Niewiele osób zdaje sobie sprawę jak bardzo samotni i wykluczeni są starsi ludzie. Niedzielne spotkania, raz w miesiącu, dla wielu z nich stanowią jedyny kontakt ze światem – mówi Christine, wolontariuszka z Contact The Elderly.
Contact The Elderly to brytyjska organizacja, której zadaniem
jest „organizowanie towarzystwa” dla osób starszych. Poprzez
urządzanie miesięcznych przyjęć przy herbacie CtE umożliwia
blisko 3000 samotnym seniorom i seniorkom osobisty kontakt i
nawiązanie relacji z innymi ludźmi. Prosty pomysł, który stanowi
remedium na bardziej złożony problem – samotność osób starszych,
ich izolacja, co może która może doprowadzić do wykluczenia z życia
społecznego, a w rezultacie do depresji, a często nawet
śmierci.
Contact the Elderly powstało w 1965 roku w Londynie, aby
przeciwdziałać wykluczeniu osób starszych powyżej 75 roku życia,
mieszkających samotnie, pozbawionych wsparcia rodziny i znajomych.
Stopniowo organizacja rozszerzała swoją działalność na pozostałe
regiony Anglii oraz Walię i Szkocję. Obecnie działa 320 grup, w
których aktywność zaangażowanych jest 4500 wolontariuszy,
wspierających niedzielnymi spotkaniami prawie 3000 starszych osób.
Główna siedziba organizacji mieści się w Londynie.
„Jestem całymi dniami sama. Nie licząc odwiedzin listonosza.
Spotkania z CtE są jedyną pozytywną rzeczą w moim życiu.
Wolontariusze są cudownymi osobami, otwierają przed nami swoje
serca i domy. Rozmawiamy, śmiejemy się. Czuję się jak w niebie”
(Anna, 80 lat).
Przeprowadzone w 2007 roku w Wielkiej Brytanii badania
wykazały, że aż 13% osób powyżej 65 roku życia cierpi na samotność.
Prawie połowa seniorów w wieku 75 + mieszka sama, a blisko
140 000 seniorów przez cały miesiąc nie miało kontaktu z
rodziną oraz sąsiadami (Help The Aged 2007). Przyczyny tego stanu
są złożone – średnia długość życia w krajach europejskich rośnie,
model rodziny ewoluuje, bliscy mieszkają w dużej odległości od
siebie, w niepamięć odchodzą rodziny wielopokoleniowe. Sąsiedzi
żyją własnymi problemami, skupieni na trudnościach dnia
codziennego. Niewiele osób zwraca uwagę na starszych sąsiadów,
często z powodu ograniczonej mobilności odciętych od świata.
Dlatego tak dużą rolę odgrywają niedzielne spotkania organizowane
raz w miesiącu przez wolontariuszy Contact The Elderly.
– Naszą siłą jest lojalna sieć wolontariuszy, którzy od zawsze
byli i będą, fundamentem naszej pracy – mówi Trevor Lyttleton MBE,
założyciel i prezes Contact The Elderly.
Spotkania herbaciane odbywają się w jedną niedzielę w
miesiącu. Każdy uczestnik przyjęcia – osoba starsza – odbierana
jest ze swojego domu i przewożona na miejsca spotkania. Kierowca
musi upewnić się, że senior/seniorka dotarli szczęśliwie na
przyjęcie, a potem sprawdzić powrót. Zarówno kierowcy jak i
organizatorzy herbatek, są wolontariuszami. Spotkania rozpoczynają
się około 15 i trwają średnio 2,5 godziny. Charakter przyjęć zależy
od inwencji i zasobów gospodarzy. Skład jednak zawsze jest
niezmienny – osoby starsze, wolontariusze oraz często ich najbliżsi
zaangażowani w przygotowanie spotkania.
Niedzielne spotkania odbywają się w regionalnych grupach.
Grupy składają się z 6 – 10 starszych gości, 3 – 6 kierowców, 6 –
12 gospodarzy. Osoby oferujące gościnę są zobowiązane do urządzenia
minimum dwóch spotkań w roku. Każda grupa ma swojego koordynatora,
który organizuje miesięczne spotkania i jest odpowiedzialny za
kontakt z wolontariuszami i starszymi uczestnikami. Działalność
lokalnych koordynatorów jest monitorowana przez regionalnych
koordynatorów ds. rozwoju oraz przez centralę w Londynie. Wszyscy
wolontariusze zgłaszający się do CtE muszą przejść dokładną
weryfikację w siedzibie organizacji – wymagane są referencje od
dwóch osób, zaświadczenie o niekaralności, w przypadku kierowców
ważne prawo jazdy i ubezpieczenie. Domy, w których odbywają się
spotkania, muszą być przystosowane do potrzeb osób starszych –
wymagana jest toaleta na parterze oraz łatwy dostęp do wejścia (np.
ograniczona liczba schodów).
„ Po pierwszej herbatce poczułam, że wyszłam z ciemnego
tunelu. Przed przystąpieniem do Contact The Elderly, myślałam, że
moje życie się skończyło. Ale ono zaczęło się na nowo!” (Edith, 85
lat).
