Właśnie zakończył się COP15 dla przyrody, na którym negocjowano Globalne Ramy Różnorodności Biologicznej. WWF z zadowoleniem przyjmuje zawarte przez 196 krajów porozumienia Kunming–Montreal przyjęte na mocy Konwencji ONZ, zobowiązujące świat do powstrzymania i odwrócenia utraty różnorodności biologicznej do 2030 r. Teraz do realizacji porozumienia potrzebne są natychmiastowe działania i fundusze.
Porozumienie Kunming–Montreal jak Paryskie
Przyjęcie globalnych ram dotyczących różnorodności biologicznej podczas COP15 w Montrealu jest szansą na powstrzymanie i odwrócenie utraty różnorodności biologicznej na świecie do 2030 r. – globalny cel jest porównywany, i nie mniej ważny, od celu ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 stopnia Celsjusza z Porozumienia Paryskiego. WWF z zadowoleniem przyjmuje uzgodnione cele porozumienia, w tym efektywną ochronę co najmniej 30% obszaru lądów, wód słodkich oraz mórz i oceanów na całym świecie, przy jednoczesnym uznaniu oraz poszanowaniu praw i potrzeb ludności tubylczej i społeczności lokalnych.
„Uzgodnienie wspólnego globalnego celu, który będzie kierował zbiorowymi i niezwłocznymi działaniami mającymi na celu powstrzymanie i odwrócenie utraty zasobów przyrody do 2030 r., jest wyjątkowym wyczynem tych, którzy negocjowali globalne ramy różnorodności biologicznej oraz zwycięstwem dla ludzi i planety. Porozumienie daje wyraźny sygnał dla świata, ale musi mieć to przełożenie na działania ze strony rządów, biznesu i społeczeństwa na rzecz transformacji prowadzącej do stworzenia świata przyjaznego dla przyrody, wspierającego działania na rzecz klimatu i Cele Zrównoważonego Rozwoju” – wyjaśnia Marco Lambertini, dyrektor generalny WWF International.
Porozumienie to dopiero początek, potrzebne natychmiastowe działanie
„Porozumienie stanowi kamień milowy dla ochrony naszego świata przyrody, a różnorodność biologiczna nigdy nie była tak wysoko w programie politycznym i biznesowym. Nie możemy poprzestać na deklaracjach, czas na czyny. Potrzebujemy wdrożenia wszystkich celów, do czego niezbędne będzie zabezpieczenie odpowiednich środków finansowych. Brakuje niestety obowiązkowego mechanizmu, który nakładałby na rządy odpowiedzialność za intensyfikację działań, jeśli cele nie zostaną osiągnięte. Chcemy być świadkami niezwłocznego wdrożenia porozumienia, bez wymówek, bez opóźnień” — uzupełnia Dariusz Gatkowski, Doradca Zarządu ds. różnorodności biologicznej WWF Polska
Teraz istotne będzie, aby kraje wywiązały się z porozumienia Kunming-Montreal, przekładając ją na ambitne krajowe plany i polityki. Kraje, w tym Polska, powinny przejrzeć i zaktualizować swoje strategie i plany działania, aby dostosować je do globalnego celu, jakim jest odwrócenie utraty różnorodności biologicznej do 2030 r.
Teraz czas na Unię Europejską – plan odbudowy przyrody
Szansą na realizację części porozumienia z COP15 jest przyjęcie dyskutowanego właśnie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law). Już 20 grudnia 2022 r., unijni ministrowie środowiska będą mieli pierwszą okazję do wymiany poglądów na ten temat. Projekt rozporządzenia przygotowany przez Komisję Europejską w czerwcu 2022 r. zawiera prawnie wiążące cele w zakresie odbudowy ekosystemów w całej Unii i stanowi ogromną szansę na odtworzenie zdegradowanych zasobów przyrody. Zawarte w nim cele mówią o niezwłocznym wprowadzeniu skutecznych działań odbudowy zasobów przyrody, które do 2030 r. obejmą łącznie co najmniej obszarów morskich i lądowych Unii Europejskiej, a do 2050 r. – wszystkie ekosystemy wymagające odbudowy.
„Porozumienie z COP15 będzie tak dobre, jak jego realizacja. Wdrożenie na poziomie europejskim może się powieść dzięki właśnie tworzonemu nowemu prawu. Unia Europejska staje teraz przed szansą na odbudowę przyrody poprzez przyjęcie ambitnego rozporządzenia dla odbudowy zasobów przyrodniczych (Nature Restoration Law). Chcemy aby państwa członkowskie Unii Europejskiej, w tym Polskie Ministerstwo Klimatu i Środowiska, sprostały duchowi konferencji montrealskiej i wyraziły swoje jednoznaczne poparcie dla projektu rozporządzenia, tak aby do 2030 r. odtworzyć co najmniej 20% obszarów morskich i lądowych Unii Europejskiej, a do 2050 r. wszystkie ekosystemy wymagające odbudowy” – zauważa Dariusz Gatkowski, Doradca Zarządu ds. różnorodności biologicznej WWF Polska
Jest plan, a co z finansowaniem?
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii w negocjacjach COP15 był pakiet finansowy wspierający wysiłki na rzecz ochrony przyrody na całym świecie, a zwłaszcza w krajach rozwijających się.
WWF pochwala zobowiązanie rządów do eliminowania subsydiów szkodliwych dla przyrody oraz szersze zobowiązanie do znacznego i stopniowego zwiększania poziomu środków finansowych ze wszystkich źródeł przeznaczanych na ochronę różnorodności biologicznej do 2030 r. Docelowo uruchomione zostanie co najmniej 200 miliardów dolarów rocznie. Oznacza to mniej więcej podwojenie środków w stosunku do poziomu z 2020 r. Dużym osiągnięciem jest również zobowiązanie do przeznaczenia 20 miliardów w międzynarodowych przepływach finansowych do 2025 r. i 30 miliardów USD do 2030 r.
WWF ostrzega również, że spełnienie celu porozumienia, jakim jest odwrócenie utraty różnorodności biologicznej do 2030 r., może się nie udać, jeśli na poziomie krajowym nie zostaną uwzględnione krytyczne obszary, takie jak ochrona dziewiczych ekosystemów, tam gdzie jeszcze pozostały, czy dotyczące całego świata, w tym Polski, przeciwdziałanie niezrównoważonej produkcji i konsumpcji.
Źródło: Fundacja WWF Polska
