Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Publicystyka
Zaktualizowane stanowisko Rządu ws. przyszłości Polityki Spójności po 2013 r.
Marcela Wasilewska (opr.)
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego podało na swojej stronie internetowej informację, że 30 lipca 2010 r. przyjęte zostało stanowisko Rządu ws. przyszłości Polityki Spójności po 2013 r.: „Polityka Spójności jako skuteczna, efektywna i terytorialnie zróżnicowana odpowiedź na wyzwania rozwojowe Unii Europejskiej”.
Postulaty przedstawione w pierwszym stanowisku Rządu ze stycznia 2008 r. zostały teraz rozwinięte i uszczegółowione. Przedstawiono również zupełnie nowe pomysły na unijne wsparcie strukturalne w następnym okresie programowania.
Gdy w styczniu 2008 r. Rząd przyjmował pierwsze stanowisko ws. przyszłości Polityki Spójności po 2013 r. , debata unijna w tym temacie dopiero co została rozpoczęta podczas Czwartego Forum Kohezyjnego. Wówczas Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przedstawiło koncepcję Polityki Spójności, jako instrumentu realizacji celów prorozwojowych całej UE, uwzględniającego zmieniające się priorytety i wyzwania, stojące przed Unią Europejską. Jako „promotor” zintegrowanego podejścia, uwzględniający aspekty gospodarcze, społeczne i terytorialne ta polityka przyczynia się do zwiększenia potencjału rozwojowego i konkurencyjności globalnej wszystkich europejskich regionów. Wskazano również na pozytywne efekty realizacji programów Polityki Spójności, zwłaszcza w obszarze konwergencji instytucjonalnej, poprzez nadawanie impulsów do wdrażania nowoczesnych modeli wieloletniego i wieloszczeblowego zarządzania. Tym samym, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej potwierdził, że Polityka Spójności powinna być kontynuowana w przyszłym okresie programowania, mając umocowanie w Traktacie i działając w oparciu o sprawdzony system realizacji.
Po blisko trzech latach nadszedł moment, gdy aktualizacja pierwszego stanowiska stała się konieczna. Po pierwsze, postęp w debacie unijnej jest już spory i można go wyznaczyć takimi dokumentami , jak "Zielona Księga ws. spójności terytorialnej" (oraz stanowisko Rządu w tej sprawie), raport prof. Fabrizio Barca pt. "An Agenda for a Reformed Cohesion Policy", "Reflection Paper" komisarz Danuty Hübner, "Orientation Paper" komisarza Pawła Sameckiego, czy "Sprawozdanie strategiczne 2010 dotyczące realizacji programów na lata 2007-2013"
z marca 2010 r. Po drugie, duże zaangażowanie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w jej stymulowanie za pomocą szeregu inicjatyw i dokumentów problemowych przynosi już efekty w postaci przekonania innych państw członkowskich oraz Komisji do polskiej koncepcji. Po trzecie, doświadczenia z wdrażania programów w obecnej i poprzedniej perspektywie, negocjacji dwóch pakietów uproszczeniowych oraz rezultaty prowadzonych przez Ministerstwo prac analityczno-ewaluacyjnych doprowadziły do wyciągnięcia szeregu wniosków nt. przyszłego kształtu Polityki Spójności. Po czwarte, debata nt. przyszłości tej polityki jest również silnie powiązana z innymi debatami unijnymi: ws. przeglądu budżetu, skutków kryzysu ekonomiczno-finansowego oraz nowej strategii gospodarczej Europa 2020. Zdaniem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej Polityka Spójności ma tu szczególną rolę do odegrania - nie tylko ułatwia niwelowanie negatywnych skutków kryzysu odczuwanych przez obywateli i przedsiębiorców całej Unii Europejskiej, ale przede wszystkim zapewnia ciągłość realizacji długofalowych celów rozwojowych oraz jest stymulatorem koniecznych przemian strukturalnych.
W nowym stanowisku Rząd Rzeczypospolitej Polskiej proponuje wzmocnienie wpływu Polityki Spójności na rozwój UE oraz zwiększenie jej efektywności i skuteczności poprzez realizację poniższych postulatów:
1. Strategiczne podejście
Dalszy rozwój gospodarczy, społeczny i terytorialny Unii Europejskiej wymaga wzmocnienia strategicznego podejścia do rozwoju. Głównymi elementami zmian powinny być: otwarta, partnerska debata między Komisją Europejską (KE) a aktorami procesów rozwojowych wszystkich właściwych szczebli, poświęcona kwestiom strategicznym oraz oparta na koncepcji evidence-based policy, wzmocnienie instytucjonalne oraz zreformowany system dokumentów strategicznych na poziomie wspólnotowym i krajowym.
