Publicystyka - ngo.pl

Tegoroczni Sprawiedliwi to: prawnik i twórca terminu ludobójstwa Rafał Lemkin, katolicki ksiądz niemieckiego pochodzenia Adalbert Wojciech Zink i świadek ludobójstwa Ormian Armin T. Wegner. 18 czerwca 2018 roku w warszawskim Ogrodzie Sprawiedliwych na skwerze gen. Jana Jura-Gorzechowskiego zostaną posadzone poświęcone im drzewka oraz odsłonięte pamiątkowe kamienie.

Rafał Lemkin (1900 – 1959) – polski prawnik żydowskiego pochodzenia, twórca pojęcia ludobójstwo oraz konwencji o karaniu i zapobieganiu zbrodni ludobójstwa, która dzięki jego staraniom została uchwalona przez ONZ.

Pojęcie ludobójstwo/genocide u Rafała Lemkina zrodziło się z „bycia świadkiem” wielu dramatycznych wydarzeń w XX wieku. Lemkin jest na Zachodzie, inaczej niż w Polsce, dobrze znany – jako ten, który doprowadził do formalnej akceptacji zasady, że zbrodnią jest niszczyć grupy narodowe, etniczne, rasowe i religijne.

Armin Wegner (1886 – 1978) – niemiecki żołnierz i lekarz w czasie I wojny światowej, pisarz i działacz na rzecz praw człowieka, świadek ludobójstwa Ormian w 1915–1917. Po zakończeniu I wojny światowej opublikował w „Berliner Tagblatt” list otwarty w obronie praw Ormian skierowany do prezydenta Woodrowa Wilsona. W 1933 roku stanął w obronie Żydów niemieckich, za co został aresztowany i przewieziony do obozu koncentracyjnego.

Uznany w RFN za „jedynego pisarza w hitlerowskich Niemczech, który ośmielił się publicznie zabrać głos w sprawie prześladowań Żydów”. W 1956 roku został odznaczony Orderem Zasługi, w 1967 Instytut Yad Vashem nadał mu medal Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, zaś w rok później głowa kościoła ormiańskiego Katolikos Vazgen I uhonorował go orderem św. Grzegorza.

Ks. Adalbert Wojciech Zink (1902 – 1969) – katolicki ksiądz niemieckiego pochodzenia, dziekan i prepozyt kapituły warmińskiej, rządca diecezji warmińskiej z tytułem wikariusza generalnego prymasa Polski.

Mimo nacisków z różnych stron jako jedyny hierarcha kościelny nie podpisał deklaracji Episkopatu z września 1953 aprobującej aresztowanie prymasa Stefana Wyszyńskiego. Nie dopuścił też, by w jego diecezja podporządkowała się władzom komunistycznym. Nie dostosował rytmu nabożeństw do oficjalnych wytycznych, nie zgadzał się na obsadzanie stanowisk przez księży-patriotów, łagodził napięcia między autochtonami a repatriantami ze Wschodu oraz wśród duchowieństwa. Został aresztowany. W więzieniu mokotowskim spędził 16 miesięcy.

6 marca obchodzimy Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. 6 marca nie jest datą przypadkową. Tego dnia zmarł Mosze Bejski, urodzony w Polsce inicjator Ogrodu Sprawiedliwych w Jerozolimie oraz współtwórca definicji Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Pojęcie Sprawiedliwego, które użyte zostało po raz pierwszy w Memoriale Yad Vashem, dziś ma charakter uniwersalny. Tytuł ten służyć ma upamiętnieniu nie tylko uznanych przez Yad Vashem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, ale wszystkich, którzy w obliczu totalitaryzmu i ludobójstwa mieli odwagę bronić godności człowieka, pomagać ofiarom czy występować w obronie prawdy. Tytułem Sprawiedliwego mogą być uhonorowane jedynie osoby nieżyjące. Wyboru trzech osób (spośród zgłaszanych co roku kandydatur) dokonuje Komitet Ogrodu Sprawiedliwych.

Kandydatury Sprawiedliwych 2019 można zgłaszać do sekretarza Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych Anny Ziarkowskiej na adres a.ziarkowska@dsh.waw.pl do 30 listopada 2018. Do zgłoszenia należy załączyć biogram i uzasadnienie.

W internecie dostępna jest wirtualna wystawa poświęcona ludziom i organizacjom prowadzącym działania na rzecz godności i praw człowieka. Jej bohaterami są zarówno odznaczeni tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, uhonorowani przez Komitet Ogrodu Sprawiedliwych na warszawskiej Woli, jak również inne osoby, których postawa nawiązuje do wartości Sprawiedliwych i może być dla innych wzorem i drogowskazem. Wystawa została przygotowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN we współpracy z Domem Spotkań z Historią. OBEJRZYJ WYSTAWĘ: http://wystawy.sprawiedliwi.org.pl/wystawa/sprawiedliwi-bez-granic/

Organizatorzy gali: Dom Spotkań z Historią, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Partnerzy: Muzeum Historii Polski, Gariwo