Detonator społeczny na Mazowszu - podsumowanie Programu FIO-Mazowsze Lokalnie
Niespełna 4 miesiące wystarczyły, aby na Mazowszu zaroiło się od lokalnych superbohaterów. 1500 wolontariuszy oraz blisko 1600 osób realizujących wybrane do dofinansowania projekty zaangażowało kolejne ponad 30 tysięcy osób do aktywności społecznej i obywatelskiej. Wszystko to w ramach pierwszego roku funkcjonowania programu „Fundusz Inicjatyw Obywatelskich – Mazowsze Lokalnie”, który został podsumowany 10 grudnia 2014 roku w Warszawie.
– Realizując Program FIO-Mazowsze Lokalnie przekonaliśmy się, jak istotna dla mieszkańców naszego województwa jest możliwość oddolnego działania – mówi Daniel Prędkopoowicz, koordynator Programu. – Blisko 140 mikrodotacji, które przekazaliśmy w ramach pierwszego konkursu, miało spełnić rolę zapalnika energii społecznej, motywować, pobudzać, detonować nowe pomysły na działanie. I rzeczywiście tak się stało. Ta stosunkowo niewielka kwota dofinansowania (można było otrzymać do 5.000 zł na projekt) często stawała się impulsem do zmiany – dodaje.
Konferencją pt. „Detonator Społeczny” zakończyła się pierwsza edycja, przewidzianego na lata 2014-2016, Programu „FIO-Mazowsze Lokalnie”. W uroczystym podsumowaniu udział wzięło blisko 120 osób: realizatorzy dofinansowanych projektów, przedstawiciele organizacji pozarządowych, grup nieformalnych oraz lokalni liderzy.
Spotkanie organizowane przez operatorów Programu „FIO-Mazowsze Lokalnie” było okazją do podsumowania działań w obszarze inicjatyw obywatelskich oraz zakreśleniem wizji dalszej współpracy międzysektorowej w zakresie regrantingu. Obecny podczas pierwszej części spotkania wiceprezydent Warszawy Jarosław Jóźwiak wskazywał na prowadzone przez miasto działania w tym zakresie. – Cieszę się, że tego typu regranting obecny jest już na większą skalę w naszym województwie – dodał.
Potrzebę pobudzania energii społecznej na poziomie lokalnym, między innymi za pomocą konkursów grantowych, podkreślali wszyscy uczestnicy konferencji. – To właśnie na poziomie lokalnych społeczności najlepiej udaje nam się identyfikować potrzeby i problemy. Tam też możemy je rozwiązywać w sposób najbardziej efektywny – przyznała Izabela Siander – Pełnomocniczka Wojewody Mazowieckiego do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz członkini Mazowieckiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. – Tego typu projekty poruszają społeczności lokalne. Działając, jedni drugich zarażają swoją aktywnością. – dzielił się doświadczeniem Hubert Pasiak ze Stowarzyszenia Ośrodek Kultury i Aktywności Lokalnej w Krzesku. – Jako ambasador obserwuję zarażanie nie tylko grup, społeczności, ale i całych wsi – mówił.
W trakcie konferencji, jej uczestnicy zastanawiali się także, na ile mikroprojekty zmieniają społeczność. Czy realizacja działań, których budżet oscyluje w okolicy 5-6 tys. zł ma szanse rozpocząć trwałą zmianę społeczną? Jednym z panelistów był Krzysztof Więckiewicz, dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, który powołując się na najnowsze dane wskazywał, na odradzanie się tych elementów życia społecznego, które funkcjonują na poziomie lokalnym. Według niego, te właśnie detale będą stanowić o nowym porządku (nowego świata). – Jesteśmy społeczeństwem startupów – mówił Krzysztof Więckiewicz. – Działamy tak, że przy określonym celu, chcemy maksymalizować efekty. Na pytanie dlaczego w ramach programu FIO – Mazowsze Lokalnie i podobnych realizowanych w pierwszym priorytecie Funduszu Inicjatyw Obywatelskich przyjęto maksymalną kwotę dofinansowania w wysokości 5.000 zł, dyrektor Więckiewicz odpowiadał: – Pięć tysięcy złotych to miara siły nabywczej inicjatywy oddolnej. Upraszczamy procedury, dajemy środki, które mają się stać impulsem do działania.
Odnosząc się to tematu dyskusji, Tamara Borkowska z Urzędu Marszałkowskiego wskazywała, że tego typu działania pokazują, że zaczyna się zmiana w sposobie myślenia i postawach obywateli. – Dzięki finansowaniu oddolnych inicjatyw ludzie mają wpływ na status quo społeczności lokalnych, na ich zmianę.