2. Koordynacja
Planowanie i wdrażanie poszczególnych polityk Unii Europejskiej dedykowanych zbieżnym celom powinny odbywać się przy zastosowaniu efektywnych mechanizmów koordynacyjnych będących warunkiem niezbędnym dla osiągnięcia możliwie spójnego systemu realizacji polityk UE. Do tego celu należy wykorzystać przede wszystkim potencjał już istniejących polityk i instrumentów realizacji, w tym Polityki Spójności unikając tym samym nadmiernej rozbudowy systemów realizacyjnych oraz obniżenia efektywności działań na poziomie wspólnotowym i krajowym. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej sprzeciwia się propozycjom prowadzącym do tworzenia nowych instrumentów sektorowych oraz wyłączania z Polityki Spójności Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności. Usprawnienie mechanizmów koordynacyjnych w ramach Polityki Spójności zależeć będzie od stopnia harmonizacji jej funduszy, zasad implementacji oraz powrotu do koncepcji umożliwiających realizację projektów zintegrowanych.
3. Architektura celów
Układ celów Polityki Spójności powinien obejmować wszystkie regiony Unii Europejskiej oraz odzwierciedlać dotychczasowy podział na osobne Cele dla regionów słabiej (Cel 1) i lepiej rozwiniętych (Cel 2). Regiony przejściowe powinny stanowić część Celu 1. Różnice między poszczególnymi Celami powinny być widoczne zarówno w poziomie alokacji środków (koncentracja na regionach najsłabiej rozwiniętych), jak i w zakresie interwencji funduszy. Cel 3 powinien pozostać osobnym celem Polityki Spójności.
4. Koncentracja tematyczna
Koncentracja tematyczna jest niezbędna dla zapewnienia właściwego ukierunkowania środków oraz osiągnięcia krytycznej masy skutecznie oddziaływującej na sytuację społeczno-gospodarczą Unii Europejskiej. Konieczne jest zdefiniowanie ograniczonej liczby priorytetów, stosowne do nich określenie zakresu interwencji funduszy zgodnie ze strategią Europa 2020 oraz właściwe ich „zaadresowanie” z punktu widzenia terytorialnego.
5. Warunkowość
Ważnym elementem wzmacniającym efektywność i skuteczność polityk Unii Europejskiej będzie szersze zastosowanie mechanizmów warunkowości - przede wszystkim w postaci zachęt, także finansowych a nie tylko sankcji i kar powiązanych z polityką makroekonomiczną. Konieczne będzie zatem utworzenie wyspecjalizowanych rezerw strukturalnych w ramach stosownych polityk UE. Rezerwa utworzona w ramach Polityki Spójności powinna stanowić przede wszystkim czynnik aktywizujący państwa członkowskie do usunięcia barier strukturalnych osłabiających oddziaływanie funduszy strukturalnych.
6. Podejście terytorialne
Asymetryczne oddziaływanie wyzwań oraz różnorodność punktów startowych państw członkowskich oraz ich regionów narzuca konieczność wzmocnienia podejścia terytorialnego w uzupełnieniu do podejścia sektorowego. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej nawołuje do wykorzystania dotychczasowego dorobku Unii Europejskiej w obszarze terytorialnego i zintegrowanego podejścia do rozwoju. Polityka Spójności powinna kontynuować i wzmacniać takie podejście w swoim systemie, jak i przenosić najlepsze praktyki na pozostałe polityki rozwojowe UE.
7. Reforma Systemu Wdrażania
Celem zapewnienia lepszej i sprawniejszej realizacji celów stawianych przed Polityką Spójności jej zasady i przepisy implementacyjne powinny zostać poddane gruntownej rewizji celem usprawnienia procesu wdrażania i zwiększenie jej efektywności. Kwestie zgodności proceduralnej i tempa absorpcji środków nie mogą przeważać nad skutecznym i efektywnym planowaniem interwencji lub ograniczać możliwość wspierania nowatorskich projektów obarczonych pewnym ryzykiem realizacyjnym. Dlatego niezbędna jest gruntowna analiza najczęstszych źródeł błędów w Polityce Spójności, oraz sformułowanie nowych sposobów zastosowania w praktyce zasady proporcjonalności w celu obniżenia obciążeń administracyjnych, racjonalizacji procedur.
