Wolontariat w Warszawie rośnie w siłę. Staje się coraz popularniejszy nie tylko wśród potencjalnych wolontariuszy – mieszkańców stolicy, szczególnie tych starszych. Z pomocy wolontariuszy coraz chętniej i liczniej, oprócz organizacji, korzystają także różne instytucje miejskie.
fot. ngo.pl
Ochotnik muzealny i sportowy
Portal Ochotnicy Warszawscy (ochotnicy.waw.pl) działa od niedawna, zdarzają się jeszcze błędy techniczne, nie wszystko działa jakby się można było spodziewać, ale wydaje się, że ma wielki potencjał. Powstał przy współpracy trzech instytucji: Fundacji Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia, Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu i Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta m. st. Warszawy (CKS). Od końca września 2015 r. – po rozejściu się partnerów – należy do m.st. Warszawy i jest zarządzany przez CKS. Jest to portal kojarzeniowy. Co to jest?
– Można się zalogować jako wolontariusz, można się zalogować jako organizator wolontariatu – tłumaczy Marta Dermańska z CKS. – Organizator ma możliwość kontaktu z administratorem. Oferta, którą organizacje wpisują, jest weryfikowana, co zapewnia bezpieczeństwo dla potencjalnego wolontariusza. Organizator widzi osoby, które się zgłaszają, nawiązuje z nimi współpracę, potwierdza ich udział w działaniu, a system ułatwia pomoc w kwestiach formalnych.
Po zaakceptowaniu wolontariusza przez organizatora, portal generuje gotowe porozumienie wolontariackie. Formularz wprowadzania oferty ma charakter kompleksowy, można w nim znaleźć informacje o charakterystyce organizacji, oczekiwaniach wobec wolontariusza, opis proponowanych zadań, wymiaru pracy i – co ważne – informacje o tym, co organizacja oferuje wolontariuszowi w zamian.
– Cała oferta musi być skonstruowana od początku do końca, pokazując, jak będzie wyglądał wolontariat od momentu przyjścia ochotnika do organizacji lub instytucji do momentu jego podsumowania – mówi Karolina Dudek-Rączka z CKS.
Wolontariusz natomiast ma dostęp do zweryfikowanych – przez koordynatora portalu – ofert. Może ocenić współpracę z organizacją. Portal zapisuje także historię profilu, a więc osobistego zaangażowania w wolontariat.
– Mamy ambicję, żeby portal stał się centralnym miejscem dotyczącym wolontariatu w Warszawie – dodaje Marta Dermańska. – Takim, gdzie wchodząc, mamy przekrój tego, jakie oferty są dostępne w Warszawie. Aby w perspektywie najbliższych pięciu lat wolontariat w Warszawie stał się aktywną, pożyteczną i bezpieczną formą spędzania wolnego czasu przez warszawiaków.
Portal Ochotnicy Warszawscy stanowi zaledwie jeden z elementów dużego projektu o tej samej nazwie, który prowadzi CKS. Poprzez działania systemowe i parasolowe, chce budować i rozwijać wolontariat w Warszawie, planuje również dodatkowe, nowe konkursy na zadania związane z organizacją wolontariatu (np. na rozwój systemu wolontariatu szkolnego, może też na prowadzenie portalu Ochotnicy Warszawscy).
Wolontariusz w procesie ewolucji
Pojęcie „wolontariatu” – rozumianego jako dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych – zaistniało w polskim życiu publicznym w początku lat 90. XX w. W ostatnim czasie obserwujemy, że oferty pracy dla wolontariuszy bardzo się różnicują, pojawiają się nowe obszary, dotychczas zupełnie niekojarzące się z wolontariatem.
– Z ofertą dla wolontariuszy otwierają się muzea, teatry, galerie. Chyba tylko nieliczne instytucje w Warszawie nie korzystają z pomocy wolontariuszy – mówi Dariusz Pietrowski, prezes Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu (SCW). – W stolicy prężnie rozwija się także wolontariat sportowy, szczególnie jest to widoczne przy organizacji masowych imprez sportowych, jak popularne maratony.
– Widzimy wzrost zainteresowania wolontariatem wśród warszawiaków – zauważa Karolina Dudek-Rączka z CKS. – Coraz więcej osób do nas dzwoni, pisze maile, a nawet przychodzi po informacje. Zauważamy też coraz większą różnorodność ofert. Różne podmioty: instytucje i organizacje dostrzegają możliwość korzystania z wolontariatu. Widać to zarówno po liczbie próśb od organizacji i instytucji o to, aby przekazać ich ofertę do portalu, ale i w liczbie wniosków dotacyjnych, które są składane na konkurs CKS-u dotyczący wolontariatu.
Wolontariat – pomaga i daje frajdę
„Można przypuszczać, że jednym z czynników decydujących o stosunkowo niewielkim zaangażowaniu Polek i Polaków w wolontariat jest jego wizerunek” – napisał autor raportu, Piotr Adamiak ze Stowarzyszenia Klon/Jawor.
Rozszerzenie oferty wolontariatu na nowe dziedziny sprawia, że wolontariusz heroiczny bohater schodzi z piedestału. Ludzie przekonują się, że wolontariuszem może zostać każdy, kto w wolnym czasie robi coś dla innych.
