Publicystyka - ngo.pl

Już niedługo Złoty Gołąb przejdzie w nowe ręce! Decyzja o przekazaniu nowemu laureatowi tej wspaniałej nagrody, którą otrzymaliśmy w ubiegłym roku od zespołu Na Górze zostanie ogłoszona w lipcu podczas Wioski Teatralnej. Kapituła nagrody, w której skład obok Erdmute i Wacława Sobaszków znaleźli się Magdalena Hasiuk-Świerzbińska, Dominika Bremer, Barbara Michera i Joanna Drzewiecka-Kozielska nominowała 11 kandydatów do nagrody: twórców, aktywistów, animatorów, pedagogów i zespół teatralny. Wszyscy nominowani wnieśli znaczący wkład w poszanowanie i obronę praw człowieka, wybór będzie zapewne bardzo trudny.

Oto lista nominowanych:

Michał Chomiuk – legenda polskiego ruchu antykłusowniczego. Aktywista ekologiczny, pisarz i malarz, zaangażowany w działalność Obozu dla Puszczy. Założyciel stowarzyszenia Zielona Swoboda, które zajmowało się ochroną przyrody Doliny Dolnego Wieprza i powiatu lubartowskiego oraz prowadziło warsztaty przyrodnicze dla dzieci i młodzieży. Zbieracz legend i podań, aktualnie przygotowuje książkę złożoną z opowieści z okolic Puszczy Białowieskiej.

Alina Czyżewska – aktorka, aktywistka ruchów miejskich i ruchu na rzecz uchodźców. Autorka i koordynatorka programów społeczno-artystycznych dla osób niepełnosprawnych z Domów Pomocy Społecznej, dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, warsztatów międzynarodowych. Na podstawie własnych doświadczeń z pobytu w obozie dla uchodźców na wyspie Lesbos, (skąd pisała publikowane w „Gazecie Wyborczej” „Listy do Jarka i Beatki”) prowadzi „lekcje o uchodźcach”, objeżdżając szkoły w całym kraju.

Marcin Kostyra – pedagog resocjalizacyjny, dramaturg, reżyser, arteterapeuta, instruktor dramy, nauczyciel etyki, tangsudoka. Od 2013 prowadzi w Miejskim Ośrodku Wychowawczym nr 4 w Warszawie „Teatr Moralnego Niepokoju”, w którym stosuje autorską metodę resocjalizacji. Chłopcy, uznani przez sąd rodzinny za zdemoralizowanych, po przebyciu trudnej wewnętrznej drogi, pytają widza o granice między dobrem a złem, zasiewają tym samym niepokój i „rozbrajają” wiele społecznych stereotypów. Teatr zrealizował siedem autorskich spektakli, był wielokrotnie nagradzany. Najnowsze przedstawienie „Chcę żyć”, traktujące o homofobii i agresji rówieśniczej jest dedykowane pamięci Kacpra Zasady – nastolatka, który odebrał sobie życie w obliczu agresji rówieśników.

Teatr Kryly Khalopa (znany do 2013 roku pod nazwą „Svabodny”) – stworzył 12 spektakli, w tym pięć ulicznych, do tekstów m.in. D. Charmsa, Y. Kupały, F. Kafki, oraz spektakl pt. „Czernobyl” na podstawie własnych badań terenowych w strefie czarnobylskiej. Łączy sztukę i aktywizm, stwarzając niezależną platformę twórczych działań, oraz przeciwstawiając się politycznej opresji, a także społecznej pasywności i depresji. Od początku działa w Brześciu, ale rezonans jego działalności sięga całej Białorusi, krajów sąsiednich i Europy. W 2016 r. Teatr Kryły Hałopa rozpoczął projekt Brest Stories Guide – cykl spektakli dokumentalnych w przestrzeni miasta, którego pierwsza część opowiada o zamordowaniu żydowskich mieszkańców.