Podsumowując rozmowę i wskazując na przyszłość programów takich jak FIO – Mazowsze Lokalnie Krzysztof Więckiewicz zaznaczył: – Cały czas trwa proces dekoncentracji i decentralizacji publicznego pieniądza. Jeżeli system regrantingu się sprawdzi, możliwy będzie właśnie taki sposób dokapitalizowania tego rodzaju wsparcia inicjatyw oddolnych. Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego, że FIO wreszcie wykorzystał bardzo ważny instrument regrantingu, a więc przekazywania środków do środowisk lokalnych za pomocą operatorów, którzy wywodzą się z sektora pozarządowego. To gwarantuje pewną szczególną racjonalność wydatkowania pieniędzy publicznych. Te programy pokazują również, jak można za niewielką kwotę osiągnąć efekt mnożnikowy, czyli pomnożyć środki z mikrodotacji. Osiągnąć efekty, które mają bardziej społeczny, niż finansowy wymiar, np. mówimy tu o wytworzonych więziach, zbudowanym społecznym zaufaniu.
W ramach 139 dofinansowanych projektów realizowanych w 37 powiatach województwa mazowieckiego powstało lub zostało wyremontowanych i zrewitalizowanych 29 miejsc (placów zabaw, podwórek, świetlic), zorganizowano 17 koncertów, 190 imprez otwartych (pikników, dożynek, spotkań) oraz 1 rekonstrukcja. Przeprowadzono 747 zajęć, wydano ponad 2 tys. publikacji i stworzono 7 filmów. – Skala rezultatów nie byłaby tak imponująca gdyby nie blisko 1.500 wolontariuszy zaangażowanych przy realizacji projektów i licznych partnerów wspomagający działania projektowe – zauważa Daniel Prędkopowicz. Wśród realizatorów projektów należy wymienić nie tylko młode organizacje pozarządowe, ale i grupy nieformalne, a wśród nich harcerzy, przedstawicielki kół wiejskich, entuzjastów jeździectwa konnego, smakoszy regionalnych potraw, świadomych rodziców, amatorów fotografii i rękodzieła, aktywnych seniorów.
Program włączył do działania także 34 doświadczone organizacje i instytucje, które pełniły rolę ambasadorów FIO, informujących o konkursie i pomagających bezpośrednio lokalnym realizatorom. – Program nie odniósłby tak spektakularnego sukcesu, gdyby nie zaangażowanie Ambasadorów FIO – mówi Jacek Ostrowski, prezes Fundacji Fundusz Współpracy. – Razem z naszymi realizatorami Ambasadorowie stworzyli sieć lokalnych superbohaterów, dzięki którym nasze działania nabrały głębokiego sensu – przyznaje.
Kolejna edycja Programu FIO-Mazowsze Lokalnie wystartuje wiosną 2015 roku. Organizatorzy planują rozdysponować ok 800 tys. zł na realizację ok. 200 mikroprojektów wspierających młode organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na terenie województwa mazowieckiego.
FIO-Mazowsze lokalnie jest jednym z kilkunastu regionalnych programów regrantingowych realizowanych w ramach Priorytetu I Funduszu Inicjatyw Obywatelskich zarządzanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. W ramach programu udzielane jest wsparcie dla młodych organizacji pozarządowych, grup nieformalnych i samopomocowych działających na terenie województwa mazowieckiego. Jego celem jest zwiększenie zaangażowania obywateli w życie publiczne, szczególnie w małych społecznościach lokalnych, ale też małych wspólnot w dużych miastach, które mają ograniczony dostęp do zasobów materialnych, wiedzy czy innowacji. Program wspiera zwykłych ludzi, którzy chcą wspólnie działać na rzecz swojej społeczności przyznając mikrodotacje do 5.000 zł każda.
W ramach programu FIO-Mazowsze Lokalnie wspierane są dwa typy działań: projekty które inicjują współpracę mieszkańców na rzecz dobra wspólnego oraz projekty przyczyniające się do rozwoju instytucjonalnego młodych organizacji pozarządowych. W ramach programu w ciągu trzech lat (2014-2016) operatorzy planują przekazać ok. 600 mikrodotacji o łącznej sumie ponad 2,1 mln zł. W pierwszym roku działania, który będzie podsumowany podczas konferencji przyznano dofinansowanie 139 projektom o wartości łącznej ponad 600.000 zł.
W ramach tegorocznej edycji Programu m.in.
- Uruchomiono współpracę kilkuset organizacji i instytucji, wśród których wymienić można 191 lokalnych i ogólnopolskich organizacji pozarządowych, 33 biblioteki, 55 ośrodki kultury, 154 urzędy, 123 firmy i setki mediów.
- Przeprowadzono 4 webinaria, podczas których przedstawiciele organizacji pozarządowych i lokalnych liderów wzbogacali wiedzę o zagadnienia z aktywności lokalnej,
Źródło: Fundacja Fundusz Współpracy