Plany zabudowy otwartych terenów w pobliżu obszaru Natura 2000 "Ostoja Wierzejska" pod Kielcami mogą zagrozić jej integralności ekologicznej i doprowadzić do wystąpienia znaczących szkód w środowisku. To kolejny przykład realizacji polityki inwestycyjnej miasta bez respektu dla unikalnych wartości przyrodniczych okolic Kielc.
Ostoja Wierzejska to niewielki obszar leśny objęty ochroną w ramach Sieci Natura 2000. To bardzo cenny i jednocześnie słabo poznany fragment endemicznego świętokrzyskiego boru jodłowego, który w wielu miejscach zachował swój pierwotny charakter.
Położenie Ostoi przy samych granicach miasta naraża ją na na wiele niekorzystnych oddziaływań w tym presję ze strony ludzi, którzy na obrzeżach cennego drzewostanu tworzą dzikie wysypiska śmieci, , jeżdżą na motorach i quadach. Na skutek wcześniejszych decyzji administracyjnych obszar ten zajmuje powierzchnię jedynie 224 ha z planowanych 700 ha. Bardzo cenne fragmenty wilgotnych naturalnych łąk i torfowisk nie zostały włączone w granice obszaru Natura 2000. Jest to o tyle zastanawiające, że są one siedliskiem wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem bezkręgowców, grzybów, roślin, ptaków i ssaków. Te niewielkie, otwarte przestrzenie pełnią też niezwykle istotną funkcję jaką jest retencjonowanie wody. Cały obszar jest wyjątkowo cenny ze względu na trzy czynniki: dużą wilgotność, dużą ilość martwego drewna, niedostępność dla ludzi. Obecnie wszystkie te elementy są silnie zagrożone. Zabudowa kolejnych polan i łąk będzie prowadzić do zwiększonej presji ludzi i osuszania terenów przyległych do Ostoi. W związku z tym degradacja Ostoi Wierzejskiej będzie postępowała a jej różnorodność biologiczna będzie się kurczyła.
Na wagę tych zagrożeń wskazuje Standardowy Formularz Danych (dokument tworzony dla każdego obszaru Natura 2000, zawierający najważniejsze informacje dotyczące go). Presja miasta i ludzi jest tam wpisana jako jedno z głównych zagrożeń dla obszaru.
W istniejącym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Kielc cały południowy stok Góry Wierzejskiej przeznaczony jest pod zabudowę mieszkalną. Od zachody obszar przecina ruchliwa droga Kielce-Zagnańsk a od północy rozbudowywana trasa szybkiego ruchu S7. Wpływ tej ostatniej na warunki hydrologiczne wydają się być katastrofalny. Zbudowane zbiorniki wody przy trasie oraz rowy melioracyjne wzdłuż niej w istotny sposób doprowadziły do przesuszenia najcenniejszych naturalnych polan i torfowisk oraz do wyschnięcia strumieni. Na skutek nieprzemyślanych i nieprofesjonalnie prowadzonych inwestycji zagrożony jest naturalny kompleks leśny z licznymi gatunkami zagrożonymi wyginięciem.
Można powiedzieć, że kieleccy urzędnicy do katalogu swoich „sukcesów” będą mogli niebawem dopisać skreślenie Ostoi Wierzejskiej z listy obszarów Natura 2000 bo wiele wskazuje na to, że stan ochrony boru jodłowego, który jest przedmiotem ochrony w Ostoi już niedługo radykalnie pogorszy się i utraci swoje walory.
Należy dodać, że w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest zapis o „zrównoważonym rozwoju” czyli rozwoju, który respektuje potrzeby zarówno ludzi jak i środowiska naturalnego. W przypadku Ostoi Wierzejskiej ta fundamentalna zasada została pogwałcona. Zabudowa łąki przy ul. Witosa będzie kolejnym przedsięwzięciem wpisującym się w ten trend.
Wśród organizmów narażonych na wyginięcie a stwierdzonych z obszaru „lasów wierzejskich” znajduje się: 7 gatunków ssaków, 24 gatunki ptaków, 1 gatunek gada, 4 gatunki płazów, 1 gatunek ryby, 5 gatunków bezkręgowców (w tym jeden uznany za zagrożony wymarciem w skali globu), 12 gatunków roślin, 15 gatunków grzybów (w tym jeden uznany za wymarły na ternie kraju i wymierający w skali całego kontynentu). Pełen katalog żyjących tu i rozmnażających się organizmów jest oczywiście dużo większy. Nawet na wspomnianej, będącej przedmiotem planowanej inwestycji łące występuje 8 gatunków organizmów z różnych grup uznawanych za narażone na wyginięcie. Jest wśród nich gatunek grzyba, który ma w województwie świętokrzyskim jedynie kilka stanowisk. Dla 4 kolejnych organizmów łąka ta jest jedynym siedliskiem w promieniu od 5 do 10 km a dla jednego z gatunków nietoperzy (objętych ochroną w ramach Sieci Natura 2000) jest to jedyne znane miejsce regularnego żerowania i tras dolotu na żerowiska w województwie świętokrzyskim.
Stowarzyszenie M.O.S.T. zorganizowało w sierpniu 2012 obóz naukowy i sympozjum dotyczące problemów ochrony opisywanego obszaru. Wydarzenie objął patronatem honorowym Marszałek województwa świętokrzyskiego Pan Adam Jarubas, a Świętokrzyski Urząd Marszałkowski dofinansował je.
W ostatnim czasie w Kielcach głośno było z powodu kilku niepopularnych decyzji dotyczących ingerencji w tereny zielone w związku z planowanymi lub realizowanymi inwestycjami budowlanymi. Bardzo wyraźnie realizowana jest polityka forsowania inwestycji kosztem walorów przyrodniczych miasta i najbliższej okolicy. Razi sposób w jaki tego typu decyzje są podejmowane. Bez konsultacji społecznych, bez rozwagi i zrozumienia dla uwarunkowań. Kielce położone są w terenie ograniczającym jego rozwój ale naszym zdaniem powinno to być impulsem do przemyślenia strategii rozwoju miasta i zmiany akcentów. Szczególne walory przyrodnicze i krajobrazowe dają wielkie możliwości rozwoju czego zdają się nie rozumieć lokalne władze.
Zapraszamy inwestora i władze miasta do pogłębionej refleksji i dyskusji nad możliwościami prowadzenia inwestycji w sąsiedztwie Ostoi Wierzejskiej jak i innych ponadprzeciętnie cennych miejsc. Jesteśmy do dyspozycji jeśli chodzi o wszelkie konsultacje dotyczące inwestycji budowlanych w pobliżu podkieleckich cennych przyrodniczo obszarów.
Źródło: Stowarzyszenie M.O.S.T.
