Publicystyka - ngo.pl

Projekt zakłada m.in. całkowite odejście od konieczności uzyskania pozwolenia na prowadzenie zbiórek publicznych (jak przewiduje to obowiązująca dziś ustawa z 1933 r.). Zbiórki publiczne (czyli tylko te, które odbywają się w fizycznej przestrzeni publicznej, gdzie datki w żaden sposób nie są rejestrowane i gdzie istotne jest zapewnienie dodatkowej przejrzystości) będą jedynie zgłaszane na specjalnie do tego przeznaczonym portalu internetowym. Zgłoszenie będzie się odbywało elektronicznie, podobnie jak sprawozdanie ze zbiórki.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych pozytywnie oceniają przedstawiony projekt.

– Ujęte w nim zostały wszelkie nasze postulaty, to wielki sukces organizacji, które od czterech lat walczyły o zmianę przepisów. Jest to bardzo liberalny projekt – mówi Magdalena Pękacka, dyrektorka Forum Darczyńców. – Mamy nadzieję, że przedstawienie projektu założeń będzie początkiem modelowego procesu konsultacji społecznych.

– Zaproponowany kierunek zmian jest zgodny z postulatami organizacji pozarządowych, uchwalenie przepisów w takim kształcie z pewnością przyczyni się do rozwoju filantropii w Polsce – dodaje Paweł Bronikowski, prezes Fundacji Anioły Filantropii.

Organizacje liczą także na to, że projekt ustawy, który powstanie na podstawie tych założeń, uda się w niezmienionej formie przeprowadzić przez sejm. Może to jednak nie być takie proste.

– Będzie to wymagało wiele pracy od organizacji pozarządowych, żeby posłowie i senatorowie zrozumieli, jakie szanse i ułatwienia niosą nowe, liberalne rozwiązania – mówi Pękacka.

Nowa ustawa (jeśli zostaną w niej ostatecznie zawarte i uchwalone propozycje z projektu założeń) będzie liberalna, ale postawi przed organizacjami pozarządowymi także wiele wyzwań, przede wszystkim dotyczących przejrzystości działań i poddawania ich społecznej ocenie. Zgodnie z założeniami – nowa ustawa przekaże niejako funkcję kontrolną państwa nad zbiórkami publicznymi darczyńcom, czyli osobom, które zdecydują się wesprzeć stowarzyszenie, fundację lub komitet społeczny organizujący zbiórkę pieniędzy w przestrzeni publicznej.

„Informacja na temat przeszłych i bieżących zbiórek będzie prezentowana w sposób przejrzysty, czytelny i dostępny dla wszystkich na ogólnopolskim portalu internetowym udostępnionym w ramach strony internetowej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, co ułatwi obywatelską kontrolę zbiórek. Każdy będzie mógł sam dowiedzieć się, jaki podmiot i na jaki cel prowadził lub prowadzi zbiórkę publiczną. Równie łatwo będzie mógł sprawdzić, czy sprawozdanie z przeprowadzonej zbiórki jest dla niego wiarygodne na tyle, aby w przyszłości wesprzeć działalność danego podmiotu. Państwo nie będzie prowadziło żadnej dodatkowej kontroli finansowej z tytułu przeprowadzonych zbiórek publicznych odrębnej od kontroli skarbowej, prowadzonej przez organy kontroli skarbowej” – czytamy m.in. w projekcie założeń.

– To będzie test zarówno dla organizacji pozarządowych, jak i dla społeczeństwa – ocenia Magda Pękacka. – Organizacje, aby zyskać zaufanie darczyńców i sprostać wymogom ustawy, będą musiały przejrzyście prowadzić zbiórki i sprawozdawać się z realizowanych działań. Dla społeczeństwa – nowe przepisy będą miały także walor edukacyjny. Okaże się, czy jesteśmy na tyle dojrzali, aby z jednej strony zaufać organizacjom, a z drugiej przejąć tę funkcję kontrolną od państwa.

– W nowym porządku prawnym ogromną rolą organizacji będzie budowania zaufania społecznego do swoich działań – uzupełnia Paweł Bronikowski. – Prowadzenie dialogu i informowanie obywateli o tym, jakie cele udało się osiągnąć dzięki otrzymanemu wsparciu, między innymi za pośrednictwem portalu administrowanego przez MAiC, będzie doskonałym sprawdzianem obywatelskości polskich organizacji pozarządowych. Zmiana ustawy o zbiórkach publicznych jest ogromną szansą na rozwój nie tylko trzeciego sektora, ale przede wszystkim społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.