Sytuacja polityczna na Białorusi, a także kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej i sytuacja ludzi w skrajnie trudnych okolicznościach, wywołują żywe zainteresowanie ludzi kultury. Warszawa i stołeczne instytucje kultury solidaryzują się z Białorusinami, wspierając ich dążenia wolnościowe i promując białoruską kulturę.
„Wolny Chór” – jeden z najważniejszych symboli białoruskich protestów, ukrywający twarze chórzystów za maskami
– Przy wsparciu Biura Kultury staramy się razem ze stołecznymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi z jednej strony wspierać artystów i artystki białoruskie, które są w Warszawie, a z drugiej solidarnie pokazujemy naszą niezgodę na łamanie praw człowieka – mówi Aldona Machnowska-Góra, wiceprezydentka m.st. Warszawa.
Razem z Teatrem Powszechnym zapraszamy 3 i 4 grudnia na specjalne pokazy szkicu scenicznego „Nastia” w reżyserii białoruskiego artysty Jury Dzivakowa. Na scenie pojawią się artyści z Białorusi, Polski i Ukrainy. Dwie grudniowe prezentacje odbywać się będą w języku rosyjskim z polskimi napisami. Część białoruskich twórców spektaklu po fali represji została zmuszona do opuszczenia ojczyzny i obecnie przebywa w Warszawie na rezydencjach artystycznych w Teatrze Powszechnym oraz innych warszawskich teatrach.
3 grudnia, po premierowym pokazie „Nastii”, zaplanowano debatę o sytuacji artystów i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi. Wydarzenia w Teatrze Powszechnym organizowane są w ramach projektu „Jesteśmy z Wami”, który wspiera ludzi kultury represjonowanych przez reżim Alaksandra Łukaszenki.
Ciekawe propozycje działań wspierających artystki i artystów z Białorusi, a także promujących białoruską kulturę, mają także Nowy Teatr, TR Warszawa czy Teatr Studio. Ten ostatni udostępnił przestrzeń do pracy członkom grupy „Kupalaŭcy”, dawnego zespołu Narodowego Teatru Akademickiego im. Janki Kupały, najstarszego teatru w tym kraju. W ramach programu rezydencyjnego Instytutu Teatralnego w Warszawie stołeczne teatry przyjęły artystów-rezydentów i chcą dać im możliwość dalszego rozwoju w Warszawie.
Do Warszawy zawitał także zakazany na Białorusi „Wolny Chór” – jeden z najważniejszych symboli białoruskich protestów, ukrywający twarze chórzystów za maskami. Wrześniowy występ w Muzeum Powstania Warszawskiego był hołdem dla Białorusinów, którzy śpiewając tradycyjne pieśni na ulicach Mińska i innych miast, protestowali przeciwko sfałszowanym wyborom w sierpniu 2020 r., za co byli przez reżim prześladowani i torturowani. „Wolny Chór” zaśpiewał też podczas Festiwalu Hipolita i Ludwiki, organizowanego przez Wolskie Centrum Kultury. W planach są kolejne występy w stolicy, a miejsce na próby udostępnił zespołowi Dom Spotkań z Historią.
Warszawa zaprasza białoruskich ludzi pióra. W kwietniu uruchomiliśmy ze Staromiejskim Domem Kultury, we współpracy ze Stowarzyszeniem Unia Literacka i Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury, pierwszy program rezydencji literackich dla pisarek, pisarzy, tłumaczek i tłumaczy literatury. Wśród zakwalifikowanych osób są dwie twórczynie z Białorusi. Obecnie trwa nabór do kolejnych literackich rezydencji – dla pisarek/pisarzy i tłumaczek/tłumaczy z Białorusi.
Ważnym elementem wsparcia jest uwaga poświęcona białoruskim środowiskom pozarządowym i kulturalnym aktywistom. Zarejestrowane w Polsce białoruskie NGOs-y mogą ubiegać się o dotacje w konkursach organizowanych przez Biuro Kultury m.st. Warszawy.
Wiceszefowa zdelegalizowanego w sierpniu białoruskiego PEN Klubu Tatiana Niadbaj – poetka, literatka, tłumaczka, mieszkająca obecnie w Polsce – przyjęła zaproszenie do jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, organizowanej przez Miasto Stołeczne Warszawa. Obecnie trwa nabór do 13. edycji Nagrody.
Specjalny białoruski numer przygotował Dwutygodnik, internetowy magazyn o sztuce, wydawany dzięki wsparciu Miasta Stołecznego Warszawy. W najnowszym wydaniu można znaleźć teksty białoruskich autorek i autorów, opowiadające o tym, jak wygląda walka Białorusi o demokratyczną przyszłość.
Źródło: Urząd m.st.Warszawy