Marek Kurkiewicz – aktor, reżyser, animator kultury, działacz społeczny. Po wieloletniej pracy w gdańskim Teatrze Snów założył w 2012 roku w Dzierzgoniu zaangażowany w pracę na rzecz społeczności lokalnej Teatr 3.5 i trzy lata później Wytwórnię Kultury BO-TAK. Poprzez organizowanie – na przekór niesprzyjającym warunkom ekonomicznym – wielu warsztatów, spotkań i różnego rodzaju wydarzeń artystycznych Teatr i Wytwórnia stały się inkubatorem lokalnej, oddolnej kreatywności i bezinteresownych akcji na rzecz wiejskich społeczności lokalnych. Teatr 3.5 zrealizował wiele przedstawień prezentowanych w Polsce i w Europie, zarówno w salach teatralnych, jak i w plenerze. Znaczenie szczególne ma praca Sztetl-Welt poświęcona tematowi uchodźców.

Agnieszka Piasecka – teatrolożka, absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, dramaterapeutka i arteterapeutka. Swoje działania kuratorskie, redaktorskie, naukowe i twórcze koncentruje w obszarze projektów artystycznych przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu: przede wszystkim wokół sztuki osób z niepełnosprawnościami. Od 1995 roku jest dyrektorką artystyczną Międzynarodowego Biennale „Terapia i Teatr” w Łodzi. Współtworzyła bogaty program festiwalu złożony z warsztatów, seminariów, pokazów pracy i przedstawień najwybitniejszych zespołów artystów z niepełnosprawnościami z Polski i zza granicy. Autorka i koordynatorka wielu szkoleniowych projektów wspierających osoby pracujące na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Obecnie w Toruniu tworzy przedstawienia z grupą dzieci i młodzieży z zespołem Downa. Współredaktorka książek: Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych (2006) oraz Spektakl jako wydarzenie i doświadczenie (2013).

Jerzy Słomiński, pseudonim Słoma – bębniarz, architekt, aktywista. "Słomę" można uznać za prekursora gry na bębnach w Polsce, jest również autorem tekstów. Śpiewa, grywa na mandolinie, perkusji i akustycznej gitarze. (m.in.: Brygada Kryzys, Izrael, Na Zdrowie, Orkiestra Razem…). Założył muzyczną społeczność, złożoną z ok. dwudziestu rodzin w Dąbrówce k. Lublina. Zajmuje się też alternatywnym budownictwem. Znaczącym osiągnięciem „Słomy” jest inicjatywa Światowych Dni Pokoju – niekomercyjnego festiwalu muzycznego o unikalnej formule spotkania. Realizowane już od ośmiu lat wydarzenie nawiązuje do międzynarodowej inicjatywy Peace One Day (Narody Zjednoczone ustanowiły 21 września Międzynarodowym Dniem Pokoju).

Olga Ślepowrońska – terapeutka i animatorka. Od dziesięciu lat realizuje na świecie międzynarodowy projekt Czujczuj. W jego ramach za pomocą technik arteterapeutycznych zajmuje się edukacją emocjonalną w kontekście porozumienia między kulturami. Posiada wyjątkowy dar uruchomienia w swoim otoczeniu chęci pomagania innym. Dzięki temu stała się inicjatorką wielu działań na rzecz dzieci w mikrospołecznościach etnicznych w Europie i na Bliskim Wschodzie takich jak Romowie, Kurdowie i ludy byłego ZSRR oraz w obozach dla uchodźców. Spektakularnym osiągnięciem było m.in. zbudowanie społecznym wysiłkiem upcyklingowego placu zabaw w Jordanii. Kulturę narodów, z którymi działa przybliża polskim dzieciom podczas zajęć podróżniczych i zajęć kulinarnych w szkołach, przedszkolach i Domach Kultury. W ramach jej projektu „Historie kuchenne” uchodźczynie i uchodźcy uczą w polskich szkołach gotować opowiadając równocześnie o swojej kulturze.

