Idea budżetu partycypacyjnego staje się w Polsce coraz bardziej popularna, media regularnie donoszą o kolejnych miastach, które wprowadzają to rozwiązanie. Bardzo to cieszy, ponieważ budżet partycypacyjny jest ważnym narzędziem włączającym mieszkańców w proces decyzyjny dotyczący przeznaczenia środków znajdujących się w gestii instytucji publicznej.
fot. na licencji: Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported, http://commons.wikimedia.org/wiki/File:P%C5%82ock,_Tumskie_Hill.jpg
Rozwiązania stosowane przy tworzeniu budżetu partycypacyjnego są bardzo różne, mieszkańcy mogą decydować o wydatkach poszczególnych instytucji miejskich np. domów kultury, dzielnic, jak i całych miast. W przypadku Płocka zdecydowano się na danie mieszkańcom możliwości zadecydowania o wydatkowaniu kwoty 3 mln zł z budżetu miasta. Z jednej strony jest to zaledwie ok. 0,4% budżetu miasta Płocka wynoszącego 778,2 mln zł w 2013 r., z drugiej jest to jednak już kwota, która pozwala przeprowadzić projekty, które będą ważne i zauważalne dla mieszkańców.
Jak przebiegały konsultacje budżetu obywatelskiego 2013 w Płocku? Pod koniec października 2012 r. miasto przedstawiło publicznie założenia i harmonogram projektu, a w listopadzie rozpoczęto kampanię informacyjną. O budżecie obywatelskim informowały billboardy, ulotki oraz specjalna strona internetowa, odbyły się też spotkania prezydenta miasta z mieszkańcami (jedno w centrum handlowym, drugie w Urzędzie Miasta). Wiele miejsca budżetowi poświęcały lokalne media.
W grudniu 2012 i styczniu 2013 r. mieszkańcy Płocka oraz instytucje publiczne i organizacje pozarządowe obejmujące swoim działaniem Płock mogły składać propozycje projektów. Ich zakres tematyczny nie był ściśle określony, mogły więc one dotyczyć zarówno całego miasta jak i tylko jego fragmentu np. osiedla, zarówno inwestycji drogowych, renowacji zabytków czy też organizacji szkoleń. Łącznie złożono 77 projektów, z czego zespół ds. weryfikacji projektów złożony z przedstawicieli urzędu miasta wybrał 60 projektów spełniających wymogi formalno-prawne. Następnie, w lutym 2013 r. inne ciało tj. zespół ds. budżetu obywatelskiego złożony z dziennikarzy, radnych i przedstawicieli organizacji pozarządowych wybrał 10 projektów, które uznał za najciekawsze. Dotyczyły one zarówno inwestycji drogowych, budowy parku, renowacji zabytku czy stworzenia pracowni w szkole.
W marcu mieszkańcy mogli zapoznać się z wybranymi projektami, a autorzy projektów mogli je promować na stronie internetowej oraz zaprezentować je mieszkańcom na spotkaniu w Urzędzie Miasta (niestety frekwencja była niewielka).
W dniach 8-14 kwietnia 2013 r. odbyło się głosowanie, gdzie mieszkańcy mogli wskazać 3 najciekawsze wg nich projekty. W tym czasie dostępne były broszury opisujące poszczególne projekty, a każdy mieszkaniec Płocka otrzymał do skrzynki kartę do głosowania. Można było głosować przez cały tydzień wysyłając formularz przez Internet bądź osobiście m.in. w centrach handlowych. W głosowaniu wzięły udział 7042 osoby, oddano 6828 ważnych głosów, co przy 100 tys. uprawnionych do głosowania oznacza niestety niewielką frekwencję na poziomie 6,8%.
W wyniku głosowania do realizacji w ramach przewidzianych 3 mln zł wybrano aż 5 projektów: „Stop tirom w Płocku” dotyczący organizacji ruchu ciężarówek w mieście (szacowany koszt to 200 tys. zł), budowę przystani miejskiej wzorowanej na historycznym Dworcu Wodnym „Płock” (1,4 mln zł), remont i wyposażenie sali do zajęć integracji sensorycznej w jednej ze szkół podstawowych (30 tys. zł), budowę placu z pomocami naukowymi przy jednym z gimnazjów (167 tys. zł) oraz renowację historycznej barki wraz z urządzeniem tam muzeum płockiej żeglugi (220 tys. zł). Jeśli w trakcie realizacji projekty te uda się wykonać za mniejsze pieniądze, szanse na realizację ma również szósty projekt dotyczący budowy parku i skweru (1,2 mln zł).
W przypadku budżetu obywatelskiego w Płocku zdecydowanie widać było wolę polityczną i chęć przeprowadzenia konsultacji. Liczba i różnorodność zgłoszonych pomysłów świadczy o tym, że potrzeba partycypacji jest również wśród mieszkańców Płocka. Zastrzeżenie może budzić brak informacji na stronie dot. budżetu o kryterium wyboru członków komisji, które decydowały o wyborze projektów. Mieszkaniec może znaleźć tę informację w dwóch zarządzeniach Prezydenta Miasta Płocka, ale pod warunkiem, że starczy mu cierpliwości aby przeszukać kilkaset zarządzeń umieszczonych na stronie BIP Urzędu Miasta Płocka Podsumowując, pozostaje tylko oczekiwać, że miasto szybko wdroży odpowiednie procedury i przynajmniej część z ww. projektów zostanie zrealizowana w tym roku. Należy mieć też nadzieję, że budżet obywatelski będzie kontynuowany w kolejnych latach i dotyczyć będzie coraz większej części budżetu miasta oraz że mieszkańcy coraz chętniej będą brali udział w głosowaniu.
Źródło: Gazeta Wyborcza Płock, Urząd Miasta Płocka, informacje własne.
Źródło: Instytut Spraw Publicznych
