5 tysięcy małych szkół w Polsce zagrożonych jest likwidacją. Do tego stanu rzeczy przyczynia się system finansowania oświaty, generujący stały konflikt między mieszkańcami gmin a władzami samorządowymi. Federacja Inicjatyw Oświatowych (laureat Nagrody Głównej Pro Publico Bono na najlepszą inicjatywę obywatelską) zaapelowała do ministra edukacji o rozpoczęcie pracy nad systemowym rozwiązaniem problemu finansowania oświaty wiejskiej.
Pan Roman Giertych
Minister Edukacji Narodowej
Zwracamy się do Pana Ministra z apelem o
rozwiązanie problemu finansowania 5 tysięcy małych wiejskich szkół
zagrożonych likwidacją.
W dniu 19 października 2006 Naczelny Sąd
Administracyjny ze względów proceduralnych przełożył rozprawę
sądową w sprawie likwidacji szkoły podstawowej w Siedlimowie, gmina
Jeziora Wielkie, na późniejszy termin. Oznacza to, że kolejne
tygodnie, do następnej rozprawy sądowej, trwać będzie wojna nerwów
pomiędzy mieszkańcami wsi a władzami gminy. Uczniowie będą uczyli
się w nielegalnej szkole, nauczyciele będą pracowali społecznie bez
wynagrodzenia, rodzice będą okupowali budynek szkoły.
Niestety, żaden wyrok sądowy nie rozwiąże
rzeczywistego problemu tej szkoły i 5 tysięcy szkół wiejskich
zagrożonych likwidacją.
Problemem jest system finansowania oświaty
oparty na naliczaniu subwencji oświatowej w oparciu o liczbę
uczniów w gminie, w sytuacji, gdy koszt funkcjonowania szkoły
zależy od wysokości wynagrodzeń nauczycieli. Liczba uczniów z
powodu niżu demograficznego maleje, pensje nauczycielskie w związku
z awansem zawodowym i Kartą Nauczyciela rosną i nie są w żaden
sposób powiązane z liczbą uczonych dzieci i jakością pracy.
Nauczyciel otrzymuje takie samo wynagrodzenie, gdy uczy 5 uczniów i
gdy uczy 35. Dodatkowym obciążeniem dla gmin są klasy zerowe i
przedszkola, na które nie ma subwencji z budżetu państwa.
Taki system finansowania oświaty zagraża
funkcjonowaniu wielu gmin, budowaniu samorządności i demokracji w
społecznościach lokalnych. Stawia je w sytuacji stałego konfliktu
pomiędzy mieszkańcami małych wsi, w których są jeszcze małe szkoły
samorządowe, a mieszkańcami większych wsi ze szkołami zbiorczymi,
mieszkańcami wsi bez szkół i władzami gmin.
Trudna sytuacja finansowa wielu gmin,
spowodowana koniecznością dopłacania do szkół, uniemożliwi im
skorzystanie ze środków inwestycyjnych z funduszy europejskich w
najważniejszym dla rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich okresie
2007 - 2013, co zablokuje rozwój i pogłębi zacofanie wielu wsi.
Dlatego zwracamy się z apelem do Ministra Edukacji Narodowej o
rozpoczęcie pracy nad systemowym rozwiązaniem problemu finansowania
oświaty wiejskiej.
Jednocześnie zgłaszamy gotowość współpracy i
podzielenia się doświadczeniami z realizacji programu Mała Szkoła.
Funkcjonowanie szkół prowadzonych przez stowarzyszenia rodziców i
osiągana przez nie lepsza jakość nauczania niż w szkołach
samorządowych przy niższych kosztach dowodzą, iż są możliwe
rozwiązania, które służą wszystkim i budują dobrą współpracę
mieszkańców wsi i władz samorządowych.
Alina Kozińska-Bałdyga
Prezes Zarządu Federacji Inicjatyw Oświatowych
Do wiadomości:
- Prezydent RP, Premier RP, Minister Rozwoju Regionalnego, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
- J.E. Prymas Polski
- Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich,
- Komitet Edukacji Narodowej
- media
Źródło: Federacja Inicjatyw Oświatowych