Zapoznaj się z dokumentem: Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ws. przyszłości Polityki Spójności po 2013 r. „Polityka Spójności jako skuteczna, efektywna i terytorialnie zróżnicowana odpowiedź na wyzwania rozwojowe Unii Europejskiej”
Gdy w styczniu 2008 r. Rząd przyjmował pierwsze stanowisko ws. przyszłości Polityki Spójności po 2013 r. , debata unijna w tym temacie dopiero co została rozpoczęta podczas Czwartego Forum Kohezyjnego. Wówczas Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przedstawiło koncepcję Polityki Spójności, jako instrumentu realizacji celów prorozwojowych całej UE, uwzględniającego zmieniające się priorytety i wyzwania, stojące przed Unią Europejską. Jako „promotor” zintegrowanego podejścia, uwzględniający aspekty gospodarcze, społeczne i terytorialne ta polityka przyczynia się do zwiększenia potencjału rozwojowego i konkurencyjności globalnej wszystkich europejskich regionów. Wskazano również na pozytywne efekty realizacji programów Polityki Spójności, zwłaszcza w obszarze konwergencji instytucjonalnej, poprzez nadawanie impulsów do wdrażania nowoczesnych modeli wieloletniego i wieloszczeblowego zarządzania. Tym samym, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej potwierdził, że Polityka Spójności powinna być kontynuowana w przyszłym okresie programowania, mając umocowanie w Traktacie i działając w oparciu o sprawdzony system realizacji.
Po blisko trzech latach nadszedł moment, gdy aktualizacja pierwszego stanowiska stała się konieczna. Po pierwsze, postęp w debacie unijnej jest już spory i można go wyznaczyć takimi dokumentami , jak "Zielona Księga ws. spójności terytorialnej" (oraz stanowisko Rządu w tej sprawie), raport prof. Fabrizio Barca pt. "An Agenda for a Reformed Cohesion Policy", "Reflection Paper" komisarz Danuty Hübner, "Orientation Paper" komisarza Pawła Sameckiego, czy "Sprawozdanie strategiczne 2010 dotyczące realizacji programów na lata 2007-2013"
z marca 2010 r. Po drugie, duże zaangażowanie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w jej stymulowanie za pomocą szeregu inicjatyw i dokumentów problemowych przynosi już efekty w postaci przekonania innych państw członkowskich oraz Komisji do polskiej koncepcji. Po trzecie, doświadczenia z wdrażania programów w obecnej i poprzedniej perspektywie, negocjacji dwóch pakietów uproszczeniowych oraz rezultaty prowadzonych przez Ministerstwo prac analityczno-ewaluacyjnych doprowadziły do wyciągnięcia szeregu wniosków nt. przyszłego kształtu Polityki Spójności. Po czwarte, debata nt. przyszłości tej polityki jest również silnie powiązana z innymi debatami unijnymi: ws. przeglądu budżetu, skutków kryzysu ekonomiczno-finansowego oraz nowej strategii gospodarczej Europa 2020. Zdaniem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej Polityka Spójności ma tu szczególną rolę do odegrania - nie tylko ułatwia niwelowanie negatywnych skutków kryzysu odczuwanych przez obywateli i przedsiębiorców całej Unii Europejskiej, ale przede wszystkim zapewnia ciągłość realizacji długofalowych celów rozwojowych oraz jest stymulatorem koniecznych przemian strukturalnych.
W nowym stanowisku Rząd Rzeczypospolitej Polskiej proponuje wzmocnienie wpływu Polityki Spójności na rozwój UE oraz zwiększenie jej efektywności i skuteczności poprzez realizację poniższych postulatów:
1. Strategiczne podejście
Dalszy rozwój gospodarczy, społeczny i terytorialny Unii Europejskiej wymaga wzmocnienia strategicznego podejścia do rozwoju. Głównymi elementami zmian powinny być: otwarta, partnerska debata między Komisją Europejską (KE) a aktorami procesów rozwojowych wszystkich właściwych szczebli, poświęcona kwestiom strategicznym oraz oparta na koncepcji evidence-based policy, wzmocnienie instytucjonalne oraz zreformowany system dokumentów strategicznych na poziomie wspólnotowym i krajowym.
