Każdy zna Dzień Matki, Dzień Dziecka, Święto Pracy; coraz więcej ludzi w Polsce obchodzi Dzień Ziemi oraz uczestniczy w dniu, a raczej Nocy Muzeów. A co z Dniem Uchodźcy? Grupie około 50 moich znajomych - mieszkańców Warszawy, ludzi w wieku od 16 do 50 lat - zadałam pytanie o to święto. Tylko pięcioro zetknęło się wcześniej z tą nazwą.
fot. Marta Kochanowska
Jedna osoba kojarzyła zgodnie z prawdą, że święto obchodzi się w czerwcu i że zostało ustanowione przez ONZ. Mój mały kwestionariusz nie sprawdzał ogólnej wiedzy o uchodźcach przebywających w Polsce, ale obawiam się, że i tu ankietowani mogliby słabo wypaść. Dlatego właśnie tak ważna jest ta data: 20 czerwca, Światowy Dzień Uchodźcy. Dzień, który ma przybliżać „zwykłym ludziom” sytuację uchodźców żyjących w ich kraju i zachęcać do niesienia im pomocy. Oczywiście jest to też okazja do wspólnej zabawy i miłego spędzenia czasu w niecodzienny sposób. Dla wielu uchodźców 20 czerwca to prawdziwe święto. W tym dniu wszyscy uchodźcy powinni móc się przekonać, że kraj, w którym się znaleźli, ma im coś do zaoferowania.
Obchody za granicą
Jak właściwie wyglądają obchody tego dnia na świecie? Według UNHCR (Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców) już ponad 100 krajów angażuje się w przygotowania Dnia Uchodźcy, organizując rozmaite wydarzenia przy pomocy polityków, wolontariuszy, zaangażowanych społecznie gwiazd showbiznesu, jak również samych uchodźców. Oto kilka przykładów działań, związanych ze świętem. W zeszłym roku na obchody Dnia Uchodźy na całym świecie zapraszała Angelina Jolie, ambasadorka dobrej woli UNHCR. W Internecie można było obejrzeć apel słynnej aktorki o to, by nie zapominać o uchodźcach. Towarzyszyły mu krótkie, ale poruszające obrazy ludzi, uciekających ze swoich krajów przed wojnami i kataklizmami. Kolejną osobistością zaangażowaną w zeszłoroczne obchody była m.in. sekretarz stanu USA, Hillary Clinton. Z okazji Dnia Uchodźcy nowojorski wieżowiec Empire State Building został na jeden dzień oświetlony na niebiesko – to oficjalny kolor UNHCR. W Rzymie w nocy z 19 na 20 czerwca 2010 r. Koloseum stało się ekranem dla świetlnego logo UNHCR i napisu informującego o Dniu Uchodźcy. Natomiast w Wielkiej Brytanii Dzień Uchodźcy to tak naprawdę Tydzień Uchodźcy: intensywny czas koncertów, konferencji, wydarzeń sportowych, organizowanych wspólnie przez największe brytyjskie i ogólnoświatowe organizacje charytatywne (Oxfam, Czerwony Krzyż, Amnesty International).
W naszym kraju obchody święta są wciąż skromniejsze niż na Zachodzie. Głównym organizatorem czerwcowych imprez pozostaje Polska Akcja Humanitarna, a wspiera ją UNHCR. Największe wydarzenia odbędą się Warszawie, gdzie od 17 do 22 czerwca planowany jest coroczny Przegląd Filmów o Tematyce Uchodźczej REFUGEE REVIEW. Widzowie będą mogli obejrzeć kilkanaście filmów, obrazujących sytuację uchodźców na całym świecie. W programie jest m.in. przedpremierowy pokaz najnowszego filmu Doroty Kędzierzawskiej, który zdobył dwie nagrody na tegorocznym Berlinale “Jutro będzie lepiej”. Przegląd REFUGEE REWIEV odbędzie się także w czterech innych miastach w Polsce: w Krakowie, Toruniu, Lublinie oraz we Wrocławiu.
Oprócz festiwalu REFUGEE REVIEW Polska Akcja Humanitarna przygotowała wycieczki dzieci uchodźczych do warszawskiego ZOO i Wilanowa. Dzięki uprzejmości Stowarzyszenia Interwencji Prawnej odbędzie się także wystawa zdjęć „Droga”, prezentująca losy uchodźców w Polsce. Ekspozycję będzie można oglądać w czasie przeglądu filmowego w Kinotece w Pałacu Kultury i Nauki. W poniedziałek Helsińska Fundacja Praw Człowieka organizuje u siebie Dzień Otwarty, a Stowarzyszenie Interwencji Prawnej zaprasza na debatę „Sytuacja uchodźców w Polsce”.
Moi znajomi, zapytani we wspominanej mini-ankiecie, czy chcieliby włączyć się w obchody Dnia Uchodźcy, w znacznej większości powiedzieli, że tak. Jako swoją motywację podawali chęć pomocy w przełamywaniu negatywnych stereotypów i podziałów, empatię i zwykłą ciekawość. Niektórzy zaznaczyli jednak, że być może zamiast iść na obchody osobiście, będą woleli wspomóc uchodźców przelewem pieniężnym. Oby 20 czerwca pobudził Polaków do poświęcenia uchodźcom czegoś, czego bardzo potrzebują: czasu i uwagi. Może to banał, ale nic tak nie buduje mostów, jak wspólnie spędzony czas. Dlatego do świętowania Dnia Uchodźcy zapraszamy wszystkich - tych, dla których ten dzień został ustanowiony, tych, którzy pracują na rzecz cudzoziemców, a także tych, którzy dopiero dzięki obchodom Dnia Uchodźcy po raz pierwszy zetkną się z problemem uchodźstwa.
Źródło: Refugee.pl Gazeta Uchodźców
