Publicystyka - ngo.pl

Europejska Stolica Kultury to prestiżowy tytuł, który przez 365 dni daje możliwość wypromowania lokalnej kultury oraz poznania tradycji innych mieszkańców Unii Europejskiej. Tytuł ten jest także szansą dla miejscowych organizacji na nawiązanie długoterminowej współpracy z instytucjami z innych krajów. W 2016 roku Wrocław i San Sebastian będą starać się udowodnić, że kultura jest spoiwem łączącym ludzi w całej Europie.

W tym roku obchodzimy trzydziestą rocznicę ustanowienia programu promującego różnorodność kulturową Europy, który pierwotnie nosił nazwę Europejskiego Miasta Kultury. Jego pomysłodawczynią była grecka aktorka, Melina Mercouri, która będąc jednocześnie zaangażowanym politykiem, chciała zacieśniać więzy między krajami Unii Europejskiej poprzez prezentowanie aspektów kulturalnych. Zorganizowanie szeregu wydarzeń miało również przyczynić się do zwiększenia ruchu turystycznego i kreowania procesów integracyjnych. Pierwszym miastem, które otrzymało tytuł Europejskiego Miasta Kultury były Ateny. Od tej pory wiele państw zgłaszało swoich kandydatów. W latach osiemdziesiątych udało się ten tytuł uzyskać także włoskiej Florencji czy holenderskiemu Amsterdamowi. Po kilku edycjach programu postanowiono, że o tytuł mogą ubiegać się zarówno miasta z krajów członkowskich Unii Europejskiej jak i państw stowarzyszonych.

Rok 2000 był dla Europy czasem szczególnym. Ministrowie kultury państw członkowskich Unii Europejskiej nie mogli się zdecydować na jedną konkretną miejscowość, która miała otrzymać tytuł Europejskiego Miasta Kultury, dlatego też postanowiono, że z okazji milenium program zostanie rozszerzony. Dziesięć europejskich miast uzyskało ten prestiżowy tytuł, a wśród nich znalazł się także polski akcent. Kraków, jako pierwsze w historii polskie miasto, został Europejskim Miastem Kultury. „Myśl. Duchowość. Twórczość” to hasło przewodnie krakowskiej edycji programu. Wybór dziesięciu miast kultury ukazał prawdziwą różnorodność europejską, ale sprawił także, że w następnych latach coraz częściej pojawiał się problem z wyborem jednego beneficjenta.

W 1999 roku w instytucjach Unii Europejskiej zapadła decyzja o zmianie nazwy programu z „Europejskiego Miasta Kultury” na „Europejską Stolicę Kultury”. Nowy tytuł wszedł w życie dopiero w 2005 roku, dlatego pierwszym miastem, które mogło się nim cieszyć była Europejska Stolica Kultury 2005, czyli irlandzkie Cork. Ponadto, w związku z problemami w wyborze jednej miejscowości podjęto decyzje o zmianie charakteru programu. Kraje Unii Europejskiej zostały podzielone na grupy zgodnie z zasadą poszanowania różnorodności geograficznej. W każdej grupie są dwa państwa, które starają się o tytuł w danym roku. Wynikiem rywalizacji, odbywającej się na poziomie narodowym, jest wybór dwóch europejskich stolic kultury. W 2016 roku o tytuł mogły się ubiegać Polska i Hiszpania.

Do etapu narodowego w Polsce zgłosiło się kilkanaście miast, między innym: Warszawa, Bydgoszcz, Gdańsk, Łódź, Katowice i Lublin. W 2011 roku okazało się, że tytuł Europejskiej Stolicy Kultury trafi do Wrocławia i przez cały, 2016 rok, stanie się on areną wydarzeń kulturalnych. Hasłem promującym wrocławski projekt jest motto „Przestrzenie dla piękna”. Długofalowe cele ESK we Wrocławiu to między innymi: zwiększenie uczestnictwa mieszkańców w kulturze; połączenie sektora kultury z rozwojem zarówno miasta jak i regionu; wzrost rozpoznawalności Wrocławia na arenie międzynarodowej, by w rezultacie Wrocław stał się atrakcyjnym celem turystycznym dla wielu mieszkańców Unii Europejskiej. Motto „Przestrzenie dla piękna” będzie realizowane w aż ośmiu dziedzinach takich jak: architektura, film, teatr, muzyka, performance, opera, sztuki wizualne oraz literatura. Ważnym elementem obchodów będą festiwale związane z kulturą baskijską San Sebastian, który jest drugą Europejską Stolicą Kultury 2016.

Pomimo niezmiennej idei ESK działania w każdym państwie są niepowtarzalne - mają inny charakter i doskonale wpisują się we wspólnotowe motto „Zjednoczeni w różnorodności”. Następne polskie miasto będzie mogło ubiegać się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury dopiero w 2029 roku. Pamiętajmy o tym, słysząc o działaniach prowadzonych we Wrocławiu, i włączmy się by razem tworzyć europejską kulturę. Oficjalna ceremonia otwarcia ESK nastąpi w trzeci weekend stycznia 2016 roku. Podczas tych trzech dni zostanie zrealizowanych ponad sto projektów kulturalnych, które będą stanowić przedsmak tego, co przez cały rok wydarzy się we Wrocławiu. Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct-Wrocław w 2016 roku będzie prowadził cykl tematyczny w mediach społecznościowych dotyczący wydarzeń związanych z Europejską Stolicą Kultury. Dodatkowo na stronie internetowej Punktu powstanie specjalny moduł dotyczący tego programu oraz polityki kulturalnej Unii Europejskiej. Każdy zainteresowany będzie mógł dowiedzieć się więcej.