„Najbardziej samotny czuję się wieczorami. Dzięki niedzielnym
przyjęciom jestem pełen wspomnień i oczekiwań na kolejne spotkania.
Jak dobrze jest wyjść z domu i porozmawiać z innymi” (Herold, 89
lat)
Działalność grup pozwala w dyskretny sposób monitorować
zdrowie i samopoczucie chorych i niepełnosprawnych seniorów, a
regularne spotkania pomagają wytworzyć więź pomiędzy osobami
starszymi i wolontariuszami. Niedzielne herbatki mają często
charakter międzypokoleniowy, ponieważ wielu wolontariuszy to osoby
młode.
Dzień spotkań – niedziela – nie został wybrany bez przyczyny.
Niedziele, są opisywane przez samotne osoby starsze, jako
najbardziej smutne dni w tygodniu. Dodatkowo wielu wolontariuszy
nie jest w stanie zaangażować się w działalność dobroczynną podczas
dni roboczych.
Przytulna i domowa atmosfera przyjęć jest również bardzo
ważnym elementem w przeciwdziałaniu samotności i izolacji osób
starszych. Dla wielu seniorów, mieszkających w domach opieki,
spotkania w domu, gdzie toczy się życie rodzinne, jest miłą
alternatywą dla instytucjonalnej codzienności.
Samotność i powiązane z nią społeczne wykluczenie, zasadniczo
oddziałuje na kondycję fizyczną i emocjonalną seniorów. Brytyjska
pomoc społeczna i służba zdrowia korzystają z pomocy CtE w leczeniu
i zapobieganiu depresji u osób starszych.
– Niedzielne spotkania stanowią swoisty parasol ochronny dla
starszych osób – przeciwdziałają wykluczeniu, które w wielu
przypadkach prowadzi do depresji. Kontakt z wolontariuszami CtE był
ogromnym wsparciem dla wielu pacjentów, z którymi pracowałam –
powiedziała Michelle Hamill, psycholog kliniczna.
Trzyletni projekt badawczy sfinansowany z grantu Big Lottery
Fund, umożliwił CtE ewaluację dotychczasowych działań i
zaplanowanie ewentualnych zmian w prowadzonej działalności. W 2007
roku w badaniu wzięło udział 354 seniorów oraz 380 wolontariuszy.
Przeprowadzona ankieta wykazała, że działalność grup jest nie
tylko efektywna w przeciwdziałaniu samotności i izolacji osób
starszych, ale również ma pozytywny wpływ na zdrowie i ogólne
samopoczucie seniorów. Połowa badanych deklarowała ogólne
polepszenie stanu zdrowia, 26% rzadziej odwiedzało lekarza, 75%
uznało, że czuje się bardziej optymistycznie i radośnie, będąc
członkiem grupy. Dla ponad połowy badanych seniorów, udział w
niedzielnych spotkaniach stał się impulsem do zaangażowania w inne
aktywności.
Dodatkowo, dzięki niedzielnym herbatkom:
- 60% badanych czuło się mniej samotnych
- 51% poczuło się częścią społeczności, w której żyje
- 65% osób deklarowało, że dzięki niedzielnym spotkaniom zawarło nowe przyjaźnie
- 82% seniorów z niecierpliwością czekało na kolejne spotkania
Niedzielna przyjęcia to nie tylko radość starszych
uczestników, to również ogromna satysfakcja i pasja działania
kierowców i gospodarzy zaangażowanych w misję CtE. 17%
wolontariuszy związanych jest z organizacją od 5 do 10 lat, 26%
powyżej 10 lat, z czego połowa wolontariuszy oddana jest swojej
pracy przez ponad 20 lat!
„Razem z mężem nie możemy doczekać się niedzielnych wizyt.
Znamy panie od kilku lat i wiemy jak niecierpliwie czekają na
kolejne spotkania. Dzięki niedzielnym „herbatkom” uzmysłowiłam
sobie, jak bardzo jesteśmy szczęśliwi” (Judith,
wolontariuszka).
W styczniu 2009 roku, CtE zostało wybrane przez ogólnokrajową
sieć domów towarowych – John Lewis – organizacją charytatywną roku.
Oznacza to, że wszystkie fundusze zebrane w filiach sieci John
Lewis zostaną przeznaczone na wsparcie działalności CtE. Celem
partnerstwa jest wzmocnienie istniejącej sieci CtE, organizacja
grup w nowych regionach Wielkiej Brytanii oraz stworzenie programu
wolontariatu dla John Lewis w celu wsparcia działających już grup
lokalnych.
Obecne działania Contact The Elderly skupiają się na
zorganizowaniu telefonicznego wsparcia dla seniorów, którzy nie
mogą uczestniczyć w niedzielnych spotkaniach. W planach jest
również stworzenie grup w społecznościach wyznaniowych oraz
zainaugurowanie przyjęć „herbacianych” w rolniczych rejonach
Wielkiej Brytanii.
Źródło: inf. własna