Publicystyka - ngo.pl

Marian Krzewiński: – Zostaliśmy powołani we wrześniu ubiegłego roku i, co warto podkreślić, w demokratyczny sposób. Miasto Kraków ogłosiło nabór do rady seniorów w Krakowie, zgłosiło się stu ochotników, wybrano 25 osób, które uzyskały największą ilość głosów. Członkowie rady wywodzą się ze środowisk organizacji pozarządowych związanych z seniorami oraz mają ukończone 60 lat. Nie ma tutaj żadnych politycznych ani resortowych uwarunkowań, nie ma „czyichś” ludzi. Naszą ideą jest działanie apolityczne, i to właśnie chcemy zaszczepić w pozostałych radach, które jeszcze nie powstały, a mogą powstawać. Do tej pory powołano 80 rad na dwa i pół tysiąca gmin w Polsce, sama proporcja świadczy, jak wiele jest jeszcze do zrobienia.

M.K.: – Wszystko zaczęło się na spotkaniach WRZOS-u – Wspólnoty Roboczej Organizacji i Związków Socjalnych w Warszawie, która prowadziła szkolenie m.in. z technik rozpoznawania konfliktów i ich zażegnywania. Na wydarzenie przyjechali członkowie rad seniorów, urzędnicy, pracownicy ośrodków kryzysowych. Tam właśnie poznałem wiceprzewodniczącego Warszawskiej Rady Seniorów Zdzisława Czerwińskiego. Nasza znajomość rozpoczęła się od sporu, ale potem stwierdziliśmy, że zamiast się kłócić, lepiej zawiązać porozumienie.

Współpraca została zainicjowana między radami w Warszawie i Krakowie, potem dołączyły Poznań, Opole i Łódź. Udało nam się, bo mamy wspólny cel: nie chcemy być „leśnymi dziadkami”, którzy siedzą i leniwie głosują za przyjęciem uchwały, ale działaczami, którzy reagują na potrzeby seniorów.

Po zaproszeniu przedstawicieli innych miast i spotkaniu, okazało się, że myślimy podobnie. W ubiegłym tygodniu odbyła się konferencja, na którą przyjechało 28 przedstawicieli rad seniorów z całej Polski. Zaproponowaliśmy wzór porozumienia, do którego każdy miał wgląd i mógł je zmieniać. Na mocy porozumienia, zgodnie z naszymi ustaleniami partnerskiej i oddolnej współpracy, powstał Konwent. Organ ten nadzoruje realizację działań programowych. Pierwszym koordynatorem Porozumienia jest Rada Krakowskich Seniorów.

M.K.: – Porozumienie jest zaczynem do szerszego działania na rzecz polityki senioralnej. Reguluje ono cele, zakres i charakter współpracy. Trzeba dodać, że wszyscy pracujemy społecznie, nie dostajemy wynagrodzenia. Chcemy wpływać na państwo i samorządy, ponieważ uważamy, że przeszkodą w zrobieniu czegoś dobrego i globalnego dla seniorów są uwikłania polityczne. To potem przekłada się na rzeczywiste problemy seniorów.

Wielu starszych ludzi nie ma siły wyjść z domu i załatwić swoich spraw. Część z nich nie wie, do kogo się zgłosić w razie problemów. Trudno im się dziwić, często zostają w domu sami, ich dzieci wyjechały za granicę lub do innych miast. Starszym po prostu brakuje wsparcia. Dlatego podzieliliśmy działania Porozumienia na pięć komisji: aktywizacji osób starszych i więzi międzypokoleniowej, ochrony zdrowia, sportu i infrastruktury, edukacji i bezpieczeństwa oraz ekonomicznych warunków życia i zapobiegania wykluczeniu społecznemu seniorów. W ten sposób pomagamy seniorom, którzy się do nas zgłaszają.

M.K.: – Spektrum problemów jest dość szerokie. Bardzo wiele osób pytało o procedurę wymiany pieców węglowych, o dofinansowanie od miasta. Ludzie zgłaszają uwagi dotyczące nierównych chodników, czy przystanków, które są położone w niedogodnych dla seniorów miejscach. Zgłoszenia wpływają drogą mailową, bezpośrednio i pisemnie.

Nie wszystkie sprawy jesteśmy w stanie rozwiązać, jak np. te z piecami węglowymi – nie mamy odpowiedniej władzy, ani nie znamy dokładnych procedur. W takich sytuacjach selekcjonujemy problemy i kierujemy seniorów do odpowiednich instytucji, które będą potrafiły lepiej pomóc.

Ludzie informują również o urągających warunkach, w jakich znajdują się seniorzy w szpitalach na oddziałach geriatrycznych. Wiemy, że Narodowy Fundusz Zdrowia ma problemy, ale to właśnie jest starość, która rządzi się innymi prawami. Młodzi nie mają tego typu problemów, może nie zawsze je rozumieją. Trzeba to po prostu poczuć w kościach, zdobyć pewne doświadczenia, żeby wiedzieć, co to znaczy być seniorem.

M.K.: – Już przy samym powołaniu rad seniorów popełniono błąd – nie zostało ustalone, kto zajmie się wspieraniem finansowym organów. Nie otrzymaliśmy lokalu, w którym moglibyśmy pracować ani też nie zwrócono nam kosztów za przejazdy. Jeśli senior jedzie z np. Krakowa do Warszawy, to warto zapewnić mu godziwe warunki podróży, możliwość wyspania się i odświeżenia. Jako członkowie rady pracujemy społecznie, co nie znaczy, że będziemy finansowali z własnych emerytur podróże, których koszty wynoszą kilkaset złotych.