– Postrzeganie wolontariatu zaczyna się zmieniać – uważa Marta Dermańska z CKS. – Odchodzimy od „pomocowego” stereotypu, czyli działania wolontariuszy np. w ośrodku pomocy społecznej. Pojawiają się różne inne formy wolontariatu. Chcemy pokazać, że wolontariatem może też być robienie rzeczy, które są potrzebne z punktu widzenia miasta, np. działania w przestrzeni publicznej miejskiej, instytucjach, organizacjach.
Sposób na emeryturę
Zmienia się też wiek wolontariuszy.
– Wśród samych wolontariuszy coraz liczniejszą grupę stanowią seniorzy. Osoby te obecnie śmielej sięgają po wolontariat, może jeszcze 2-3 lata i być może ta grupa zdominuje liczebnie wolontariat – zauważa Dariusz Pietrowski.
Jest to znacząca zmiana, ponieważ jeszcze do niedawna energia i młodość była częstą składową stereotypowego wizerunku wolontariusza. W porę dostrzeżono jednak ogromny potencjał oraz potrzebę propagowania wolontariatu wśród osób 55+. Zaczęło się pojawiać dużo projektów adresowanych do tej grupy społecznej. W Warszawie ciekawe projekty skierowane do seniorów wolontariuszy prowadzą m.in. Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu (SCW) i Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”.
Jeden z tych projektów to „Lokomotywa zmian. Środowiskowe działania senioralne”. Udział w nim mogą brać osoby w wieku 55+, jeszcze aktywne zawodowo, ale już myślące o emeryturze. Projekt ma właśnie przygotować je do aktywnego przeżywania tego czasu poprzez wolontariat. W powszechnej opinii przejście na emeryturę jest uważane za moment potencjalnego kryzysu psychologicznego, osobowościowego: osoba dotąd czynna zawodowo nagle znajduje się poza głównym nurtem życia. Organizatorzy projektu współpracują z pracodawcami, którzy w swoich firmach realizują program wolontariatu pracowniczego.
– Chodzi o to, by liderami tego programu w firmach zostały osoby z bardzo dużym życiowym i zawodowym doświadczeniem. Aby mądrze kierowały wolontariatem. Biznes bardzo często ma przeznaczone granty na projekty wolontariackie – mówi Ewa Bogusz, koordynatorka projektu w SCW. – Chodzi też o to, by edukować. Pokazać, że wolontariat może być użyteczny społecznie, a jednocześnie jest świetnym sposobem, by dzielić się doświadczeniem lub pasją. Kiedy jakaś osoba uwielbia tańczyć, chcemy żeby realizowała projekt związany z tańcem i żeby zaangażowała w to inne osoby, koleżanki, kolegów.
W efekcie może powstać np. oferta bezpłatnej nauki tańca dla dzieci podległych ośrodkowi pomocy społecznej.
Aby muzeum było bardziej dostępne
Inny projekt to Archipelag Pokoleń, prowadzony przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” . W tym roku realizatorzy projektu nastawieni byli na zaangażowanie wolontariuszy w wieku 55+ w trzech instytucjach kultury: Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Muzeum Narodowym i Teatrze TR. Chodziło o to, by wolontariusze mogli faktycznie zaproponować jakieś działanie i poznać te instytucje od środka.
– Wyszło z tego swego rodzaju laboratorium, ponieważ wcześniej nikt nie podejmował takich działań – opowiada Magdalena Fryze, koordynatorka projektu w Towarzystwie „ę”. – Uczestnicy mieli dwa warsztaty z socjologami kultury, którzy przyuczyli ich do tego, jak zrobić diagnozę instytucji. Potem podzieliliśmy ich na trzy zespoły po pięć osób i z opiekunem z „ę” robiliśmy wewnętrzną diagnozę programów tych instytucji pod kątem dostępności dla osób starszych.
Każda diagnoza była inna, ale dzięki nim instytucje mogły ubogacić swoją ofertę i dały przestrzeń do zaproponowania u siebie pewnych działań. W efekcie, np. w Muzeum Narodowym, odbyło się – wymyślone i przeprowadzone przez wolontariuszy – wydarzenie „ożywienie obrazu" Jana Matejki „Zawieszenie dzwonu Zygmunta”, w ramach którego odbył się m.in. pokaz tańców dworskich XVI w. oraz wykład historyczny.
Dzień wolontariatu w Warszawie
Centrum Wolontariatu nie planuje jakiś szczególnych obchodów Dnia Wolontariusza w Warszawie. Każda instytucja czy organizacja we własnym zakresie stara się docenić wolontariuszy z nią współpracujących lub pokazać swoją ofertę dla tych, którzy jeszcze się nie zdecydowali na taką formę zaangażowania społecznego.
CKS natomiast zaprosił mieszkańców Warszawy do Służewskiego Domu Kultury, gdzie 5 grudnia będzie można zrobić coś pożytecznego. Co? Zbudować karmniki dla ptaków i dowiedzieć się, jak zimą dokarmiać skrzydlatych mieszkańców stolicy tak, aby im nie szkodzić.
Dowiedz się, co ciekawego wydarzyło się w III sektorze. Śledź wydarzenia ważne dla NGO, przeczytaj wiadomości dla organizacji pozarządowych.
Odwiedź serwis wiadomosci.ngo.pl.
Źródło: inf. własna (warszawa.ngo.pl)
