Publicystyka - ngo.pl

„Mój głos i tak się nie liczy”, „Tutaj nie da się nic zmienić na lepsze”, „A po co się wysilać? Przecież nikt tego nie uszanuje”, „Za to, jak tutaj żyjemy, odpowiadają rząd oraz wójt”. Takie i podobne opinie często można usłyszeć w trakcie dyskusji na temat warunków życia, problemów społecznych czy kierunków lokalnego rozwoju. Kryje się w nich sporo prawdy, ponieważ odzwierciedlają przekonania i zachowania społeczne wynikające z życiowych doświadczeń. W szczególnie trudnej sytuacji są mieszkańcy terenów wiejskich, zwłaszcza tych oddalonych od miast, którzy na co dzień mają gorszy dostęp do sklepów, urzędów, edukacji, kultury czy rynku pracy. Nie stają się jednak przez to obywatelami drugiej kategorii, a ich głos ma znaczenie.

Aby zmniejszać siłę negatywnych opinii i postaw, Olsztyńska Fundacja Inicjatyw Prospołecznych w partnerstwie z Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej w Dźwierzutach, Górowie Iławeckim, Iławie, Jonkowie, Kozłowie i Sorkwitach, opracowała projekt „Wspólnie kreujemy gminną politykę społeczną”. Inicjatywa uzyskała wsparcie w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z funduszy EOG.

Projekt zakłada aktywne włączanie różnych instytucji, organizacji obywatelskich oraz mieszkańców w planowanie długofalowej, lokalnej polityki społecznej, której celem jest rozwiązywanie problemów, integracja społeczności lokalnych oraz tworzenie warunków dla nieskrępowanej aktywności edukacyjnej i zawodowej. Chodzi zatem o to, aby poprzez różnorodne formy partycypacji publicznej w każdej z sześciu gmin wypracować nowe, dobre strategie rozwiązywania problemów społecznych. Dobre, czyli takie, które będą uwzględniały rozpoznane potrzeby i oczekiwania mieszkańców, a jednocześnie inspirowały do podejmowania wyzwań i innowacyjnych pomysłów, tworząc ramy lokalnej aktywności.

Gminna polityka społeczna nie jest wyłączną domeną wójta, rady czy urzędu gminy, ani tym bardziej ośrodka pomocy społecznej. Powodzenie strategii rozwiązywania problemów społecznych zależy w równym stopniu od zaangażowania władz samorządowych, lokalnych instytucji (np. szkoła, ośrodek kultury, policja, służba zdrowia), organizacji pozarządowych i kościelnych, a wreszcie samych mieszkańców. Trzeba bowiem mieć świadomość, że polityka społeczna to nie to samo co budowa kilometra chodnika czy remont budynku. W działaniach społecznych zawsze powinien być obecny i na pierwszym miejscu człowiek. Nie da się skutecznie realizować polityki społecznej, jeśli nie ma ona akceptacji oraz woli ze strony osób, rodzin i wspólnot, którym ma służyć.

Wychodząc z tego punktu widzenia, założyliśmy, że przedstawiciele lokalnych podmiotów oraz mieszkańcy powinni aktywnie uczestniczyć w projekcie na wszystkich etapach jego realizacji. Dlatego też zostały zaplanowane następujące formy włączania (partycypacji publicznej):

• Badania społeczne – prowadzone metodą ankietową na reprezentatywnej próbie mieszkańców gmin uczestniczących w projekcie; ich wyniki posłużą przede wszystkim do stworzenia diagnozy sytuacji społeczno-ekonomicznej, stanowiącej integralną część strategii rozwiązywania problemów społecznych.
• Powołanie zespołów zadaniowych ds. opracowania strategii – mają one za zadanie inicjowanie oraz konsultowanie działań; składają się m.in. z radnych, sołtysów, pedagogów, pracowników socjalnych i przedstawicieli organizacji pozarządowych, którzy są ekspertami a zarazem reprezentantami społeczności lokalnych oraz doskonale znają ich potrzeby i problemy.
• Warsztaty strategiczne – czyli spotkania robocze (po cztery w każdej gminie), podczas których zostaną wypracowane założenia strategii rozwiązywania problemów społecznych; będą mogły w nich uczestniczyć wszystkie chętne, zainteresowane tematem osoby.
• Konsultacje społeczne – odbędą się w każdej gminie po stworzeniu projektu strategii, który zostanie przedstawiony do publicznej wiadomości w celu zebrania uwag i opinii mieszkańców.

Najbardziej wymiernym, namacalnym efektem projektu będzie sześć strategii rozwiązywania problemów społecznych. Mamy nadzieję, że uda się stworzyć dokumenty, które będą wspierały zmianę myślenia o lokalnej polityce społecznej, kreując działania ukierunkowane w głównej mierze na profilaktykę społeczną (znane porzekadło powiada, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”) oraz aktywizowanie mieszkańców, aby chętniej brali sprawy we własne ręce. Strategie będą uwzględniały zasady równości szans, zrównoważonego rozwoju oraz dobrego rządzenia. W pewnym uproszczeniu znaczy to, że z poszanowaniem dla środowiska naturalnego będą tworzyły, dla wszystkich mieszkańców gminy, warunki w miarę równego i sprawiedliwego dostępu do dóbr i usług, w szczególności w rządzeniu „na co dzień” wspólnotą samorządową.

Nie mniej istotne będzie wpływanie na świadomość lokalnych władz oraz obywateli poprzez pozytywny przykład, gdy realne okaże się włączenie osób i grup społecznych w wybór celów strategicznych, metod działania oraz ich ewaluację. Spodziewamy się również osiągnąć, jako wartość dodaną projektu, wzmocnienie współpracy pomiędzy podmiotami lokalnej polityki społecznej. Dzięki temu opracowane strategie nie staną się tzw. „półkownikami”, lecz będą ważnymi dokumentami planistycznymi, ułatwiającymi pozyskiwanie przez gminy środków finansowych np. z Unii Europejskiej.

Projekt „Wspólnie kreujemy gminną politykę społeczną” będzie realizowany do końca lutego 2015 r. Obecnie trwają badania społeczne oraz są powoływane ostatnie zespoły zadaniowe. Warsztaty strategiczne ruszą w II połowie sierpnia, natomiast konsultacje społeczne w październiku. Całość działań zwieńczy konferencja podsumowująca. Dokładne terminy poszczególnych wydarzeń będą zamieszczane na stronie www.fundacjaofip.pl oraz na stronach internetowych partnerskich gmin/ośrodków pomocy społecznej. Do mieszkańców będziemy również docierać za pośrednictwem lokalnej prasy, ogłoszeń na tablicach sołeckich i innych form przekazu.

Liczymy na aktywny udział i zapraszamy!

Projekt „Wspólnie kreujemy gminną politykę społeczną” jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z funduszy EOG