2. Koordynacja
Planowanie i wdrażanie poszczególnych polityk Unii Europejskiej dedykowanych zbieżnym celom powinny odbywać się przy zastosowaniu efektywnych mechanizmów koordynacyjnych będących warunkiem niezbędnym dla osiągnięcia możliwie spójnego systemu realizacji polityk UE. Do tego celu należy wykorzystać przede wszystkim potencjał już istniejących polityk i instrumentów realizacji, w tym Polityki Spójności unikając tym samym nadmiernej rozbudowy systemów realizacyjnych oraz obniżenia efektywności działań na poziomie wspólnotowym i krajowym. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej sprzeciwia się propozycjom prowadzącym do tworzenia nowych instrumentów sektorowych oraz wyłączania z Polityki Spójności Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności. Usprawnienie mechanizmów koordynacyjnych w ramach Polityki Spójności zależeć będzie od stopnia harmonizacji jej funduszy, zasad implementacji oraz powrotu do koncepcji umożliwiających realizację projektów zintegrowanych.
3. Architektura celów
Układ celów Polityki Spójności powinien obejmować wszystkie regiony Unii Europejskiej oraz odzwierciedlać dotychczasowy podział na osobne Cele dla regionów słabiej (Cel 1) i lepiej rozwiniętych (Cel 2). Regiony przejściowe powinny stanowić część Celu 1. Różnice między poszczególnymi Celami powinny być widoczne zarówno w poziomie alokacji środków (koncentracja na regionach najsłabiej rozwiniętych), jak i w zakresie interwencji funduszy. Cel 3 powinien pozostać osobnym celem Polityki Spójności.
4. Koncentracja tematyczna
Koncentracja tematyczna jest niezbędna dla zapewnienia właściwego ukierunkowania środków oraz osiągnięcia krytycznej masy skutecznie oddziaływującej na sytuację społeczno-gospodarczą Unii Europejskiej. Konieczne jest zdefiniowanie ograniczonej liczby priorytetów, stosowne do nich określenie zakresu interwencji funduszy zgodnie ze strategią Europa 2020 oraz właściwe ich „zaadresowanie” z punktu widzenia terytorialnego.
5. Warunkowość
Ważnym elementem wzmacniającym efektywność i skuteczność polityk Unii Europejskiej będzie szersze zastosowanie mechanizmów warunkowości - przede wszystkim w postaci zachęt, także finansowych a nie tylko sankcji i kar powiązanych z polityką makroekonomiczną. Konieczne będzie zatem utworzenie wyspecjalizowanych rezerw strukturalnych w ramach stosownych polityk UE. Rezerwa utworzona w ramach Polityki Spójności powinna stanowić przede wszystkim czynnik aktywizujący państwa członkowskie do usunięcia barier strukturalnych osłabiających oddziaływanie funduszy strukturalnych.
6. Podejście terytorialne
Asymetryczne oddziaływanie wyzwań oraz różnorodność punktów startowych państw członkowskich oraz ich regionów narzuca konieczność wzmocnienia podejścia terytorialnego w uzupełnieniu do podejścia sektorowego. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej nawołuje do wykorzystania dotychczasowego dorobku Unii Europejskiej w obszarze terytorialnego i zintegrowanego podejścia do rozwoju. Polityka Spójności powinna kontynuować i wzmacniać takie podejście w swoim systemie, jak i przenosić najlepsze praktyki na pozostałe polityki rozwojowe UE.
7. Reforma Systemu Wdrażania
Celem zapewnienia lepszej i sprawniejszej realizacji celów stawianych przed Polityką Spójności jej zasady i przepisy implementacyjne powinny zostać poddane gruntownej rewizji celem usprawnienia procesu wdrażania i zwiększenie jej efektywności. Kwestie zgodności proceduralnej i tempa absorpcji środków nie mogą przeważać nad skutecznym i efektywnym planowaniem interwencji lub ograniczać możliwość wspierania nowatorskich projektów obarczonych pewnym ryzykiem realizacyjnym. Dlatego niezbędna jest gruntowna analiza najczęstszych źródeł błędów w Polityce Spójności, oraz sformułowanie nowych sposobów zastosowania w praktyce zasady proporcjonalności w celu obniżenia obciążeń administracyjnych, racjonalizacji procedur.
Zapoznaj się z dokumentem: Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ws. przyszłości Polityki Spójności po 2013 r. „Polityka Spójności jako skuteczna, efektywna i terytorialnie zróżnicowana odpowiedź na wyzwania rozwojowe Unii Europejskiej”
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
