Publicystyka - ngo.pl

– Widzimy, jak wiele dzięki niezwykłej otwartości i zaangażowaniu bibliotekarzy i samorządów udało nam się zrobić w tak krótkim czasie. Najbardziej jednak cieszy nas to, że po roku możemy już oglądać wymierne rezultaty naszych działań – mówi Jacek Wojnarowski, prezes Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, która prowadzi program.

Biblioteczne przemeblowania

Ostatnio w bibliotece w Siennicy Nadolnej w województwie lubelskim zrobiono przemeblowanie. Trzeba było znaleźć miejsce na nowy stół, na którym ustawiono komputer. Na oddzielnym stoliku stanęła także drukarka. Teraz w Siennicy Nadolnej można skorzystać z Internetu, wydrukować referat czy zeskanować urzędowe dokumenty. Wszystko dzięki sprzętowi dostarczonemu w ramach Programu Rozwoju Bibliotek.

Komputery, a także inne urządzenia trafiły już do ponad połowy bibliotek uprawnionych do otrzymania sprzętu w PRB. A do końca maja w całej Polsce do bibliotek dotrze łącznie:

• ponad 1400 komputerów wraz z monitorami i oprogramowaniem Windows 7 i Office 2007 (przekazanym bezpłatnie przez firmę Microsoft) oraz oprogramowaniem antywirusowym i ogólnodostępnym oprogramowaniem użytkowym
• prawie 1300 urządzeń wielofunkcyjnych (drukowanie, skanowanie, kopiowanie i faksowanie w jednym urządzeniu)
• ponad 240 drukarek A3
• ponad 150laptopów
• ponad 150 projektorów multimedialnych wraz z ekranami

Dodatkowo każda biblioteka uczestnicząca w Programie otrzyma aparat cyfrowy wraz z przewodnikiem „Projekt: fotografia”, który pokazuje, na jak wiele różnych sposobów można wykorzystać aparat w pracy biblioteki.

W sprzęt zostało również wyposażonych 18 bibliotek wojewódzkich, które uczestniczą w Programie, a także Biblioteka Narodowa.

Znikające bibliotekarki

Z kolei osoby odwiedzające bibliotekę w Nidzicy w województwie warmińsko-mazurskim, a także inne biblioteki biorące udział w PRB, mogą zaobserwować, że co jakiś czas ich ulubione bibliotekarki gdzieś znikają. Wszystko z powodu warsztatów planowania rozwoju biblioteki oraz szkoleń informatycznych, w których uczestniczą. Warsztaty składają się z pięciu dwudniowych spotkań. W całej Polsce biorą w nich udział pracownicy bibliotek, a także przedstawiciele samorządu i osoby aktywne w społeczności lokalnej – łącznie ponad 1800 osób podzielonych na 77 grup szkoleniowych.

Do tej pory odbyła się już ponad połowa spotkań – ponad 260 warsztatów. Uczestnicy dowiadują się, w jaki sposób zaplanować działania swojej biblioteki tak, aby były ciekawe dla mieszkańców i zgodne z ich potrzebami, jak promować działalność swoich placówek, a także w jaki sposób pozyskiwać partnerów do współpracy.

Dorota Olejnik, Dyrektor Biblioteki Publicznej w Grodzisku Mazowieckim:
„Z naszej biblioteki w warsztatach uczestniczy dziewięć osób. Odbyły się już cztery spotkania, ostatnie zaplanowane jest w czerwcu. Na warsztatach otrzymujemy wiele praktycznych informacji, dla mnie jednak najważniejsze było swego rodzaju odkrycie, że w naszej pracy musimy pamiętać nie tylko o użytkownikach bibliotek, ale też o osobach, które do biblioteki w ogóle nie przychodzą. To one właśnie są dla nas największym wyzwaniem. To, że jest budynek i napis na drzwiach biblioteka i czytelnicy w środku to za mało. W ten sposób nie przyciągniemy nowych użytkowników. Musimy więc podejmować szereg działań, wyjść na zewnątrz - poza mury biblioteki, aby zachęcać więcej osób do jej odwiedzenia. W ten sposób mieszkańcy będą mieli szansę dowiedzieć się, ile ciekawych projektów realizujemy, i że biblioteka to nie tylko miejsce, które mogą traktować jak wypożyczalnię książek. A teraz dzięki warsztatom mamy wiedzę i nowe pomysły, jak to zrobić”.

Dziwny ruch w bibliotekach

Na miłośników książek czekają też inne niespodzianki. W bibliotekach mogą spotkać swojego burmistrza, dyrektorkę pobliskiej szkoły lub dziennikarza, przybywających na uroczystość utworzenia Gminnej Koalicji na rzecz Bibliotek. Tak jak w Bibliotece Publicznej w Jarocinie - jednej z pierwszych bibliotek w województwie wielkopolskim, która taką koalicję powołała. Mogą również zdziwić się, gdy na jednym z komputerów wyświetli się strona www.biblioteki.org i gdy przeczytają na niej opis zajęć dla dzieci, który właśnie zorganizowała ich biblioteka. I mogą być niezmiernie zaskoczeni, gdy dowiedzą się, jak różnorodne aktywności podejmują biblioteki w całej Polsce.