Rafał Urbacki – choreograf, tancerz, reżyser. Autor ponad 50 projektów tożsamościowych, społecznych i partycypacyjnych, choreodokumentów, instalacji multimedialnych i projektów muzycznych o charakterze społecznym. Po 11 latach spędzonych na wózku porusza się bez jego użycia dzięki opracowaniu autorskiej metody ruchu. Stworzył m.in.: Mt 9,7 [On wstał i poszedł do domu] (Stary Browar, 2010), kto podskoczy jest pedałem, hej (Inicjatywa Pomada, 2012), Niech nigdy w tym dniu słońce nie świeci (Teatr im. Aleksandra Fredry, 2014), Gatunki chronione (z Anu Czerwińskim, Teatr ROZBARK, 2014), Kształt rzeczy. O węglu i porcelanie (Muzeum Śląskie, 2015), Larmo w Bogucicach. Koncert dzielnicy (Muzeum Śląskie, Katowice 2015), Western (z Robertem Talarczykiem, Teatr Śląski, Katowice 2015). W swojej twórczości koncentruje się na tematach odmienności, wykluczenia, stygmatyzacji, ale i współtworzenia społeczności (mikro-wspólnoty miejskie) oraz na strategiach rozwoju postaw obywatelskich za pomocą sztuki performatywnej.

Katarzyna Wińska – reżyserka, dramatopisarka, animatorka, lingwistka. W 1998 roku założyła autorski Teatr Opera Buffa, którego twórcami są osoby zmagające się ze schizofrenią. Wińska stosuje w nim unikalną formę teatralną na pograniczu teatru, eksperymentu i performansu. Zrealizowała w Operze Buffa dotychczas 15 przedstawień; które były prezentowane w wielu ważnych miejscach w kraju i za granicą i na festiwalach międzynarodowych. Prezentował swoją pracę w 2013 roku podczas międzynarodowej konferencji naukowej International Society for the Psychological and Social Approaches to Psychosis (ISPS). Teatr Opera Buffa działa bez wsparcia instytucjonalnego, w dużej mierze dzięki społecznej pracy samej autorki i darowiznom. Poza Warszawą Wińska działa także na rzecz lokalnej społeczności w Dziubielach (warmińsko-mazurskie). Tworzy tam Kino Teatr Bluboks – scenę umożliwiającą wspólnie działanie osób różniących się miejscem zamieszkania, wiekiem, sytuacją społeczną oraz diagnozą medyczną.

Anna Wojszel i Wiola Woronowicz-Lingo – pedagożki cyrku, działają w grupie Czupakabra, od lat związane Salezjańskim Ośrodkiem Wychowawczym w Różanymstoku (Anna Wojszel dłużej). W SOW-ie zajmują się pracą socjalną z chłopakami, którzy trafili do ośrodka. Poprzez pracę cyrkową, kuglarską i fire-show poszukują sposobów na wyjście z granicznych stanów i sytuacji, których uczestnikami i ofiarami byli i są wychowankowie ośrodka. Wychowankowie działają razem w grupie Cyrkplozja, jeżdżą na festiwale, działają wolontaryjnie w grupie "Dr Clown". Anna i Wiola w Różanymstoku od 2010 roku organizują Festiwal Młodzieży Bez Granic, w którym czynnie uczestniczą wychowankowie ośrodka. Z czasem to sami wychowankowie, nabierając praktyki cyrkowej, sami stają się instruktorami i uczą młodszych wychowanków.

---

*Nagroda Złotego Gołębia przyznawana jest od 2008 roku. Richard Hillinger, niemiecki artysta, z okazji obchodów sześćdziesiątej rocznicy uchwalenia przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka stworzył 30 statuetek złotych gołębi. Liczba statuetek symbolizuje ilość uchwalonych praw i zasad zawartych w deklaracji. Złoty Gołąb to nagroda szczególna, bo decyzje o jej przekazaniu podejmowane są oddolnie przez osoby lub organizacje, które wcześniej ją otrzymały.