Organizacje pozarządowe, a więc i fundacje mają prawo prowadzić działalność gospodarczą, o ile ma ona charakter dodatkowy. Jednak zdarza się, że działalność gospodarcza stanowi raczej obciążenie niż wsparcie dla NGO. Czy można ją zawiesić? Czy ma to sens?
PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ
Przypomnijmy: podstawowa działalność fundacji to realizacja celów, dla których została powołana – czyli działalność statutowa.
Warunki prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację to:
Organizacja pozarządowa z chwilą wpisu działalności gospodarczej do rejestru przedsiębiorców w KRS staje się przedsiębiorcą. Fundację – przedsiębiorcę obowiązują określone zasady działania, np.:
Działalność gospodarcza fundacji tylko w teorii – co robić?
Dla KRS nie ma znaczenia, czy fundacja faktycznie prowadzi działalność gospodarczą, czy też nie. Ważny jest fakt zarejestrowania w rejestrze przedsiębiorców.
A przecież zdarza się, że działalność gospodarcza jest wpisywana do statutu, zwłaszcza przez nowo powstającą organizację, a potem rejestrowana trochę „na zapas”. Stanowi wtedy raczej obciążenie niż wsparcie działalności statutowej. Dlatego jeśli fundacja faktycznie działalności gospodarczej nie prowadzi, to należy rozważyć jej zlikwidowanie (wyrejestrowanie) albo zawieszenie. Poniże przedstawiamy obie opcje.
Wyrejestrowanie działalności gospodarczej
Fundacja, która faktycznie nie prowadzi działalności gospodarczej, może ją wyrejestrować z rejestru przedsiębiorców. W praktyce oznacza to podjęcie przez odpowiedni, tj. statutowo umocowany, organ fundacji decyzji o zmianie statutu, czyli wykreśleniu ze statutu zapisów dotyczących działalności gospodarczej i złożeniu dokumentów o wykreślenie działalności gospodarczej oraz zmianie statutu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Wniosek składa się z formularza KRS-X1, do którego dołącza się dokumenty potwierdzające zmianę, czyli m.in. uchwały o zmianie statutu i statut fundacji.
Fundacja będzie nadal mogła funkcjonować jako „zwykła” organizacja – będzie widniała w rejestrze KRS, ale już tylko w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Gdy zmieni zdanie co do działalności gospodarczej i będzie chciała ją znów prowadzić, musi ją na nowo zarejestrować.
Zawieszenie działalności gospodarczej
Innym wyjściem z sytuacji jest zawieszenie działalności gospodarczej. Zgodnie z przepisami przedsiębiorca ma możliwość zawieszenia działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Warunki złożenia wniosku o zawieszenie działalności gospodarczej zostały opisane w art. 20c-d i 22a ustawy o KRS. Jak to przeprowadzić? W praktyce oznacza to podjęcie przez odpowiedni, tj. statutowo umocowany, organ decyzji o zawieszeniu działalności gospodarczej i złożenie go do KRS. Decyzja powinna mieć formę uchwały zawierającej informacje o dacie rozpoczęcia zawieszenia działalności gospodarczej. W uchwale można także określić planowany termin wznowienia działalności, pamiętając o tym, że maksymalnie można zawiesić prowadzenie działalności gospodarczej na dwa lata.
Wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej składa się z formularza KRS-Z62 oraz dokumentów potwierdzających zmianę: uchwały o zawieszeniu działalności gospodarczej, oświadczeniu zarządu o niezatrudnianiu pracowników do działalności gospodarczej.
Informacja o zawieszeniu działalności gospodarczej – data zawieszenia – jest widoczna w rejestrze przedsiębiorców i w odpisie z KRS.
Wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej jest zwolniony z opłat sądowych.
Fundacja będzie nadal zarejestrowana w dwóch rejestrach w KRS: w rejestrze przedsiębiorców oraz w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Obowiązki fundacji nie zmienią się: nadal sprawozdanie finansowe musi być składane także do KRS, a ze zmianami w KRS wiążą się wyższe opłaty.
Odpowiadając na pytanie czytelnika serwisu poradnik.ngo.pl
Fundacja czytelnika poradnik.ngo.pl rozważa zawieszenie działalności gospodarczej, ponieważ w praktyce jej nie prowadzi, i zastanawia się, czy ma to sens. Od strony uciążliwości czy wyższych opłat w KRS ta decyzja niewiele daje: fundacja nadal musi składać sprawozdanie finansowe do Krajowego Rejestru Sądowego. Nadal zgłaszanie zmian do KRS będzie związane z wyższymi opłatami. Wszystkie pozostałe obowiązki będą takie same, gdyż zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej fundacji nie oznacza zawieszenia działalności fundacji w całości.
To, co fundacja zyskuje, zawieszając działalność gospodarczą, to czas: 2 lata na zastanowienie się, co dalej – bez konieczności zmiany statutu. Możliwe jest także – ale tylko na czas zawieszenia działalności gospodarczej – podjęcie działalności odpłatnej w tym samym zakresie, w którym zarejestrowana była działalność gospodarcza.
Zatem podejmując decyzję, należy mieć przede wszystkim na względzie, jaka jest dalsza perspektywa rozwoju fundacji – czy jest ona po prostu chwilowo w trudnym momencie ekonomicznego rozwoju, czy też działalność gospodarcza jest zarejestrowana tylko „na wszelki wypadek” i nic poza wyższymi opłatami w KRS i dodatkowym obowiązkiem sprawozdawczym z niej nie wynika.
Podstawa prawna:
Art. 20c.
- Wpis do Rejestru informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej polega na zamieszczeniu w dziale 6 rejestru przedsiębiorców daty rozpoczęcia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
- Wpis do Rejestru informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej polega na zamieszczeniu w dziale 6 rejestru przedsiębiorców daty wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.
- Wniosek o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz wniosek o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej jest zwolniony z opłat sądowych. Wpisy dokonane w wyniku rozpoznania takich wniosków nie podlegają ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Art. 20d.
W przypadku niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, sąd wszczyna postępowanie, o którym mowa w art. 24.
Art. 22a.
- Wniosek o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz wniosek o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej powinien zawierać:
1) nazwę lub firmę;
2) numer podmiotu w Rejestrze;
3) NIP;
4) siedzibę i adres przedsiębiorcy;
5) datę rozpoczęcia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej albo
6) datę wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.
- Do wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca załącza oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników.
- Ustawa - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.)
Art. 22.
- Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na zasadach określonych w niniejszej ustawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych.
- Z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, może skorzystać również przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
(…)
Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy.
Art. 24.
- Wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej w przypadku przedsiębiorców podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego następuje na podstawie przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Art. 25.
- W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
- W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:
1) może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
2) może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3) może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6) może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
Szukasz informacji i porad dotyczących NGO? Masz problem z prowadzeniem NGO? Potrzebna ci jest pomoc prawna dla NGO?
Zadaj pytanie: poradnik.ngo.pl/zapytaj.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23