Noemi Gryczko, specjalistka – rozwój funkcji bibliotek, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego: „Chcemy sprawić, aby biblioteki lepiej dbały o swoją przyszłość, aby były bardziej samodzielne. Dajemy im narzędzia i pokazujemy metody, według których mogą działać. W zawieraniu Gminnych Koalicji pomagają bibliotekom animatorzy. Współpracujemy też z licznymi organizacjami pozarządowymi, które już wkrótce będą realizować z bibliotekami wspólne przedsięwzięcia. Wierzymy, że im więcej partnerów w swoim otoczeniu znajdzie biblioteka, tym bardziej jej rola wzrośnie i z tym większą siłą będzie mogła przyciągać nowych użytkowników. Z kolei portal www.biblioteki.org stworzyliśmy po to, aby bibliotekarki miały możliwość wymiany doświadczeń, aby mogły pochwalić się swoimi sukcesami. Podobną rolę będą pełniły także inne działania, które zamierzamy zrealizować w przyszłości – takie jak Program Dobrych Praktyk, prezentujący przykłady ciekawych działań prowadzonych przez biblioteki, a także regionalne konferencje czy coroczny ogólnopolski kongres bibliotek.

Biblioteczne Pekaesy

Nowości czekają również poza biblioteką. Jeżeli czytelnicy dojeżdżają do niej autobusem PKS - na przykład do Biblioteki Publicznej w Morawicy w województwie świętokrzyskim – mogą natknąć się na autobus oklejony wielkim plakatem promującym bibliotekę, na którym widnieje hasło kampanii społecznej „Spotkajmy się w bibliotece”. Od kwietnia takie autobusy rozjechały się po całej Polsce. Podobnie jak emitowane kilka tygodni wcześniej spoty reklamowe, które można było oglądać w sześciu ogólnopolskich stacjach telewizyjnych, przypominają, że mała lokalna biblioteka jest miejscem z potencjałem.

Te wszystkie działania sprawiają, że potencjał bibliotek jest dostrzegany przez coraz więcej osób. Wśród nich są także wojewodowie i marszałkowie z 14 województw, w których powstały Regionalne Partnerstwa na rzecz Rozwoju Bibliotek. Jest również ponad sto osób należących do Krajowego Partnerstwa na rzecz Rozwoju Bibliotek – m.in. Jerzy Baczyński, Jerzy Buzek, Jacek i Hanna Fedorowiczowie, Julia Hartwig, Jerzy Hausner, Andrzej Seweryn, Grażyna Staniszewska, Anna Streżyńska, Wisława Szymborska, Olga Tokarczuk, Andrzej Wajda, Krystyna Zachwatowicz.

Celem ogólnopolskiego Programu Rozwoju Bibliotek jest wzmocnienie potencjału bibliotek publicznych znajdujących się na wsiach i w małych miejscowościach. Dzięki Programowi biblioteki będą bardziej aktywne – będą lepiej rozpoznawały i zaspokajały potrzeby mieszkańców i przyczynią się do włączania ich w główny nurt życia społecznego i gospodarczego.

Program Rozwoju Bibliotek prowadzi Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Budżet Programu to 28 milionów dolarów. Fundusze te pochodzą z grantu przekazanego Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności przez Fundację Billa i Melindy Gates. Są przeznaczane na cykl praktycznych szkoleń dla bibliotekarek i bibliotekarzy, wyposażenie bibliotek w sprzęt informatyczny, wzmacnianie środowiska bibliotecznego oraz promocję bibliotek.

Program jest zaplanowany na pięć lat – rozpoczął się w 2009 roku i potrwa do roku 2013. Swoim zasięgiem obejmie ponad połowę bibliotek znajdujących się na wsiach

i w małych miejscowościach – ponad 3 300 bibliotek. Obecnie w pierwszej rundzie Programu bierze udział 1865 bibliotek, w styczniu 2011 roku odbędzie się nabór do drugiej rundy.

Partnerami Programu Rozwoju Bibliotek są: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Instytutem Książki, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Biblioteka Narodowa, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, wojewodowie i marszałkowie w 14 województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, pomorskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim, a także Grupa TP SA, Gazeta Wyborcza i Grupa Onet.pl.

Biblioteki uczestniczące w Programie – podział na województwa:

•  kujawsko-pomorskie - 168
• dolnośląskie -144
• lubelskie - 135
• lubuskie - 153
• łódzkie - 26
• małopolskie - 214
• mazowieckie - 101
• opolskie - 88
• podkarpackie - 129
• podlaskie - 61
• pomorskie - 70
• śląskie - 129
• świętokrzyskie - 60
• warmińsko-mazurskie - 190
• wielkopolskie - 146
• zachodniopomorskie - 51

RAZEM: 1865

Więcej informacji na stronach: www.biblioteki.org, www.frsi.org.pl