Publicystyka - ngo.pl

Działacze podkreślają praktyczny wymiar publikacji. - Liczę przede wszystkim na to, że przyda się w praktycznej pracy stowarzyszeń, które zajmują się setkami różnych społecznych pożytecznie inicjatyw - podkreśla Jeremi Jarosz, komisarz rewizyjny SNEP.

Czytaj komentarz

Stowarzyszenie Nowoczesnej Edukacji Prawnej wspiera legalność działania organizacji pozarządowych, a także pomaga im w sprawnym radzeniu sobie z przepisami. Komentarz to kolejna, po prowadzonym poradnictwie i wydawaniu publikacji, element działania na rzecz trzeciego sektora.

– Nasza działalność poradnicza i konkretne problemy społeczników są dla nas dużą inspiracją przy tworzeniu publikacji. Pracujemy również nad polepszeniem warunków prawnych dla trzeciego sektora, w tym zmianami legislacyjnymi, m.in. w ramach grupy roboczej ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych powołanej przez Przewodniczącą Komitetu ds. Pożytku Publicznego – podkreśla Mateusz Kokoszkiewicz, autor komentarza i prezes Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej.

Publikacja ma za zadanie być pierwszym w Polsce tak europejskim komentarzem, w tekście prezentowane są liczne orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Treść podkreślać ma konstytucyjny i europejski wymiar wolności zrzeszania się, która obecna jest w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i przenikać powinna interpretację również polskiej ustawy.

Działacze SNEP wskazują na pewne oczywiste wymogi dotyczące praworządności, które wynikają z aktów rangi europejskiej. - Oczywistą sprawą jest konieczność opierania ograniczeń wolności zrzeszania się na aktach prawnych rangi co najmniej ustawowej, co oznacza niemożność ograniczania na podstawie rozporządzeń, aktów prawa miejscowego, zarządzeń, uchwał, czynności cywilnoprawnych, itd - czytamy w publikacji.

W komentarzu uwypukla się również zasadę autonomii stowarzyszeń, która musi stać u podstaw rozumienia przepisów. - Istnieje domniemanie decydowania stowarzyszenia o sobie i w tym duchu należy wykładać przepisy ustawy oraz innych aktów prawnych. Dopiero wyraźny nakaz lub zakaz ustawodawcy albo potrzeba ochrony interesów osób trzecich może uzasadniać odstąpienie od takiej wykładni - wyjaśnia prezes SNEP w publikacji.

Działacze w komentarzu wskazują też na problemy przy stosowaniu ustawy i potrzeby nowelizacji. - Niestety, nie istnieje jeden centralny rejestr ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Poszczególne starostwa powiatowe i urzędy miast udostępniają ewidencję w różnych formatach na stronach Biuletynu Informacji Publicznej - wskazuje przykładowo autor komentarza. Brakuje też m.in. przepisów o łączeniu się stowarzyszeń.

Komentarz dostępny jest bezpłatnie na licencji Creative Commons. Stworzenie komentarza poprzedziło m.in. przeprowadzone przez organizację badanie dotyczące tego, w jaki sposób standardy europejskie  spełniane są w zakresie nadzoru administracyjnego nad stowarzyszeniami. W raporcie zawarte zostały też rekomendacje w zakresie nadzoru (dla ustawodawcy i urzędów).

Aktywiści uważają, że sprawny nadzór może pomóc samym stowarzyszeniom.

– Niektórzy starostowie pomagają przede wszystkim w rozwiązaniu niefunkcjonujących stowarzyszeń, pomagają też członkom, którzy są poszkodowani przez bezprawne działanie stowarzyszeń. Doceniamy to i chcemy pomagać w tym, żeby żądania i wnioski były w pełni zgodne z prawem, w tym dobrze uzasadnione, zgodnie z wymogami europejskiego prawa do dobrej administracji – podkreśla Jarosz.

Zmiany powinny jednak doprecyzować przestarzałe już przepisy, a także zwiększyć uprawnienia organizacji pozarządowych. Postulaty SNEP  to m.in. jasne uregulowanie organów nadzoru nad oddziałami stowarzyszeń, wprowadzenie minimalnego 14-dniowego terminu na odpowiedź dla stowarzyszenia, a także wprowadzenie prawa skargi do sądu rejestrowego na czynność żądania wyjaśnień.

Publikacja powstała w ramach projektu “Stowarzyszenia: prawo wyjaśnione” Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej. Grant realizowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu Splot Wartości.

Program finansowany jest przez Unię Europejską. Wyrażone opinie i poglądy są wyłącznie poglądami autora (autorów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający finansowanie nie mogą ponosić za nie odpowiedzialności.