Paradoksalnie jednak to, że nikt nas nie finansował, dało nam siłę i zintegrowało nas. Przy współpracy z II radą dzielnicy Krakowa udało nam się znaleźć lokal, w którym możemy przyjmować interesantów z całego miasta. Nasze zaangażowanie jest duże – rada dyżuruje w każdy wtorek w swojej siedzibie. W ramach współpracy z Urzędem Miasta Krakowa, wszelkie informacje o naszej działalności znajdują się na stronie Magistratu. Samodzielnie prowadzimy profil rady na Facebooku.

M.K.: – Kiedy opiniowaliśmy projekt aktywizacji seniorów na lata 2016-2020, padło hasło integracji międzypokoleniowej i aktywizacji właśnie. Uważamy, że takim miejscem są m.in. ogródki działkowe jako enklawa biologiczna człowieka. Mimo że ogródków jest bardzo dużo w Krakowie, giną one w zastraszającym tempie, likwidowane przez deweloperów.

Podjęliśmy w tej sprawie uchwałę adresowaną do prezydenta miasta, aby objął parasolem ochronnym te tereny przed deweloperami. Stan prawny ogródków jest oczywiście nieuregulowany. Jednak nawet w takich przypadkach miasto może nie pozwolić na to, żeby deweloper wykupywał prawo do ogrodów. Wypracowywały je dwa-trzy pokolenia ludzi przez 60 lat. Ogródki działkowe są szczególnie przyjaznym miejscem dla seniorów, sprzyjają aktywności fizycznej oraz budowaniu zintegrowanej społeczności lokalnej. Ludzie korzystają tam z prądu, wody, składają się na media, urządzają Dzień Działkowca.

M.K.: – Ogrody są zaniedbane, bo ich sytuacja prawna nie jest pewna. Ludzie myślą, że skoro po tym terenie w przyszłości może przejechać spychacz, to nie inwestują w odnawianie zieleni. W parkach często jest wiele śmieci, panuje pijaństwo, nie ma tam zorganizowanej społeczności.

Rozmawiałem na ten temat z Zarządem Infrastruktury Komunalnej i Transportu, który uruchomił Wydział ds. Zieleni. Prosiłem o zabezpieczenie ogródków, ponieważ miasto z nich korzysta. Członkowie rady pomagają w utrzymaniu zieleni w ogródkach, więc miasto nie musi już najmować firmy do przycinania zieleni, miasto nie jest obciążone finansowo z tego tytułu.

Poza tym ogródki działkowe mogą posłużyć nie tylko jako miejsce spotkań seniorów, ale przestrzeń do szerszej aktywizacji ludzi starszych i młodych. Jakiś czas temu do jednego z ogrodów zaprosiliśmy Stowarzyszenie Rodzin i Dzieci z Zespołem Downa, które wystawiło sztukę. Bardzo chętnie zaprosimy matki z dziećmi, zorganizujemy imprezy nie tylko dla środowisk organizacji pozarządowych. Traktujemy ogrody działkowe jako całość, każdy z nich jest dla nas ważny. Urząd Miasta dość przychylnie zareagował na nasz apel, obecnie czekamy na rozwiązanie sytuacji.

M.K.: – Zajmujemy się tworzeniem i promocją dokumentu w rodzaju niezbędnika dla każdego seniora. Będzie tam można znaleźć porady i wskazówki, gdzie się udać w najróżniejszych sytuacjach – wykaz m. in. punktów kryzysowych, szpitali, domów pomocy społecznej, klubów seniora oraz Centrów Aktywności Seniora.

Centra Aktywności Seniora to kolejny bardzo ważny punkt na naszej liście, są to miejsca integracji i aktywizacji społecznej seniorów. Zapraszamy serdecznie seniorów, którzy chcą porozmawiać i czegoś się nauczyć, np. obsługi komputera, prac manualnych, artystycznych, sportowych. Do tej pory powstało kilka CAS-ów, w ciągu kilku najbliższych lat otworzymy kolejne 54, po trzy na każdą dzielnicę.

Za uczestnictwo w zajęciach w CAS-ach nie trzeba będzie płacić, są one finansowane przez miasto w ramach programu aktywności społecznej seniorów. Jest jednak warunek – jeśli senior przychodzi do CAS-u, to korzysta, ale również angażuje się w pracę wolontaryjną na rzecz innych seniorów. CAS-y są skierowane do tych, którzy chcą się integrować, czegoś uczyć i działać na rzecz innych i niekoniecznie mają możliwość płacenia za zajęcia, jak w Uniwersytetach III Wieku.

---

Więcej informacji o Krakowskiej Radzie Seniorów: www.dlaseniora.krakow.pl/ oraz www.facebook.com/pages/Rada-Krakowskich-Seniorów.

Dyżur Krakowskiej Rady Seniorów odbywa się w każdy wtorek 11-13 w siedzibie Rady przy. Al. Daszyńskiego 22 w Krakowie.

Nie chcemy być „leśnymi dziadkami”, którzy siedzą i leniwie głosują za przyjęciem uchwały, ale działaczami, którzy reagują na potrzeby seniorów.