej niż pół roku zatrudnienia w dowolnej formule (mowa o pracę, umowy cywilnoprawne) – nie ma tu opcji podjęcia działalności gospodarczej przez aktywizowanego	nie mniej niż pół roku zatrudnienia (ustawa nie określa form zatrudnienia) lub prowadzenia własnej działalności gospodarczej
Który PUP może skorzystać ze zlecania?	każdy	preferowane są urzędy przeciążone pracą – te, które: - osiągnęły na dzień 31 grudnia roku poprzedniego wskaźnik procentowego udziału pracowników powiatowego urzędu pracy pełniących funkcję doradcy klienta w całkowitym zatrudnieniu na poziomie niższym niż 5 punktów procentowych poniżej średniego procentowego wskaźnika udziału pracowników uzyskanego we wszystkich powiatowych urzędach pracy LUB - osiągnęły wskaźnik liczby bezrobotnych przypadających na jednego pracownika powiatowego urzędu pracy pełniącego funkcję doradcy klienta na poziomie wyższym niż 15% powyżej średniego wskaźnika liczby bezrobotnych uzyskanego we wszystkich powiatowych urzędach pracy
Skąd finansowane będzie zlecanie?	z Funduszu Pracy (FP) – PUP musi ograniczyć działania z użyciem innych instrumentów	z desygnowanej do celów kontraktacji sumy wydzielonej w ramach FP – urzędy nie muszą ograniczać swoich budżetów przeznaczonych na pozostałe instrumenty
Których zarejestrowanych bezrobotnych można przekazać poza urząd do działań zleconych?	Bezrobotni z każdego z trzech profili pomocy, którzy jednocześnie znajdują się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, czyli spełniają jedno z poniższych kryteriów: - nie mają więcej niż 30 lat lub mają więcej niż 50 lat - są długotrwale bezrobotni*** - korzystają ze świadczeń z pomocy społecznej - posiadają co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia lub co najmniej jedno dziecko niepełnosprawne do 18 roku życia - są niepełnosprawni (szacunkowo jedno z powyższych kryteriów spełnia co najmniej 2/3 bezrobotnych)	Długotrwale bezrobotni***, dla których przypisano profil pomocy II lub III (szacunkowo warunek ten spełnia mniej niż połowa wszystkich zarejestrowanych)
Ilu bezrobotnych PUP przekazuje do działań zleconych?	dowolna liczba – począwszy od 1	nie mniej niż 200
Kto może starać się o taki kontrakt?	każdy podmiot mający status agencji zatrudnienia
Jaki jest schemat procesu zlecania?	zainteresowany PUP zgłasza sprawę do Starosty, wyłania w drodze konkursu agencję-wykonawcę – stosowanie Ustawy o zamówieniach publicznych nie będzie konieczne przy małych zleceniach	Wojewódzki Urząd Pracy (WUP) według podanych wyżej preferencji wyboru PUPów kompletuje grupę bezrobotnych z jednego lub większej liczby powiatów; umowę podpisuje Marszałek województwa, który w ramach Ustawy o zamówieniach publicznych wyłania agencję zatrudnienia, które będzie realizować umowę
Czy możliwe będzie podzlecanie działań aktywizacyjnych?	tak (choć może zostać wykluczone w umowie!) – jednak zakładając, że umowy będą dotyczyły niewielkich grup bezrobotnych podzlecanie jest mało prawdopodobne	tak – będzie niemal pewne ze względu na to, że duża grupa bezrobotnych zawierać będzie osoby o zróżnicowanych potrzebach
Jaka jest maksymalna kwota wynagrodzenia agencji?	150% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej obowiązujące w dniu zawarcia umowy o świadczenie działań aktywizacyjnych	300% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej obowiązujące w dniu zawarcia umowy o świadczenie działań aktywizacyjnych
Kiedy i w jakich porcjach agencja otrzymywać będzie środki za realizację umowy?	- nie więcej niż 30% po podpisaniu umowy - nie mniej niż 50% po rozliczeniu umowy	- 20% po dokonaniu diagnozy sytuacji zawodowej bezrobotnego i zaprojektowaniu działań aktywizacyjnych mających na celu podjęcie przez bezrobotnego odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej - 20% już 14 dni po podjęciu pracy lub działalności gospodarczej - 30% już 90 dni po podjęciu i kontynuowaniu pracy lub działalności gospodarczej - 30% już 180 dni po podjęciu i kontynuowaniu pracy lub działalności gospodarczej
Czy do bezrobotnych objętych zleceniem kierowane są inne formy działań aktywizacyjnych?	nie

Źródło: opracowanie własne

Jak widać obie ścieżki różnią się dość istotnie, co daje nadzieję, że proces zlecania aktywizacji zawodowej poza urzędami pracy w końcu ruszy. Czekają na to agencje zatrudnienia, wiele urzędów pracy, a przede wszystkim – bezrobotni, którym w wielu przypadkach PUPy nie mogły zaoferować zbyt wiele.

Warto przy tym podkreślić, że choć przepisy nie wyróżniają w żaden sposób organizacji pozarządowych, to zarówno samorząd powiatowy w „starym” modelu zlecania opartym o art. 61b, jak i samorząd wojewódzki przy „nowym” modelu mógłby DOBROWOLNIE podjąć decyzję o zastosowaniu przy kontraktacji Ustawy o pożytku publicznym. O możliwość taką Fundacja Imago pytała wiele miesięcy temu Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej i otrzymała oficjalne potwierdzenie jego legalności. Wymagałoby ono oczywiście konieczność dostosowania procedur do brzmienia obu Ustaw (o promocji zatrudnienia i o pożytku publicznym), zatem na preferencje mogłyby liczyć wyłącznie te NGOsy, która mają status agencji zatrudnienia – jednak byłby to krok w stronę spełnienia postulatów lepszej koordynacji działań i zacieśnienia współpracy pomiędzy publicznymi służbami zatrudnienia a trzecim sektorem prowadzącym działania aktywizacyjne.

Czy któryś z samorządów odważy się skorzystać z takiej opcji? Czy w ogóle zlecanie ruszy i która droga okaże się dla urzędów pracy łatwiejsza do pokonania? O tym przekonamy się nie prędzej niż za rok lub dwa.

Łukasz Komuda lkomuda@fise.org.pl

Zmiana wprowadzona dzięki pracom Sejmowej Podkomisji ds. Rynku Pracy, której sprawozdanie zostało złożone 6 lutego 2014 roku.

** Zmiana wprowadzona dzięki pracom Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, której sprawozdanie zostało złożone 20 lutego 2014 roku.

*** W rozumieniu Ustawy osobą długotrwale bezrobotną jest osoba bezrobotna pozostającego w rejestrze PUP łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych.

Źródło: FISE

Podziel się:

Facebook

Twitter

Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.

Prośba o wpłatę darowizny. Wesprzyj Twój portal ngo.pl prowadzony przez Stowarzyszenie Klon/Jawor

Publicystyka - ngo.pl

Dwa sposoby na zlecanie

Tagi

Komentarze